آزادسازي سهام عدالت
به قله ۸۷۸ هزار و ۹۴ واحدي رسيد تا همچنان به روند صعودي خود ادامه دهد. شاخص كل بازار سرمايه در طول هفته‌اي كه گذشت بيش از ۱۰۰ هزار واحد رشد كرد كه در نوع خود بي‌سابقه است. بر اساس داده‌ها ورود نقدينگي در هفته گذشته برابر با ورود نقدينگي در كل سال 98 بود كه اين نشان از حمايت مردم و سهامداران از اين بازار است.
در هفته‌اي كه گذشت رهبر معظم انقلاب اسلامي با صدور ابلاغيه‌اي ضمن موافقت با درخواست رييس‌جمهور براي آزادسازي سهام عدالت موافقت كردند و از دولت خواستند هر چه زودتر اقدامات مقتضي را به عمل آورد تا مردم سريع‌تر از منافع سهام خود بهره‌مند شوند. مهدي ناجي، كارشناس و تحليلگر ارشد بازار سرمايه در مورد سهام عدالت و آزادسازي آن گفت: با توجه به تقارن نياز جامعه كارگري و كساني كه سهام عدالت به آنها تعلق گرفته و نياز به حمايت در اين روزها و در اين وضعيت اقتصادي، از آنجايي‌كه وضعيت بازار سرمايه كشور بهبود پيدا كرده و اين ظرفيت ايجاد كرده كه سهام عدالت آزاد بشود، اين برهه زماني رهبري دستور دادند كه اين اقدامات انجام شود. وي افزود: بايد در مورد چگونگي عرضه سهام عدالت به مردم و آزادسازي آنها نظرات كارشناسي اخذ شده و بايد با دقت زياد نسبت به اين قضيه تحليل شود و حتي‌المقدور سعي شود سهام شركت‌هاي استاني كه سرمايه‌گذاري استاني كه سهام عدالت در دل اينها است به افراد واگذار شود. ناجي با تاكيد بر اينكه بايد در عرضه اين سهام دقت شود، گفت: زماني كه سهام خود شركت‌ها عرضه شود يك عرضه سنگيني در بورس ايجاد خواهد كرد كه بين 260 تا ۳۰۰ هزار ميليارد تومان برآورد مي‌شود و مديريت اين شركت‌ها ممكن است به مشكل بخورد زيرا ديگر دولت نمي‌تواند اعمال‌نظر كند. وي افزود: اكثر اين شركت‌ها شركت‌هاي استراتژيكي هستند مثل پالايشگاه‌ها و اگر واقعا بخش خصوصي پالايشگاه نفت تهران را خريداري كند و صاحب‌نظرش بشود بايد ديد كه چه اتفاقي مي‌افتد. اگر قرار است واقعا خود سهام داده شود بهتر است پلكاني اين اتفاق بيفتد مثلا با 10 درصد شروع شود تبعاتش را ديد و بعد 10 درصد ديگر را عرضه كنند.
ناجي با تاكيد بر اينكه حمايت از بازار بايد اصولي باشد گفت: نكته بسيار حايز اهميت اين است كه هر موقع صحبت از حمايت از بازار سرمايه از طرف مسوولان دولتي مي‌شود، عرضه شركت‌هاي مختلف را مطرح مي‌كنند در حالي كه بازار سرمايه دو كفه عرضه و تقاضا دارد و حمايت از بازار صرفا تقويت عرضه نيست بلكه عمدتا تقويت و ماندگار كردن تقاضا است. تا اينجاي كار دولت صرفا عرضه‌كننده بوده و مردم خريدار؛ بانك مركزي به بانك‌ها دستور عرضه داده، دولت در حال عرضه شركت‌هاي خود در بازار سرمايه است و نهادهاي مختلف در حال برنامه‌ريزي جهت عرضه شركت‌هاي زير مجموعه خود هستند. اما آيا برنامه‌اي جهت حمايت در كفه تقاضا نيز دارند يا صرفا در انديشه جذب پول سرمايه‌گذاران و فروش سهام شركت‌هاي خود هستند؟! منتظر اعلام سياست‌هاي حمايتي در طرف تقاضا نيز هستيم.
آناليز عرضه اوليه صندوق ETF
قرار است دولت در قالب صندوق‌هاي ETF سهامش را در بسياري از شركت‌هاي دولتي به بخش خصوصي بفروشد. ناجي در مورد ETFها نيز گفت: بالاخره دولت آگهي خود را مبني بر پذيره‌نويسي اين صندوق‌ها را ارايه داد كه طبق آن مردم به ازاي هر كد ملي مي‌توانند 2 ميليون تومان از اين صندوق اول كه مربوط به بانك‌ها است، ۱۵ تا ۲۰ درصد زيرقيمت ميانگين آن سهام كه در آن روز مي‌خواهد عرضه شود را خريداري كنند و سهام دولت نيز به همين صندوق‌هاي ETF منتقل مي‌شود و اين نيز مي‌تواند حركت مثبتي در جهت حمايت از بازار سرمايه باشد. وي افزود: 10 الي 15 درصد نيز از پولي كه مردم پرداخت مي‌كنند در اين صندوق‌ها به‌صورت نقد براي حمايت از خود اين سهام مي‌ماند. اين تحليلگر بازار سرمايه در خصوص صندوق‌هايي كه درراه عرضه است، گفت: صندوق‌هاي بعدي كه مربوط به پالايشگاه است در مراحل بعدي انجام مي‌شود. وي افزود: ETFهاي اولي مربوط به سهام بانك‌ها و بيمه‌ها است و مطلب مهم اين است كه جامعه دوميليون نفري بازار سرمايه كشور را به ۸ ميليون نفر افزايش مي‌دهد و هر چه بازار سرمايه در بين خانواده‌ها نفوذ كند و خانواده‌ها با فضاي بازار سرمايه آشنا بشوند به نفع بازار سرمايه و خانواده‌ها خواهد بود به‌شرط اينكه مسوولان بورسي بتوانند بورس را پررونق نگه دارند.
آيا حباب در بازار وجود دارد؟
اصولا فاصله بين ارزش ذاتي و ارزش بازار يك شركت را به شكل حباب منفي يا مثبت ارزيابي مي‌كنند. چنانچه قيمت ارزش بازار شركت‌ها از ارزش ذاتي بالاتر باشند حباب مثبت و اگر قيمت بازار از ارزش ذاتي كمتر باشد، حباب منفي اطلاق شود بعضي كارشناسان معتقدند بورس كشور ما دچار حباب مثبت شده است و برخي معتقدند كه هنوز با حباب مثبت فاصله داريم. ناجي با تاكيد بر اينكه براي متوجه شدن حباب در بازار بايد ارزش سهم را محاسبه كنيم، گفت: اگر بخواهيم دقيق ارزيابي كنيم ابتدا بايد ديد كه واقعا ارزش اين شركت‌ها چه مقدار است و آيا قيمت بازار فاصله معناداري باارزش ذاتي سهام دارد يا نه؟ اين كارشناس اظهار كرد: در مورد صنايع پالايشگاهي طبق ارزيابي كه صورت گرفته بود از لحاظ قيمت دلاري ما تازه اكنون در قيمت سال 92 شركت‌ها قرار گرفته‌ايم. وي افزود: ارزش جايگزيني بسياري از صنايع هنوز فاصله معناداري با قيمت‌هاي فعلي اين سهام دارد. در صنايع سيمان، خودروسازي، فولاد، پتروشيمي و پالايشگاهي نيز فاصله معناداري وجود دارد. اما معدود شركت‌هايي هستند كه به علت كوچك بودن و كم‌شناور بودن و ساير مراتب ارزش بازاري آنها نسبت ارزش ذاتي بالاتر رفته و سهامداران عمده و متوليان امر مي‌توانند با ابزارهاي كنترلي به خريداران اين گونه سهم‌ها هشدار دهند و سهامداران را از خريد اين سهم تا برحذر دارند و آنها را نسبت به خريد سهام ارزشمند ترغيب كنند. ناجي گفت: وجود حباب را در بعضي از سهام كتمان نمي‌كنم اما به هيچ عنوان آن را به كليت بازار تعميم نمي‌دهم و معتقدم كه در بيش از 80 الي 90 درصد بازار هيچ گونه حبابي ديده نمي‌شود و همچنان جاي رشد براي خيلي از صنايع بزرگ متصور هستيم. پيش‌بيني هفته‌اي آينده نيز به‌مانند هفته گذشته بستگي به ورود نقدينگي به بازار دارد اگر ورود نقدينگي به بورس ادامه داشته باشد همچنان مي‌توان به رشد بازار سرمايه اميدوار بود ولي پيش‌بيني مي‌كنم كه بانك‌ها و بيمه در گام اول و پالايشگاه‌ها در گام‌هاي بعدي همچنان به رشد قيمتي ادامه دهند و همين طور صنايع فولادي و نمادهاي خودرويي. هر سه اينها جزو صنايعي هستند كه هم‌اكنون در حال پذيره‌نويسي هستند.