گروه سياسي
دوم اسفند ماه همزمان با برگزاري انتخابات يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي، انتخابات ميان‌دوره‌اي پنجمين مجلس خبرگان رهبري نيز برگزار خواهد شد. از همين روي پس از نام‌نويسي داوطلبان نمايندگي مجلس شوراي اسلامي از 15 تا 21 آذر ماه داوطلبان حضور در مجلس خبرگان رهبري در وزارت كشور يا فرمانداري‌ها نام‌نويسي كردند. با اين حال انتخابات خبرگان رهبري همچون مجلس شوراي اسلامي سراسري نخواهد بود و تنها در استان‌هاي تهران، قم، مشهد، بجنورد و شيراز كه هم‌اكنون كرسي‌هاي خالي در اين مجلس هستند، برگزار خواهد شد. به دنبال فوت تعدادي از اعضاي پنجمين مجلس خبرگان رهبري ازجمله آيات اكبر هاشمي‌رفسنجاني، سيدابوالفضل ميرمحمدي و نصرالله شاه‌آبادي نمايندگان مردم تهران، محمد مومن نماينده قم، اسدالله ايماني نماينده مردم فارس، حبيب‌الله مهمان‌نواز نماينده مردم خراسان شمالي همچنين سيدمحمود هاشمي شاهرودي نماينده مردم خراسان رضوي، انتخابات ميان‌دوره‌اي مجلس خبرگان رهبري براي انتخاب 7 كرسي در 5 استان در دستور كار قرار گرفت. بنابر گفته سيداسماعيل موسوي، سخنگوي ستاد انتخابات كشور در پايان نام‌نويسي 303 نفر براي حضور در رقابت انتخاباتي مجلس خبرگان رهبري ثبت‌نام كردند. از اين تعداد 144 نفر در استان تهران، ۵۷ نفر استان قم، ۳۷ نفر استان فارس، ۲۹ نفر خراسان رضوي و ۳۶ نفر در خراسان شمالي نام‌نويسي كردند. بر اساس قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبري 88 نماينده اين مجلس براي مدت 8 سال انتخاب مي‌شوند و در صورتي كه نياز به برگزاري انتخابات ميان‌دوره‌اي باشد، انتخابات خبرگان رهبري نيز همزمان با انتخابات مجلس بعدي انجام مي‌شود. برگزيدگان مردم براي مجلسي كه نظارت بر عملكرد رهبري و انتخاب رهبر جديد از كارويژه‌هاي آن است بايد داراي اشتهار به ديانت و وثوق و شايستگي اخلاقي، اجتهاد در حدي كه قدرت استنباط بعضي مسائل فقهي را داشته باشد و بتواند ولي‌فقيه واجد شرايط رهبري را تشخيص دهد، بينش سياسي و اجتماعي و آشنايي با مسائل روز، معتقد بودن به نظام جمهوري اسلامي ايران و نداشتن سوابق سوء سياسي و اجتماعي باشند كه مرجع تشخيص آن به بر عهده شوراي نگهبان قانون اساسي است كه البته بر اساس تبصره‌اي در قانون انتخابات خبرگان كساني كه رهبري صريحا يا ضمنا اجتهاد آنها را تاييد كرده باشد از نظر علمي نياز به تشخيص فقهاي شوراي نگهبان نخواهند داشت.
چه كساني نام نويسي كردند؟
همزمان با انتخابات دوره دهم مجلس شوراي اسلامي در سال 94 بيش از 8 سال از حضور خبرگان قانون اساسي در اين مجلس مي‌گذشت و بر همين اساس انتخابات دور پنجم اين مجلس نيز اسفند ماه 94 برگزار شد. انتخاباتي كه به جرات مي‌توان گفت، اولين انتخابات رقابتي و سياسي اين پارلمان متشكل از روحانيون ارشد نظام بود. جامعه مدرسين حوزه علميه قم كه عمدتا در فرآيند انتخابات خبرگان رهبري ورود مي‌كند، فهرستي انتخاباتي تهيه كرد كه در آن زمان نام آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني از اعضاي اين مجلس در آن قرار داده نشد. همين امر انتخابات خبرگان را به انتخاباتي رقابتي تبديل كرد؛ چراكه هاشمي‌رفسنجاني فهرستي با عنوان «خبرگان مردم» منتشر كرد كه اگرچه مشابهت‌هايي داشت اما افتراق‌هاي آن بيش از شباهت‌ها به چشم مي‌آمد. آيت‌الله محمدتقي مصباح‌يزدي و آيت‌الله محمد يزدي از حوزه انتخابيه تهران با 16 نماينده حضور نداشتند. درنهايت راي مردم تهران همان طور كه 30 نماينده «ليست اميد» را به بهارستان فرستاد از ورود اين 2 روحاني به ساختمان مرمر جلوگيري كرد.
حالا پس از گذشت 3 سال از درگذشت آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني اين دو آيت‌الله، عزم جزم كرده‌اند تا بار ديگر به مجلس خبرگان راه يابند. از همين روي دو كانديداي مهمي كه ميانه آذر نام‌نويسي كردند را مي‌توان مصباح‌يزدي از خراسان رضوي و يزدي از قم دانست كه رسانه‌هاي جريان راست مي‌گويند به دليل اصرار و دعوت مكرر علما و مردم پا پيش گذاشته‌اند.
از ديگر چهره‌هاي مطرح كه براي انتخابات خبرگان نام‌نويسي كرد، علي فلاحيان است؛ روحاني‌اي كه بيش از هر چيز سابقه فعاليت اطلاعاتي و قضايي دارد. او دومين وزير اطلاعات جمهوري اسلامي است كه در دولت هاشمي‌رفسنجاني جاي محمد ري‌شهري را گرفت. او همچنين در مجلس خبرگان دوره سوم و چهارم نيز نماينده استان خوزستان بود. او سال 92 براي حضور در انتخابات رياست‌جمهوري نام‌نويسي كرد و پس از بررسي صلاحيت‌ها اظهار كرد، نهادهاي نظارتي به او گفته‌اند نامش را در ليست انصرافي‌ها قرار داده‌اند. او كه از حوزه انتخابيه تهران ثبت‌نام كرده براي خبرگان دوره پنجم و مجلس دهم نيز نام‌نويسي كرد.
غلامرضا مصباحي‌مقدم ازجمله نمايندگاني است كه سال 94 براي مجلس شوراي اسلامي و مجلس خبرگان رهبري نام‌نويسي كرد اما از ورود به هر دو باز ماند. او كه سابقه نمايندگي مجلس را در كارنامه دارد و هم‌اكنون عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام است اين بار هم از حوزه انتخابيه تهران نام‌نويسي كرده است.
آيت‌الله دژكام كه ارديبهشت ماه 97 با حكم رهبري به عنوان نماينده ولي‌فقيه در استان فارس و امام‌جمعه شيراز انتخاب شد از حوزه فارس داوطلب نمايندگي مجلس خبرگان شده است. حسن نوروزي، نماينده مجلس دهم هم براي نام‌نويسي در انتخابات مجلس و خبرگان امسال راهي ستاد انتخابات شد. او از حوزه انتخابيه خراسان شمالي براي انتخابات خبرگان نام‌نويسي كرده است. موسي غضنفرآبادي، رييس دادگاه‌هاي انقلاب نيز كه در دوره هفتم و هشتم مجلس شوري اسلامي حضور داشت هم براي دوره يازدهم مجلس و هم براي انتخابات ميان‌دوره‌اي خبرگان از حوزه انتخابيه تهران نام‌نويسي كرد.
بر اساس اطلاعيه شوراي نگهبان، پنجشنبه 28 آذر ساعت 8 صبح آزمون علمي انتخابات ميان‌دوره‌اي مجلس خبرگان در دبيرخانه مجلس خبرگان در شهر قم برگزار مي‌شود. مكاسب، كفايه و سوال اجتهادي منابع امتحاني است و كساني كه در اين مرحله مقبول افتند، امتحان شفاهي خواهند داد كه البته به نظر نمي‌رسد همه موظف به شركت در اين امتحان كتبي باشند.
نااميدان از نام نويسي براي خبرگان
در اين ميان كساني هم بودند كه شايد انتظار مي‌رفت در اين انتخابات حضور يابند اما هر كدام به دلايلي پاپيش نگذاشتند.
از مهم‌ترين چهره‌هايي كه شايد بسياري نام‌نويسي او را محتمل مي‌دانستند، سيدحسن خميني، نوه بنيانگذار انقلاب و توليت موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني بود. او 27 آذر ماه 94 رسما براي انتخابات دوره پنجم خبرگان در وزارت كشور نام‌نويسي كرد. در آن دوره شوراي نگهبان اعلام كرد براي احراز اجتهاد كساني كه سابقه نمايندگي خبرگان را نداشتند براي شركت در آزمون اجتهاد دعوت كرده است اما دفتر سيدحسن خميني گفت از او دعوتي براي شركت در آزمون علمي خبرگان به عمل نيامده و او پيامك يا دعوتنامه‌اي در اين رابطه دريافت نكرده است. البته در آغاز شوراي نگهبان يادآور شد كه برخي با تاييد فقهاي شوراي نگهبان و بدون آزمون نيز ممكن است به رقابت وارد شوند اما درنهايت نام سيدحسن خميني در ميان احراز صلاحيت‌شدگان ديده نشد. سيدحسن خميني پس از اين ماجرا در سخنراني‌اي اعلام كرد كه «بزرگان و مراجع و اساتيد عظيم‌الشأن نسبت به صلاحيت علمي اين حقير شهادت دادند و ده‌ها ساعت نوارهاي درس و چندين جلد كتاب نيز ضميمه اين پرونده شد كه برخلاف انتظار نتوانست احراز حضرات آقايان را باعث شود» و اذعان كرد كه بعيد است «شكايت، مسيري جديد بگشايد.»
سيدمحمد سجادي‌عطاآبادي تنها داوطلبي بود كه در فهرست «خبرگان مردم» آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني قرار گرفت اما موفق به راه يافتن به اين مجلس نشد. آيت‌الله احمد جنتي از تهران و در جايگاه شانزدهمين نفر به خبرگان راه يافت و البته با آغاز به كار اين مجلس بر كرسي رياست تكيه زد. با اين حساب سجادي‌عطاآبادي نيز ازجمله چهره‌هايي بود كه انتظار مي‌رفت بار ديگر براي انتخابات ميان‌دوره‌اي نام‌نويسي كند. او همان كسي است كه از جايگاه قاضي ديوان عالي كشور، حكم اعدام هاشمي آغاجري را لغو كرد و بعدها در مورد اين اقدام خود گفت كه افتخار مي‌كند كه تحت تاثير فشارها نبوده است.
در انتخابات سال 94 البته چهره‌هايي همچون محسن غرويان، مرتضي آقاتهراني، رسول منتجب‌نيا، محمدناصر سقاي‌بي‌ريا، محمدجواد حجتي‌كرماني، مصطفي پورمحمدي، سيدمحمد غرضي، كاظم صديقي، مجيد انصاري، حسن نمازي و چند نفر ديگر اقدام به نام‌نويسي كردند اما درنهايت صلاحيت‌شان احراز نشد. همچنين اعظم طالقاني و سميه طهماسبي مسوول شاخه زنان حزب اعتماد ملي از كانديداهاي زني بودند كه صلاحيت‌شان
احراز نشد.