توصيهها به پوشيدن ماسك پارچهاي در مكانهاي عمومي جديتر شدهاند
نبرد پارچهاي
گروه اجتماعي| تصاويري كه از ووهان مخابره ميشدند، تصاوير شهري بود خالي از جمعيت، آدمي هم اگر ديده ميشد، چهرهاش در پس ماسك پوشيده بود. همان زمان ويديوهاي خبري نشان ميدادند كه به شهروندان تذكر داده ميشود كه بدون ماسك بيرون از خانه حاضر نشوند. هنوز خبري از اعلام همهگيري جهاني بيماري نبود، اما خبرهايي كه از احتمال انتقال به ساير كشورها ميرسيد سبب شد تا سازمان جهاني بهداشت و مسوولان بهداشت و درمان كشورهاي مختلف دست به كار شوند تا به يكي از اولين سوالهايي كه به ذهن همه ميرسد، پاسخ دهند: بايد ماسك به صورت بزنيم؟ پاسخ همه با قدرت اين بود: خير! تا زماني كه علايم بيماري نداريد يا از فرد بيمار مراقبت نميكنيد احتياجي به پوشيدن ماسك نيست. يكي از دغدغهها اين بود كه با هجوم گسترده مردم براي خريدن ماسك، بيشترين كساني كه به آن نياز دارند، يعني كادر درمان دست خالي بمانند. حالا كه بيماري كل دنيا را گرفته است اما موضوع پوشاندن يا نپوشاندن صورت محل بحثهاي بيشتر شده است و برخي كشورها استفاده از آن را توصيه ميكنند.
هفته اول فروردين ماه بود كه نخستوزير جمهوري چك به مردم كشورش خبر داد كه محدوديتهاي رفتوآمد و تعطيلي كسبوكارها كه در چك آغاز شده بود با توجه به شيوع گسترده ويروس در كشورهاي اروپايي تمديد ميشود، اينبار او با ماسكي كه بر صورت داشت بر صفحه تلويزيونها ظاهر شد. از چند روز پيش از اين اعلام تمديد قرنطينه كشوري، دولت چك اعلام كرده بود كه تمامي شهروندان در صورت حضور خارج از منازل خود براي انجام كارهاي ضروري ملزم به پوشيدن ماسك هستند. جمهوري چك يكي از معدود كشورهاي دنيا بود كه براي پوشاندن صورت قانون وضع كرد. يورونيوز همان زمان در گزارشي از جديت دولت چك در اجراي اين قانون نوشت: «بر اساس مقررات دولت، نيروهاي پليس ميتوانند به محض مشاهده هر كسي كه به صورت مناسبي صورت خود را در اماكن عمومي نپوشانده است براي او جريمهاي 360 يورويي بنويسند.» اين كشور حالا با كمتر از 6 هزار و 500 مورد رسمي ثبت شده از افراد مبتلا و 170 مرگ بر اثر كرونا، يكي از موفقترين كشورهاي اروپايي در كنترل شيوع به شمار ميرود. اما جمهوري چك هم مانند ساير نقاط دنيا نميتوانست نيازهاي مادر درمان را ناديده بگيرد و هجوم براي خريد ماسكهاي پزشكي را با ذخاير محدودش پاسخ دهد. براي همين بود كه بر اساس گزارش يورونيوز، مردم چك به صورت گسترده رو به دوختن و آماده كردن ماسكهاي خانگي كردند. سازمان جهاني بهداشت همچنان در مورد استفاده از ماسك توصيههاي متفاوتي از كشورهايي مانند جمهوري چك دارد. اين سازمان هنوز ميگويد كه هم استفاده نادرست از ماسك ميتواند خطر انتقال بيماري را گسترش دهد و هم سبب كمبود ذخاير بهداشتي براي كادر درمان شود. با اين وجود ويديوهاي آموزشي در سايت سازمان جهاني بهداشت به مخاطبان توضيح ميدهند كه در صورت پوشيدن ماسك بايد چه موارد بهداشتي را رعايت كنند.
نيويورك به قانون ماسك روي آورد
با وجود اينكه استفاده كردن يا نكردن از ماسك و در واقع پوشاندن بيني و دهان و كاستن از خطر انتقال ذرات تنفسي در كشورهاي مختلف محل بحث است، يك موضوع قطعي است؛ هيچ ابزاري به اندازه فاصلهگذاري فيزيكي نميتواند مانع از انتقال ويروس شود و حتي استفاده از ماسك هم ضرورت اين مورد را از ميان نميبرد. ايالات متحده كه حالا بيشترين نرخ ابتلا به كرونا و مرگ در دنيا را به خود اختصاص داده در حال تبليغ هر دو مورد است؛ فاصلهگذاري اجتماعي و فيزيكي و پوشيدن ماسك در اماكن عمومي. روز چهارشنبه هفته گذشته روزنامه نيويوركتايمز به نقل از اندرو كومو، فرماندار نيويورك نوشته: «تمام نيويوركيها در مكانهايي كه حفظ فاصله اجتماعي امكانپذير نيست، ملزم به پوشيدن ماسك هستند؛ مكانهايي مانند وسايل حمل و نقل عمومي، مغازهها و پيادهروهاي شلوغ.» اين دستور از روز گذشته در نيويورك لازمالاجرا شده است. فرماندار تاكيد كرده است كه جز ماسكهاي استاندارد، استفاده از ماسكهاي پارچهاي هم توصيه ميشود. ايالت نيوجرسي يك هفته پيش از نيويورك اين الزام را براي شهروندانش گذاشته بود و حالا به نظر ميرسد در ايالتهايي كه بيشترين ميزان شيوع بيماري را داشتهاند اين دستورالعمل مورد توجه قرار گرفته است.
مركز كنترل و پيشگيري بيماري (CDC) زير نظر وزارت بهداشت و خدمات انساني امريكا در سايت رسمي خود شروع به اطلاعرساني و تشويق شهروندان اين كشور به استفاده از ماسكهاي پارچهاي كرده است تا به كاهش سرعت شيوع بيماري كمك شود و در همين حين تاكيد كرده است: «پوششهاي پارچهاي صورت به معناي ماسك جراجي يا ماسك N95 نيست. اين اقلام همچنان بايد براي كاركنان بخش سلامت و ساير كاركنان خط مقدم درمان در نظر گرفته شوند.» در مورد استفاده از اين ماسكهاي پارچهاي توصيههاي جدي هم وجود دارند: استفاده از آن براي كودكان زير 2 سال ممنوع است، به هنگام برداشتن ماسك به هيچ عنوان دست خود را به بيني، چشمها و صورت خود نزنيد و پس از برداشتن ماسك بلافاصله دستهايتان را طبق توصيههاي بهداشتي بشوييد. دستورالعملهاي تصويري اين مركز كه طريقه ساخت ماسك در خانه را با كمك چرخ خياطي يا بدون نياز به آن آموزش ميدهند هم در شبكههاي اجتماعي دست به دست ميشوند و برخي چهرههاي بهداشت و درمان اين كشور هم بر اساس همين آموزشها، ويديوهايي از نحوه تهيه ماسك خانگي در فضاي مجازي قرار دادهاند.
در مكانهاي عمومي، در متروها، اتوبوسها و پيادهروها احتمال اين ميرود كه سرفه يا عطسهاي ناخودآگاه سبب نشر ويروس شود. شايد براي همين است كه وقتي حفظ فاصله فيزيكي از سايرين بين 1.5 تا دو متر امكانپذير نيست، پوشاندن صورت سبب شود تا اين تك سرفهها و عطسهها مجال كمتري براي پرتاب ذرات تنفسي پيدا كنند. قانوني كه حالا در ايالتهاي مختلف امريكا هم در حال گسترش است، به صورت ويژه در مغازههايي كه ناچار از ادامه كسب و كار هستند اعمال ميشود، به صورت ويژه در فروشگاههاي زنجيرهاي كه كاركنان آنها همواره در معرض مواجهه با مشتريان گوناگون هستند. بسياري از اين فروشگاهها حالا ورود مشتريان بدون پوشيدن ماسك را اجازه نميدهند.