خاير بولسونارو از برداشتن محدوديت‌هاي كرونايي حمايت كرد
ترامپ برزيل و نگراني از بازگشت حكومت نظامي
ميثم سليماني
شيوه مديريت بحران كرونا در كشورهاي مختلف خود تبديل به يك بحران شده است. هيچ شيوه و دستورالعمل مشخصي براي مقابله با آن وجود ندارد. همه كشورها پروتكل‌هاي خاص خود را دنبال مي‌كنند و حتي مشخص نيست كدام كشور توانسته به‌طور قطع موفق عمل كند، چراكه حتي كشورهايي كه اقدامات موفقي نيز داشته‌اند بار ديگر با اوج‌گيري ميزان مبتلايان دچار بحران شده‌اند. حالا به نظر مي‌رسد يك بحران جديد در حال شكل‌گيري است و آن پايان محدوديت‌هاي مربوط به كروناست. در امريكا طي روزهاي گذشته شاهد تنش‌ها و درگيري‌هاي سياسي ميان دونالد ترامپ، رييس‌جمهور با فرماندار برخي ايالت‌ها در امريكا بوديم، چراكه ترامپ بر اين عقيده بود علي‌رغم همه خطرهاي موجود بايد محدوديت‌هاي مربوط به شيوع كرونا برداشته شود و كسب و كارها فعاليت خود را آغاز كنند.
او حتي اين را شعار كرد كه ايالت‌ها را آزاد كنيد. ولي برخي فرمانداران سعي كردند اين موضوع را با احتياط دنبال كنند. طي روزهاي گذشته نيز تظاهرات‌هاي بسيار محدودي در برخي ايالت‌هاي امريكا در حمايت از فرمان ترامپ برگزار شد و حتي برخي معترضان تابلوي فاصله‌گذاري اجتماعي مساوي است با كمونيسم را دست گرفتند. اما به نظر مي‌رسد اين شرايط را به حد اعلا‌تر مي‌توان در برزيل نيز شاهد بود. علي‌رغم اينكه خاير بولسونارو، رييس‌جمهوري برزيل از جمله افرادي بود كه با سفر به امريكا و تيم همراه خود كه مبتلا به كرونا بودند جان بسياري را به خطر انداخت، حالا به دنبال باز كردن كسب و كارها و پايان محدوديت‌هاي جاري در اين كشور است. او روز يكشنبه با شور و نشاط در ميان تظاهرات‌كنندگان و هواداران خود در پايتخت برزيل حاضر شد و خواستار پايان يافتن تعطيلي و دستورالعمل‌هاي مربوط به قرنطينه بود كه توسط فرمانداران در سراسر كشور اعمال مي‌شود. اين اعتراض يكي از چندين اعتراضي بود كه در سراسر كشور برزيل برگزار شد و گفته مي‌شود تظاهرات‌كنندگان از نيروهاي مسلح خواستند تا كنگره و ديوان عالي اين كشور را تعطيل و شرايط حكومت نظامي اعمال كنند. مخالفان اين تصميم بولسونارو به‌شدت از او انتقاد كرده و مي‌گويند كه اقدامات مربوط به قرنطينه براي جلوگيري از ايجاد يك فاجعه عمومي كاملا ضروري است. به نظر مي‌رسد كه بولسونارو تصميم خود را گرفته است. او در ميان تظاهرات‌كنندگان در پايتخت گفت: همه در برزيل بايد بپذيرند كه بايد تابع خواست مردم باشند. او معتقد است محدوديت‌هايي كه از اواسط ماه مارس توسط اكثر فرمانداران در اين كشور اعمال شده به مراتب بيشتر از ويروس به زندگي و سلامت مردم آسيب رسانده است.
بولسونارو هفته گذشته وزير بهداشت خود را كه از اقدامات جدي براي ادامه قرنطينه و محدوديت‌هاي اجتماعي دفاع كرده بود، اخراج كرد. وزير بهداشت بولسونارو برعكس رييس خود معتقد بود بايد از طريق محدوديت‌هاي اجتماعي از هجوم بيماران مبتلا به ويروس كرونا به مراكز بهداشتي جلوگيري كرد. تا روز يكشنبه در برزيل نزديك به 39 هزار نفر مبتلا به ويروس كرونا شدند و حدود 2500 نفر نيز جان خود را از دست داده‌اند. به گزارش نيويورك‌تايمز كاروان معترضان به قرنطينه در ريودوژانيرو و سائوپائولو به خيابان‌ها آمدند. متحدان سابق آقاي بولسونارو كه از او جدا شده‌اند، معتقدند كه او با ايجاد تجمعات بزرگ زندگي مردم را به خطر مي‌اندازد، چراكه در عمل همين تجمعات مي‌تواند تبديل به عاملي براي گسترش ويروس در سراسر برزيل شود. سناتور سرجيو گومز كه تا همين اواخر يكي از اصلي‌ترين و قوي‌ترين متحدان بولسونارو در كنگره به حساب مي‌آمد در يك پيام ويديويي عنوان كرد: اين تظاهرات خطر گسترش ويروس در كشور را افزايش مي‌دهد و سيستم بهداشت عمومي كشور توان پذيرش اين حجم عظيم از بيماران را ندارد و اين موضوع تعداد كشته‌شده‌ها را به‌شدت افزايش خواهد داد. لازم به ذكر است بولسونارو از جمله افرادي است كه ديكتاتوري نظامي پيشين در برزيل را تحسين مي‌كند و آن را دوره طلايي كشور مي‌داند. اما مشخص نيست هدف بولسونارو از اينكه خواسته معترضان از در دست گرفتن كنترل اوضاع توسط ارتش را تاييد كرد، چيست. اما اين اقدام محكوميت شديدي را به همراه داشت. مجموعه شرايط نشان مي‌دهد كه بولسونارو علاقه‌مند به ايجاد يك حكومت نظامي در برزيل است به نحوي كه حتي نزديكان و همراهان قديمي‌اش از او جدا شدند و راه ديگري را در پيش گرفته‌اند.
لوييس روبرتو باروسو، رييس ديوان عالي برزيل اعلام كرد: ديدن تظاهرات‌كنندگاني كه 30 سال پس از احياي دموكراسي در اين كشور خواستار بازگشت رژيم نظامي هستند، وحشتناك است. ديكتاتوري‌ها با خشونت عليه مخالفان، سانسور و عدم تحمل همراه هستند و افراد خوب و عاشق برزيل آن را نمي‌خواهند.
بولسونارو شيوه‌اي را مشابه دونالد ترامپ دنبال مي‌كند. او نيز قصد دارد تا مردم را در برابر ديوان عالي و فرمانداران ايالت‌هاي برزيل قرار دهد تا تحت فشار بار ديگر فعاليت‌هاي اقتصادي در كشور آغاز شود.
فارين پاليسي در تحليلي عنوان مي‌كند، خاير بولسونارو، از زمان شيوع اين بيماري آن را با يك آنفلوآنزاي خفيف مقايسه كرده و هواداران خود را به مشاركت تظاهرات‌هاي سراسري تشويق مي‌كند. او حتي داروهاي تاييد نشده را در شبكه‌هاي اجتماعي خود تبليغ مي‌كند و آن را معجزه‌اي براي اين بيماري مي‌داند. او حتي به نحوي تشويق به نافرماني مدني نيز مي‌كند و از نانوايي‌ها و سوپرماركت‌ها مي‌خواهد اقداماتي برخلاف دستورات و مراقبت‌هاي بهداشتي انجام دهند. هفته گذشته بولسونارو با اخراج آخرين منتقد خود در دولت فدرال استراتژي راديكال خود را شديدتر كرد. لوييز هنريكه ماندتا، وزير بهداشت برزيل برخلاف رييس خود از جمله حاميان اصلي محدوديت‌هاي اجتماعي در برزيل بود و در اين مدت اعتماد بخش زيادي از برزيلي‌ها را نيز به دست آورده بود. او نگران بود كه سيستم بهداشت عمومي اين كشور نتواند بدون اقدامات سختگيرانه سرعت شيوع اين بيماري در كشور را بگيرد. با اين وجود علي‌رغم حملات انتقادي كه در طول اين مدت از سوي بولسونارو عليه او مطرح مي‌كرد، ماندتا فردي بود كه در كابينه به شكل علني اعلام مي‌كرد كه اين بحران بايد جدي گرفته شود و پاسخ‌ها به اين بيماري نيز بايد به شكل كاملا علمي باشد و او به دليل همين رويكرد درنهايت اخراج شد.
جايگزين ماندتا فعلا نلسون تئيچ، پزشك و بازرگان است كه زماني در كابينه نقش مشاور را برعهده داشت. او سياستمدار نيست بلكه يك متخصص محترم در بخش بهداشت و درمان شناخته مي‌شود و پيوندهاي خوبي با بيمارستان‌هاي معتبر برزيل دارد، از همين رو به منظور حفظ اعتبار خود بعيد به نظر مي‌رسد كه به سمت حمايت تمام و كمال از سياست‌هاي رييس‌جمهور پيش برود. اما با اين وجود ماندتا كه يك سياستمدار به شمار مي‌آيد احتمالا از موقعيت كنوني خود براي ورود به مجلس يا فرمانداري در ايالت خود استفاده كند، زيرا در اين مدت اعتبار قابل‌توجهي را به دست آورده است. فارين پاليسي در تحليلي عنوان مي‌كند كه بولسونارو به دليل كاهش شديد محبوبيت خود نگران استيضاح است، چراكه حمايت جدي مردمي خود را از دست داده است، از همين رو قصد دارد از اين فضا به نفع خود عمل كند. طبق آخرين نظرسنجي كه درخصوص محبوبيت بولسونارو در برزيل انجام شده تنها 33درصد از برزيلي‌ها عملكرد او را تاييد و در طول اين بحران از او حمايت مي‌كنند و اين قطعا براي آينده سياسي بولسونارو نگران‌كننده خواهد بود.