هشدار بانك مركزي به خريداران ارز:
تكانههاي بازار ارز دائمي نيست
بازار ارز يكي از بازارهايي كه به دنبال ابلاغ تصميم شوراي هماهنگي سران سه قوه و افزايش قيمت بنزين، دستخوش تغيير و تكانههاي جديد شده و با وجود گذشت حدود سه هفته از اجرايي شدن اين تصميم هنوز تكانهها در اين بازار ادامه دارد. در آخرين روز كاري هفته قبل، قيمت دلار در بازار از مرز 13 هزار تومان عبور كرد تا از يك سو براي فعالان اقتصادي اين نگراني را به وجود آورد كه پس از چند ماه ثبات قيمت، بار ديگر روند افزايش نرخ ارز از سر گرفته شده و از سوي ديگر برخي سرمايههاي سرگردان نيز مجددا به بازگشت به اين بازار و خريد ارز به منظور سرمايهگذاري و سودآوري فكر ميكنند. موضوعاتي كه هر دوي آنها از سوي بانك مركزي رد ميشود. عبدالناصر همتي، رييس كل بانك مركزي در «جديدترين اظهارنظر خود درباره بازار ارز گفته: اين روزها مجددا موضوع افزايش نرخ ارز در بازار بحث روز مردم و فعالان اقتصادي است. همانگونه كه بارها تاكيد كردم بانك مركزي مديريت علمي و مبتني بر بنيانهاي بازار را كه طي يك سال گذشته آرامش لازم را به بازار ارز برگرداند، ادامه خواهد داد. طبيعتا شوك قيمت بنزين و انتظارات تورمي ناشي از آن، بازارهاي مختلف از جمله بازار ارز و ثبات نسبي چند ماهه آن را موقتا متاثر ميسازد.»
يكي از اصليترين مسائلي كه در ماههاي گذشته، شوكهاي موجود در بازار را افزايش داد، حضور بخش زيادي از مردم در بازار ارز براي سرمايهگذاري و سودآوري در آن بود. جامعه هدفي كه به نظر مخاطب صحبتهاي همتي هستند. او گفته: «فارغ از دلايل و آثار اجراي طرح اصلاح قيمت بنزين، آنچه به اينجانب و بانك مركزي مربوط ميشود استمرار مديريت اصولي بازار ارز است. لذا اين اطمينان را به مردم عزيز ميدهم كه همچون گذشته بانك مركزي تمام تلاش خود را براي برگرداندن ثبات لازم به بازار ارز به كار خواهد گرفت. هموطنان عزيز نيز ريسك سرمايهگذاري در بازار ارز را مدنظر داشته باشند.»
تاكيد مسوولان بانك مركزي بر گذرا بودن رشد قيمت روزهاي اخير متكي به اطلاعاتي است كه آنها از عرضه ارز در اقتصاد كشور و تامين نيازهاي وارداتي از اين طريق ارايه ميكنند. همان طور كه چندي قبل لاهوتي، رييس كنفدراسيون صادرات ايران اعلام كرد كه عرضه ارز در سامانه نيما بيش از تقاضاي موجود در اين حوزه بوده است، آمارهايي كه از سوي مدير اداره صادرات بانك مركزي ارايه شده نيز همين موضوع را تاييد ميكند. صمد كريمي اعلام كرده: «بازار ارز كشور با توجه به تامين به موقع نيازهاي ارزي كالاهاي اساسي و دارو و مواد اوليه، كالاهاي واسطهاي، سرمايهاي و مصرفي نهايي از يك سو و بهبود شاخصهاي عملكرد بازگشت ارز حاصل از صادرات از سوي ديگر از ثبات نسبي پايدار ناشي از تعادل عرضه و تقاضاي ارز برخوردار است. فقط طي دو هفته اخير حدود يك ميليارد دلار در سامانه نيما به فروش رسيده و معادل ۸۰۰ ميليون دلار حواله ارزي توسط واردكنندگان جهت واردات كالا خريداري شده است.» او اين را نيز گفته كه صرافيهاي مجاز كشور در كنار بانكهاي عامل، نقش پررنگي در ايجاد تعادل در بازار ارز كشور با انجام و تسهيل نقل و انتقالات و تبديلات ارزي، خريد به موقع ارز صادركنندگان و متعاقبا تامين نيازهاي ارزي واردكنندگان و همچنين پوشش تقاضاي ارز به صورت اسكناس، به ويژه تقاضاي ارز خدماتي شامل ارز مسافرتي داشتهاند. اين اطلاعات نشان ميدهد كه امروز بانك مركزي بخش قابل توجهي از نياز ارزي كشور را با استفاده از منابع حاصل از صادرات غيرنفتي پوشش ميدهد و همين موضوع مديريت تقاضا در بازار و حفظ ثبات را تسهيل كرده است. كريمي گفته: «مديريت و تنظيم بازار ارز كشور با وجود تحريمهاي بينالمللي عمدتا به پشتوانه منابع ارزي صادركنندگان غيرنفتي با هدف ايجاد ثبات در بخشهاي واقعي و مالي اقتصاد توسط اين بانك در حال انجام است و تكانههاي غيرمتعارف مقطعي بازار غيررسمي ارز، از پايداري لازم با عنايت به عوامل بنيادين موثر بر نرخ ارز، عمق بالاي بازار ارز رسمي و افزايش فروش ارز توسط صادركنندگان در ماههاي پاياني سال برخوردار نخواهد بود.» هر چند هنوز بازار از شوك رواني افزايش قيمت بنزين خارج نشده و قيمت دلار در روزهاي پاياني هفته گذشته به روند افزايشي خود ادامه داده است، اما اظهارات مسوولان بانك مركزي درباره نحوه مديريت اين بازار و طولاني بودن روند ثبات قيمتي ارز، احتمالا اثر خود را در روزهاي آينده نشان خواهد داد و همين مساله باعث شده رييس كل بانك مركزي به كساني كه قصد دارند با خريد دلار به سود برسند، هشدار بدهد كه بايد تبعات و ريسك اين تصميم را در نظر داشته باشند تا در آينده از ورود به اين بازار متضرر نشوند.