اين روزها 41 بازي ليگ برتر انگليس به صورت زنده پخش ميشود. وقتي به اين تعداد مسابقه، بازيهايي از جام حذفي، ليگ اروپا، ليگ قهرمانان اروپا، ساير ليگهاي اروپايي و مسابقات ملي را اضافه ميكنيم و در كنارش بستههاي هايلايت بازيها و كارشناسيها را نيز ميبينيم، آيا ممكن است نسبت به تماشاي فوتبال به مرحله اشباع برسيم؟
واقعيت اين است كه فوتبال هميشه به اين شكل نبوده است. اگر همين تابستان گذشته اعلام ميشد كه ديگر هيچ مسابقه فوتبالي بر صفحه تلويزيون نقش نميبندد، چه اتفاقي ميافتاد؟ آيا چنين چيزي قابل تصور بود؟ بدون فوتبال، بدون گل در روزهاي شنبه و بدون هيجان روزهاي يكشنبه كه بهترين بازيهاي اروپا برگزار ميشود، بدون هيچ كليپ و خبر و تفسيري در روزهاي دوشنبه. اين دقيقا اتفاقي است كه سال 1985 در انگلستان رخ داد.
فوتبال در پايان فصل 85-1984 به مرحله سقوط رسيد. روي زشت اين ورزش با كشته شدن برخي تماشاچيان در بيرمنگام و بروكسل برملا و درنهايت منجر به ممنوعيت حضور تماشاچيان در برخي نقاط اروپا شد. استاديومهاي بالا و پايين قاره سبز رو به زوال بودند و با آتشسوزي برادفورد كه نشاندهنده عدم توجه به ايمني هواداراني بود كه هنوز به اندازه كافي شجاعت داشتند تا خودشان را به استاديوم برسانند، اوضاع بيخ پيدا كرد.
با وجود چنين آشفتگياي در فوتبال، آخرين چيزي كه براي اين ورزش لازم بود تا بهطور كامل از ديدهها پنهان شود، حذف فوتبال از برنامههاي تلويزيوني بود، اما هنگامي كه در فوريه سال 1985 پيشنهاد مشتركي از بيبيسي و ITV به ليگ رسيد و مديران ليگ اين پيشنهادها را رد كردند، نبردي بين تلويزيون و باشگاههاي فوتبال آغاز شد. مشكل سر تعداد مسابقات زندهاي بود كه بايد پخش ميشد. شركتهاي تلويزيوني پيشنهاد دادند كه براي 4 سال آينده به ازاي
19 بازي در هر فصل 19 ميليون پوند پرداخت كنند. اما باشگاهها اصرار داشتند كه بيشتر از
13 بازي (10 بازي علاوه بر مرحله نيمهنهايي و نهايي جام حذفي) در ازاي اين مقدار پول پخش نشود.
با وجود روسايي چون كن بيتس از چلسي، رابرت مكسول از آكسفورد يونايتد، ايروينگ اسكولر از تاتنهام و سر آتور از شهر نوريچ سيتي در گوشه و كنار ليگ، هرگونه چشماندازي براي حل سريع مشكل بعيد به نظر ميرسيد. با اعلام بدهيهاي باشگاهها، كمبود پول حق پخش تلويزيوني بيشتر خودش را نشان داد. باشگاههاي بزرگتر نگران بودند كه نبود تلويزيون روي معاملات حاميان آنها تاثير بگذارد و باشگاههاي دستههاي پايينتر نگران بودند مبلغ 25000 پوندي كه از هر پخش تلويزيوني به دست ميآوردند و برايشان بسيار حياتي بود از دستشان برود. جان اسميت مدير ليورپول كه علاقهمند به بستن قرارداد بود، گفت: «باشگاهها بايد بدانند كه به تلويزيون خيلي بيشتر از آنچه فوتبال به فوتبال احتياج دارد، نياز دارند.»
دو طرف براي رسيدن به توافق مهلتي تا پايان ماه ژوئن تعيين كردند اما رسيدن به توافق آسان نبود. جان بروملي رييس ITV گفت: «ما آماده مذاكره مجدد هستيم. اما اين به آنها بستگي دارد كه چقدر ميتوانند به ما و ايدههاي ما نزديك شوند.» طبيعتا اين روند به نتايج خوبي منتج نشد.
باشگاهها در آن سال موظف شدند استانداردهاي ايمني خود را بهبود ببخشند و پروتكلهاي ضروري را درنظر بگيرند، اما بدون توافق با تلويزيون و درآمد ناشي از آن برخي باشگاهها با يك وضعيت مالي خطرناك مواجه شدند، اما با نزديك شدن به آغاز فصل 86-1985 مشخص شد كه بعد از 20 سال براي نخستينبار خبري از فوتبال در تلويزيون نخواهد بود. بروملي رييس شبكه ورزش ITV در مورد اين وضعيت نگرانكننده گفت: «فوتبال ضبط شده اردك مرده است. اين بازيهاي بزرگ بود كه مردم را در يك عصر يكشنبه يا شنبهشب پاي تلويزيون نگه ميداشت، اما مردم پخش غيرزنده آن را نميخواهند. آنها ميخواهند به شكل زنده شاهد رقابت باشند.» با شروع فصل در شنبه
17 آگوست، هواداران فوتبال در تاريكي
باقي ماندند.
هواداران منچستر نتوانستد در ابتداي فصل شاهد پيروزي تيم خود در 10 بازي ليگ باشند. چه اتفاقي در بازيها رخ ميداد؟ چه كسي گل ميزد؟ هيچكس نميدانست. سرانجام بعد از ماهها نزاع بين شركتهاي تلويزيوني و باشگاهها هديه فوتبالي كريسمس به هواداران اهدا شد. با شروع سال جديد شركتهاي تلويزيوني 1.3 ميليون پوند براي نشان دادن 6 مسابقه ليگ به علاوه دسترسي به بازيهاي جام حذفي در مرحله سوم تا يكچهارم نهايي پرداخت شد. فليپ كارتر مدير اورتون گفت: «ما معتقديم پخش مستقيم بازي روي صفحه تلويزيون باعث ميشود علاقه به فوتبال بيشتر شود، نه دلزدگي. ما در نظر داريم كه روي مثبت فوتبال نشان داده شود و تلويزيون وسيله انجام اين كار است.»
بروملي گفت: «بايد به همه افراد درگير به خاطر رسيدن به يك راهحل معقول تبريك گفت. ما اميدواريم اين معامله باعث شود تا زرق و برق دوباره به بازي برگردد و مردم را در اتاقنشيمن پاي تلويزيون بنشاند.» با اين توافق هواداران نفس راحتي كشيدند و شنبه 4 ژانويه 1986 براي تماشاي بازي آرسنال و بورنموث پايگيرندههاي خود نشستند. سعادت پخش فوتبال زنده برگشت و ما ديديم كه در پيروزي وستهام مقابل چارلتون دقيقا چه اتفاقاتي رخ داد.
همهچيز روي روال بود اما در خلال اين حوادث و جلسات ناكام سرنخهايي درباره آينده اين ورزش مشاهده شد. در ماه اكتبر هنگامي كه مذاكرات مربوط به ليگ برتر منتشر شد، همان زمان بذرهاي ليگ برتر به خوبي كاشته شدند. بيبيسي و ITV هر فصل 6.2 ميليون پوند براي حق پخش بازيها از سال 1986 تا 1989 پرداخت كردند و اين رقم ميتوانست تا پايان سال 1992 به 44.6 ميليون پوند برسد و بعد از آن سر به فلك بكشد.
با پرداخت 190 ميليون پوند در هر فصل مشخص شد سقفي كه براي فصل 92 درنظر گرفته شده بود، شوخياي بيش نبوده. آخرين رقمي كه اسكاي و BT به تيمهاي ليگ برتر در سال 2018 پرداخت كردند 4.5 ميليارد پوند بوده است. در سال 1985 وضعيت پول كاملا در مضيقه بود اما 7 سال بعد ايستگاههاي ماهوارهاي وضعيت فوتبال را براي هميشه تغيير داد.
منبع: گاردين