زرفي عليرغم مخالفت گروههاي شيعه
به نخستوزيري اميدوار است
ابهام ادامهدار در عراق
شهاب شهسواري
ماهها از آغاز اعتراضات در عراق ميگذرد اما اين كشور همچنان بدون نخستوزير دايمي تحت مديريت نخستوزير پيشبرد امور، عادل عبدالمهدي اداره ميشود. تنها يك هفته به پايان مهلت تازهترين گزينه نخستوزيري، عدنان زُرفي نخستوزير پيشنهادي برهم صالح، رييسجمهور عراق باقي مانده است و هر چند گزارشهاي زيادي مبني بر مخالفت گروههاي عمده شيعه در پارلمان با نخستوزيري او منتشر ميشود، او همچنان اميدوار است كه در طول يك هفته باقي مانده از پارلمان عراق راي اعتماد دريافت كند. با اين حال گزارشها حاكي از تلاش گروههاي شيعه براي معرفي نامزدي جايگزين به جاي زرفي است. زرفي، فرماندار پيشين نجف، يكشنبه شب در مصاحبه با يك شبكه تلويزيوني عراقي انتساب خود به كشورهاي خارجي را تكذيب كرد و از پارلمان خواست تا در فرصت باقيمانده به برنامه او براي تشكيل دولت و نجات اقتصاد عراق راي دهند. از زمان معرفي زرفي به عنوان نامزد نخستوزيري عراق، اعتراضات و انتقادهاي زيادي نسبت به اين پيشنهاد مطرح شده است. گروهي از نمايندگان پارلمان عراق معتقدند كه رييسجمهور بدون مشورت با فراكسيونهاي اصلي پارلمان و مدنظر قرار دادن پيشنهادهاي گروههاي پارلماني زرفي را معرفي كرده است. منتقدان عدنان زرفي را وابسته به ايالات متحده امريكا و يكي از رهبران آشوبها در استانهاي جنوبي عراق ميدانند، آشوبهايي كه به حمله به كنسولگري جمهوري اسلامي ايران منجر شد. با اين حال، زرفي اين اتهامها را رد ميكند و تاكيد كرده است كه وابسته به ايالات متحده امريكا نيست. او ميگويد كه علاقهمند است تا روابط بغداد با تهران را گسترش دهد و برخلاف انتقادهايي كه از او مطرح ميشود چهرهاي ضد ايراني نيست. زرفي زماني از سوي رييسجمهور به عنوان نامزد نخستوزيري معرفي شد كه نامزد پيشين اين پست، محمد توفيق علاوي، بعد از ۲۹ روز تلاش براي كسب راي اعتماد به دليل تحريم جلسه راي اعتماد از سوي گروههاي سني و كرد، از اين مسووليت عذر خواست. حالا عدنان زرفي تنها يك هفته فرصت دارد تا كابينه و برنامه دولتش را به تصويب مجلس عراق برساند. زرفي روز يكشنبه در مصاحبهاي با شبكه تلويزيوني العراقيه خواستار تشكيل جلسه فوري راي اعتماد شد. او روز شنبه فهرست اعضاي كابينه و برنامه دولتش را به رييس پارلمان ارايه داده است. او همچنين در اين گفتوگو از مذاكراتش با امريكا براي تهيه جدول زماني خروج امريكاييها از عراق خبر داد و گفت كه دستكم نيمي از نظاميان امريكايي تا پايان سال ۲۰۲۰ از عراق خارج خواهند شد و در صورت نخستوزيري او، خروج كامل نيروهاي امريكايي تا پايان سال ۲۰۲۱ عملي ميشود. پيشنهاد زرفي در شرايطي مطرح ميشود كه فرمانده نظاميان امريكايي در عراق به تازگي گفته است كه امريكا قصدي براي خروج نظاميانش از عراق ندارد و دستكم ۵۰۰۰ نيروي امريكايي در خاك عراق باقي خواهند ماند. هفته گذشته، دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا هم در اظهاراتي خصمانه ضمن وارد كردن اتهام به ايران در مورد تلاش براي حمله به نيروهاي امريكايي، از اقدام نظامي عليه ايران براي حفاظت از نيروهايش در عراق سخن گفته بود.
به گزارش خبرگزاري فارس، عدنان زرفي، يكشنبه شب در گفتوگو با شبكه خبري العراقيه گفت: «هيچ خصومتي با ايران ندارم و حق وتوي ايراني نيز وجود ندارد. ايران از نظر نظامي و اقتصادي به عراق كمك كرده است. من نامزد پيشنهادي نمايندگان عراقي براي تصدي نخستوزيري بودم نه ايران يا هر كشور خارجي ديگر. ايران كشور دوست و همسايه ماست و ما كساني را كه به كشورمان كمك كردهاند، فراموش نميكنيم. به ايران احترام ميگذاريم اما ما ميبايست كشوري حقيقي به دور از هرگونه دخالت خارجي باشيم همانگونه كه در امور داخلي هيچ كشوري دخالت نميكنيم.» زرفي همچنين در پاسخ به سوالي در مورد تعهد او به اجراي مصوبه پارلمان براي خروج نيروهاي امريكايي از اين كشور هم تاكيد كرد كه علاقهمند است نيروهاي امريكايي از عراق خارج شوند. زرفي تاكيد كرد كه هيچ منفعتي در باقي ماندن نظاميان خارجي وجود ندارد و نيروهاي عراقي توان كافي براي دفاع از كشور دارند. او گفت كه از امريكاييها ميخواهد تا به جاي حضور نظامي در عراق، حضور اقتصادي در اين كشور داشته باشند.
همزمان با تلاشهاي زرفي براي تشكيل دولت جديد، تعدادي از گروههاي شيعه پارلمان عراق، براي معرفي جايگزيني به جاي او تلاش ميكنند. زرفي كه در هنگام اشغال عراق توسط امريكا از سوي پل برمر، حاكم غيرنظامي منصوب اشغالگران به عنوان فرماندار نجف معرفي شده بود و گفته ميشود تابعيت ايالات متحده امريكا دارد، از سوي بسياري از گروههاي شيعه، به عنوان عامل امريكا معرفي شده است. گروههاي شيعه تاكيد ميكنند كه زرفي علاوه بر رويكرد ضدايراني، خواستار انحلال حشدالشعبي است. هر چند زرفي ادعا ميكند كه گروههاي عمده شيعه از جمله جريان حكمت و جريان صدر از نامزدي او براي نخستوزيري حمايت ميكنند، اما بر اساس گزارش رسانههاي عراقي فراكسيونهاي حكمت، دولت قانون و فتح، براي معرفي فرد ديگر به جاي او به توافق رسيدهاند. در مورد فرد مورد حمايت سه فراكسيون شيعه، گمانهزنيهاي مختلفي تاكنون بيان شده است. برخي از رسانهها از احتمال معرفي مجدد عادل عبدالمهدي به عنوان نامزد تشكيل دولت جديد و گروهي ديگر از احتمال معرفي مصطفي كاظمي، رييس اطلاعات ملي عراق از سوي گروههاي شيعه خبر ميدهند. ايسنا به نقل از يك منبع آگاه خبر داده است كه روز دوشنبه رهبران سه جريان عمده شيعه، نوري مالكي، هادي عامري و عمار حكيم، در جلسهاي براي معرفي جانشين به نتيجه رسيدهاند. در برابر پايگاه خبري روداو در اقليم كردستان عراق خبر داده است كه ۸۰ نماينده عضو گروههاي شيعه پارلمان عراق از نخستوزيري عدنان الزرفي حمايت كردهاند و در نامهاي به رييس پارلمان، محمد حلبوسي خواستار برگزاري جلسه اضطراري راي اعتماد شدهاند. با اين حال به نوشته اين رسانه، بخت زرفي براي كسب راي اكثريت همچنان بسيار كم است.