آب به اهواز زد
گروه اجتماعي| روز يكشنبه يكي از ساكنان كوت عبدالله پاي تلفن داشت از وضعيت فرونشست فاضلاب و باقي‌ماندن مشكلات با «اعتماد» صحبت مي‌كرد. روز دوشنبه و به هنگام تنظيم گزارش «كوت‌عبدالله، شهري كه شهر نيست» بارش باران در خوزستان شروع شده بود. شب، زماني كه گفته‌هاي او هم لابه‌لاي ساير سطرهاي گزارش به زير چاپ مي‌رفت، عكس‌ها و فيلم‌ها و پيغام‌هاي كاظم قريشيان، ساكن محله درويشيه يك به يك روي گوشي همراه ظاهر شدند. فيلم‌ها و عكس‌هايي كه از نقاط مختلف اهواز به دستش رسيده بود را مي‌فرستاد؛ آبي كه تا نيمه خانه‌ها بالا آمده بود با صداي خشمگين و مستاصل كساني در پشت تصوير كه داشتند نام مسوولان شهرداري و شوراي شهر و فرمانداري و ... را مي‌بردند و بازخواست‌شان مي‌كردند در هم آميخته بود. ساكن محله درويشيه نوشت: «همه خيابان‌ها را آب برد...واقعا بدبختيم». چند ماه پس از سيل سراسري كه استان‌ها و شهرها و روستاهاي مختلف ايران را درنورديد و خانه‌هاي بسياري را با خود برد، تصاويري كه از دوشنبه شب تا روز گذشته از اهواز و آبادان و خرمشهر رسيد بار ديگر تداعي‌گر اتفاقات فروردين‌ماه شدند. در ميانه رسيدن ويدئوها از آبگرفتگي در نقاط مختلف خوزستان، خبري رسيد كه سطح خبرها را از خسارت‌هاي مالي به سمت ديگري كشاند. از اهواز خبر رسيد كه چهار بيمار زن در بيمارستان امام خميني اهواز به دليل قطع برق ناشي از آبگرفتگي، جان خود را از دست داده‌اند. در حالي كه دست به دست شدن اين خبر در شبكه‌هاي اجتماعي با بهت و خشم فراوان همراه شد. دو مسوول در گفت‌وگوهاي متفاوتي اعلام كردند كه دليل اصلي اين چهار مرگ همزمان نيازمند بررسي‌هاي بيشتر است. غلامرضا شريعتي، استاندار خوزستان به ايرنا گفت: «بيمارستان امام خميني(ره) از برق اضطراري برخوردار بوده است اما برق آن در زمان مورد نظر وارد مدار نشد..» كيانوش جهانپور، مدير كل روابط‌عمومي و اطلاع‌رساني وزارت بهداشت هم در اظهارنظر ديگري به ايلنا گفت: «در حال حاضر نمي‌شود در رابطه با علت فوت بيماران اظهارنظركرد. ممكن است مرگ اجتناب‌ناپذير بوده باشد.»
انگار كارون سكته كرده باشد
فروردين ماه همين امسال بود كه نه تنها شهرها و روستاهاي مختلف خوزستان كه ساكنان شهر اهواز هم مزه سيل را چشيدند. آب كارون داشت تبديل مي‌شد به تهديدي براي شهر و محله‌هاي مجاورش. حالا هشت ماه گذشته است و آن خطر دوباره در گوش ساكنان شهر زنگ مي‌زند اما يكي از فعالان محيط زيست ساكن اهواز مي‌گويد در تمام اين مدت اقدامي جدي از سوي مسوولان براي تكرار اتفاق بهار امسال ديده نشده: «اگر بخواهيم راجع به اينكه آمادگي خاصي در سطح شهر ديده‌ايم صحبت كنيم بايد بگويم خير، با اينكه مدام تذكر داديم هم در فضاي مجازي و هم به خود مسوولان، حتي در مورد ترميم سيل‌بندها هم اقدامي نديديم. مشخصا يكي از موارد اعتراض ما بحث لايروبي كارون بود و ساخت‌وسازهايي كه در بستر رودخانه اتفاق افتاده است.» شبنم قنواتي، مديرعامل انجمن ديد‌بان جلگه سبز خوزستان به «اعتماد» مي‌گويد: سيل فروردين نتيجه لايروبي نكردن كارون بوده است و همين ساخت‌وسازها با بالا رفتن فشار خون در رگ‌ها مقايسه مي‌شود؛ اتفاقي كه در بدن انسان منجر به سكته مي‌شود، حالا دارد قلب كارون را مي‌فشرد: «وقتي چربي در رگ‌هاي بدن انباشته مي‌شود و رسوب مي‌كند، مجراي رگ تنگ مي‌شود، فشار خون بالا مي‌رود و بعد سكته رخ مي‌دهد. در مورد كارون مي‌توانيم همين مثال را بزنيم. چرا دارم از اين مثال استفاده مي‌كنم؟ چون استاندار ما يك پزشك است و اين مثال را مي‌فهمد.» ساخت و سازهاي مداوم در بستر كارون و تلنبار شدن گل و لاي به خصوص پس از سيل فروردين دست به دست هم داده‌اند تا ظرفيت كارون روز به روز كمتر و كمتر شود: «وقتي حجم بالايي از آب مي‌آيد ديگر جايي ندارد كه برود و براي همين سرريز مي‌كند در خيابان و خانه‌هاي مردم. اين فرمول بسيار مشخصي است اما متاسفانه با اين مشاورهايي كه دارند به سازمان آب و برق خدمات مي‌دهند و با يكي دو چهره از ميان اساتيد (نه همه استادان) گزارش‌هايي مي‌دهند مبني بر اينكه اين ساخت‌وسازهاي ساحل كارون هيچ تاثيري در شدت سيل بهار نداشته‌اند. واقعا خنده‌دار است. حالا لايروبي كارون ديگر واقعا هزينه‌بر شده است چون ديگر تپه‌هايي در رودخانه ايجاد شده كه گاهي حتي از سطح آب هم بيرون زده و متاسفانه چون خروجي فاضلاب شهر هم به كارون است وقتي اين موانع در رودخانه ايجاد مي‌شود بر سطح خروجي فاضلاب هم تاثير مي‌گذارد.». در آبادان حالا صحبت برخي مسوولان بر سر اين است كه اصولا اين نوع و ميزان بارش باران در اين شهر بي‌سابقه بوده است و نمي‌توان واكنش در برابر آن را با واكنش در مقابل بارندگي‌هاي عادي مقايسه كرد. صادق حقيقي‌پور، مديرعامل آبفاي آبادان با بيان اين نكته به ايلنا كه «اين ميزان بارندگي در ۷۰ سال اخير آبادان بي‌سابقه بوده است، خاطرنشان كرد: بيشترين ميزان بارش در آبادان در يك روز كمتر از ۶۰ ميليمتر بوده در حالي‌كه اكنون ظرف ۲ ساعت حدود ۱۱۳ ميليمتر بارش داشته است و قطعا طبيعي است اگر مقداري هم آبگرفتگي پس از اين ميزان بارش ايجاد شود.» اهواز حتي در قياس با آبادان و خرمشهر وضعيت پيچيده‌تري دارد. با وجود شدت گرفتن بارش‌ها كه حالا به گفته برخي مسوولان «كم‌سابقه» بوده است، موضوع نبودن سيستم فاضلاب كارآمد براي شهري مانند اهواز را نمي‌توان با اين‌بارش‌هاي به قولي كم‌سابقه ناديده گرفت. روز گذشته، يكي از فعالان مدني اين شهر به «اعتماد» گفته بود كه پس از بالا زدن فاضلاب در كوت عبدالله استانداز خوزستان وعده داده است كه مشكل ظرف 40 روز حل شود، حالا قنواتي مي‌گويد اين قول را سه سال قبل هم شنيده بوده‌اند: «هيچ اقدام جدي براي رفع مشكل فاضلاب‌ها انجام نشده است. سه سال پيش آقاي شريعتي، استاندار در جمع فعالان محيط زيست اعلام كردند كه داريم كارهاي شبكه فاضلاب را انجام مي‌دهيم و ظرف شش ماه انشاءالله مشكلاتش برطرف خواهد شد و گفتند اعتباراتي هم برايش گرفته‌اند اما با گذشت سه سال هنوز اقدامي انجام نشده است.» در زمستان كه ديگر خورشيد قرار نيست شهر را از شر فاضلاب برهاند، محله‌هايي مثل كوت عبدالله باز با مشكل هميشگي‌شان سر و كله مي‌زنند و گاهي هم مثل همين حالا كل اهواز تبديل مي‌شود به صحنه آبگرفتگي و خانه‌هايي كه بار نبود زيرساخت‌هاي مناسب را به دوش مي‌كشند.