سودجوها ماسك، ژل ضدعفوني، پد الكلي و دستكش يك‌بار مصرف را گران و كمياب كردند
نداريم، نپرسيد
گروه اجتماعي | «ده تا ماسك فيلتردار و هشت تا بطري كوچيك الكل، حساب شما شد، دويست و سي و شش هزار تومان.» ژل‌هاي ضدعفوني‌كننده دست، الكل، پد الكلي، دستكش يك‌بار مصرف و الكل طبي، فهرست اقلام ناياب و كمياب در داروخانه‌هاي مركز شهر تهران در حال گسترش است، حتي اگر اين اقلام در داروخانه‌اي باقي مانده باشد، به چند برابر قيمت فروخته مي‌شود. روز چهارشنبه هفته گذشته بود كه شيوع كرونا در ايران تاييد شد، حالا كمتر از يك هفته از انتشار اين خبر مي‌گذرد كه صف‌هاي طولاني مقابل داروخانه‌ها شكل گرفته‌اند و تا ظهر نشده، اقلام بهداشتي مورد نياز براي مقابله با اين ويروس به اتمام مي‌رسد. وحشت و نگراني مردم از ويروس كرونا فرصتي را براي سودجويان فراهم كرده است، حالا ماسك‌هاي شش هزارتوماني فيلتردار حتي تا سي و پنج هزارتومان در داروخانه‌هاي رسمي كشور مبادله مي‌شوند و به‌رغم وعده‌هايي كه براي مبارزه تعزيرات با گرانفروشي داده مي‌شود، گشتي در داروخانه‌هاي مركز تهران نشان مي‌دهد كه در هيچ يك از اين داروخانه‌ها ماسك، پدالكلي، دستكش و الكل به قيمت هفته گذشته فروخته نمي‌شود، يكي از متصدي‌هاي اين داروخانه‌ها در گفت‌وگو با «اعتماد» تاكيد مي‌كند كه گرانفروشي داروخانه‌ها به دليل گرانفروشي مراكز توليد يا پخش ماسك است، ماسكي كه روزهاي گذشته به قيمت عمده پنج هزارتومان به داروخانه فروخته مي‌شد، از صبح روز جمعه سه برابر افزايش قيمت داشته است، اين متصدي خبر مي‌دهد كه حتي دستمال‌هاي پاك‌كننده لوازم آرايش نيز رو به پايان هستند و با اينكه روز شنبه چهار هزار بسته ماسك فيلتردار به اين داروخانه تحويل داده شده است، پيش از ظهر تمام آنها به فروش رفته و تمام شده است. پيش از اين سيد حسن صفوي، مديركل امور تجهيزات و ملزومات پزشكي وزارت بهداشت به مهر گفته بود كه روزانه يك ميليون و 500 هزار عدد ماسك در كشور توليد مي‌شود و اين رقم پاسخگوي نياز كشور است، مديركل امور تجهيزات و ملزومات پزشكي در نخستين روز اسفندماه تاكيد كرده بود كه هيچ‌گونه كمبود در زمينه ماسك وجود ندارد، مردم نگراني نداشته باشند و بهتر است افرادي كه در معرض ابتلا هستند، از ماسك استفاده كنند، با اين وجود نگاهي به بازار سياه فروش ماسك چندان فصل مشتركي را با گفته‌هاي اين مديركل نشان نمي‌دهند، نگراني، خريد بيش از ضرورت، ترس از نايابي، قيمت‌هاي گزاف فصل مشترك داروخانه‌هاي تهران هستند.
ماسك‌هاي 20 هزارتوماني
«آقا شايعه شده ماسك ديگه پيدا نمي‌شه، درسته اين شايعه؟» «بله خانم درست هم اومدي مركز شايعه.» «محسن»، حدود 30 سال دارد و متصدي فروش داروخانه‌اي است در تقاطع خيابان آزادي و شادمان، فرصت نشستن ندارد و هربار كه مشتري‌هايش با غرولند از داروخانه مي‌روند بيرون، صورت خودش را نشان مي‌دهد و مي‌گويد: «حتي يه ماسك جراحي هم برامون نمونده كه خودمون استفاده كنيم. تموم شد. تا ساعت دوازده ظهر دو هزارتا ماسك تموم شد.» چند ماهي از افتتاح داروخانه‌اي كه محسن در آن مشغول به كار است، نمي‌گذرد و اين نخستين‌باري است كه داروخانه، اين حجم از مردم نگران و عاصي را به خود مي‌بيند. يك خانم بعد از شنيدن خبر تمام شدن ماسك روي چهارپايه مي‌نشيند و مي‌گويد كه از چهارراه وليعصر تا شادمان، به تمام داروخانه‌ها سر زده و حتي يك ماسك هم پيدا نكرده است. بيماري تنفسي دارد و هر از چندگاهي سرفه مي‌كند، از محسن مي‌پرسد كه آيا او مي‌تواند از داروخانه‌هاي ديگري برايش ماسك تهيه كند، يا مي‌تواند بعد از رسيدن بار جديد چند ماسك و الكل براي او بفرستد. محسن اما قبول نمي‌كند و مي‌گويد نه خبر دارد كه چه زماني محموله جديد مي‌رسد و نه مي‌داند كه بار ماسك تازه چقدر افزايش قيمت خواهد داشت. محسن پيش از چهارشنبه، هر ماسك فيلتردار را حدود سه هزار تومان مي‌خريد و پنج هزار تومان مي‌فروخت. اما از صبح پنجشنبه، پخش‌كننده‌ها، ماسك‌ها را هفده هزارتومان به داروخانه فروخته‌اند. محسن نيز اين ماسك‌هاي هفده هزارتوماني را بيست هزار تومان مي‌فروشد، مي‌گويد ماسك‌هايش را زودتر و حوالي ساعت يازده روز شنبه تمام كرد، چون به نسبت منطقه قيمت پايين‌تري مي‌فروخت. محسن در پاسخ به اينكه آيا از روز گذشته تاكنون ناظر قيمت به داروخانه سر زده است يا خير، مي‌خندد و مي‌گويد: «تا ناظر برسه ما چند هزارتا فروختيم.» ژل، پنبه، پنبه الكلي، دستكش نخي، دستكش يك‌بار مصرف و الكل، اينها اقلامي هستند كه در كنار ماسك، در داروخانه محسن ناياب شده‌اند، حتي دستمال پاك‌كننده آرايشي نيز تمام شده است: «خانم‌ها بالاخره يه چيزي مي‌خوان كه باهاش دست‌هاشون رو پاك كنن، ما پيشنهاد دستمال پاك‌كننده آرايشي رو داديم و خداروشكر خوب هم فروخت.»
«موجود نيست»
«ما از روز پنجشنبه تا حالا ماسك و ژل نخريديم. حوصله شكايت هم نداريم. حوصله پلمب شدن داروخانه به علت گرانفروشي رو هم نداريم. وقتي پخش‌كننده قيمت ماسك‌ها رو چهاربرابر مي‌كنه، ما چطور مي‌تونيم به همون قيمت قبل بفروشيم؟» متصدي داروخانه‌اي، حوالي خيابان انقلاب اينها را مي‌گويد و مي‌پرسد كه چرا به‌رغم كاغذي كه روي شيشه داروخانه چسبانده شده است، كاغذي كه مي‌گويد: «ماسك، الكل، ژل موجود نداريم، سوال نپرسيد»، همچنان در مورد اين اقلام پرس‌و‌جو مي‌كنيم. دكتر داروساز اين داروخانه از خلوتي داروخانه استفاده مي‌كند و مي‌گويد: «حساب كنيد همكارهاي ما در اين چند روز چقدر سود كردن، هر داروخانه هزار تا دوهزارتا ماسك خريده و تا حالا هم همشو فروختن.» خانم دكتر كه تمايلي براي اشاره به نامش ندارد، از مشتري‌هايي مي‌گويد كه روز پنجشنبه بسته‌هاي صدتايي ماسك مي‌خريدند و مي‌بردند. او از همكاران داروفروش‌اش انتقاد مي‌كند و مي‌گويد: «برخي همكارهاي ما به مشتري‌ها مي‌گن ماسك توي انبار تموم شده و معلوم نيست كي دوباره بياد. مردم با شنيدن اين حرف‌ها وحشت مي‌كنن و بيشتر مي‌خرن.» در اين داروخانه خلوت همچنان پد الكلي، قرص ويتامين ث و آرايش پاك‌كن به چشم مي‌خورد. خانم داروساز مي‌گويد كه كنار مردمي كه هراسان ماسك انبار مي‌كنند، هستند بيمار‌هايي كه براي تزريق به پد الكلي نياز مبرمي دارند. داروخانه ما براي اين بيماران جاي امني است.
ويتامين ث مخصوص كرونا
دستكش صدتايي بسته‌اي 43 هزار تومان. متصدي داروخانه دستكش‌ها را تكي نمي‌فروشد. بسته پدالكل صدتايي، 20 هزار تومان، ماسك جراحي 10 هزار تومان، ماسك فيلتردار 18 هزار تومان، الكل بسته كوچك 8 هزار تومان. خانمي با چشم‌هاي گشاد به صندوقدار داروخانه مي‌گويد كه به دليل آلودگي هوا، مرتب از ماسك استفاده مي‌كند و همين هفته پيش از اين داروخانه ماسك‌هاي فيلتردار را پنج هزارتومان خريداري كرده است. متصدي اما با دستكش‌هاي آبي خود فرصتي براي پاسخ دادن به زن را ندارد، اما از هر خريدار مي‌پرسد ويتامين ث مخصوص كرونا مي‌خواهد يا خير، جواب مثبت مشتري‌ها، بيست و پنج هزارتومان ديگر به قبض خريدشان اضافه مي‌كند. تعداد باجه‌هاي فروش اين داروخانه در خيابان كارگر جنوبي، به سه عدد افزايش پيدا كرده است و كارت‌ها مرتب روي كارت‌خوان كشيده مي‌شوند و ديگر فرصتي براي وارد كردن رمز توسط خريدار نيست. «ده ماسك و هشت بطري كوچك الكل مي‌شود دويست و سي و شش هزار تومان»، مرد جواني از ميان صف راه خود را به سختي باز مي‌كند و كارت بانكي‌اش را به صندوقدار مي‌دهد و مجبور مي‌شود با صداي بلند رمز كارتش را بگويد و بعد با ديدن مبلغ، زيرلب غرولند مي‌كند. ساعت حول و حوش دو ظهر است و به گفته دكتر داروساز اين داروخانه، اين دومين باري است كه در روز شنبه سفارش ماسك، ژل ضدعفوني و الكل داده‌اند، كمتر از يك ساعتي است كه محموله به داروخانه رسيده، اما در اين مدت ژل‌هاي ضدعفوني و ماسك‌هاي جراحي تمام شده است. دكتر داروساز مي‌گويد كه ژل‌هاي ضدعفوني چون از شركت مشخصي فروخته مي‌شوند، فعلا افزايش قيمت نداشته‌اند، اما الكل و ماسك در هر دو نوبت سفارش اختلاف قيمت سه هزارتوماني روي هر عدد داشته‌اند. كسب و كارهاي اينترنتي نيز از اين بازار عقب نمانده‌اند. ماسك تنفسي، ماسك‌هاي تنفسي نخي قابل شست‌وشو، بسته‌هاي دوازده عددي، ماسك‌هاي تنفسي سوپاپ‌دار، ماسك‌هاي جراحي در بسته‌هاي 50 عددي، هر ماسكي كه در فروشگاه‌هاي اينترنتي، با برچسب «ماسك تنفسي» به فروش گذاشته باشد، قيمتي معادل صفر تومان دارد، قيمتي كه هم خبر از اتمام موجودي مي‌دهد و هم از افزايش قيمت احتمالي آينده. نگاهي به وب‌سايت‌هاي رسمي مراكز توليد و پخش ماسك نيز نشان مي‌دهد كه يا سايت‌هاي اين مراكز در حال به‌روزرساني است يا موجودي ماسك در اين مراكز نيز «صفر» عنوان شده است. با اينكه پيش از اين سيد ياسر رايگاني، سخنگوي سازمان تعزيرات حكومتي از آمادگي اين سازمان براي اين رسيدگي به گرانفروشي ماسك و دستكش يك‌بار مصرف در پي شيوع ويروس كرونا خبر داده بود، اما تاكنون جز پلمب دو داروخانه در ارديبل، خبر ديگري مبني بر مقابله با گرانفروشي منتشر نشده است، شركت‌هاي سازنده و توزيع‌كننده ماسك در حال ماهي گرفتن از گل‌آلودي و نگراني مردم هستند و در اين ميان، افزايش و ناياب شدن اقلام بهداشتي به وحشت مردم دامن مي‌زند.