چين دلار را از معاملات بورس حذف كرد
رويكرد تكنيكي يا رواني؟
اكبر قاسمي
حذف دلار از معاملات بورس چين، كدام يك از رويكردهاي سه‌گانه، شامل رويكرد تكنيكي يا رويكرد سياسي يا رويكرد رواني را دربر مي‌گيرد؟ شناخت چند مولفه ماهيت واقعي بازي پكن را واكاوي مي‌كند. اول اينكه آيا در معاملات بورس پكن، بخش دلاري در مقطع دو سال -قبل از كرونا تا بازه شروع شيوع ويروس در دسامبر سال ۲۰۱۹- حجم آماري قابل‌توجهي در سبد معاملات دو كشور داشته است يا خير؟ دوم اينكه چيني‌ها در دو سال گذشته به علت ناپايداري در تصميمات دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده و همچنين كاهش اثربخشي ابزار سياسي كردن، تجارت و اوراق بها‌دار و تمامي تعاملات مالي و تجاري خود، سعي كردند راهبرد نامريي صيانت چندگانه از اصل سرمايه‌هاي مادر را به آرامي و بدون جنجال‌آفريني به‌طور تدريجي و در قالب تفاهمات مرحله‌اي با واشنگتن در بورس‌هاي امريكا به سمت افزايش حجم سرمايه‌گذاري در حوزه ملي و تحت نفوذ خود در هنگ‌كنگ و تايوان و شانگهاي انتقال دهند كه بررسي منحني آمارهاي جهاني اين رويكرد را به درستي به اثبات مي‌رساند. در اين راهبرد، چيني‌ها، به نحو بارزي و با تيزهوشي فراوان، بازي در دو ميدان اصل سرمايه و سود سرمايه را در پروسه‌هاي معاملات پيچيده و متنوع خود با امريكايي‌ها در پيش گرفتند و توجه بيشتري به معاملات منتهي به سود سرمايه‌ها در بالانس معاملات خود با واشنگتن مبذول داشتند. سوم اينكه پاندول تحرك اقتصاد امريكا و چين در مقطع كرونا، دچار ايستايي شده است، به‌ويژه در بخش‌هايي كه درآمد شركت‌هاي بزرگ و چندمليتي به گونه فاحشي تنزل پيدا كرده كه به تبع آن، سهام اين شركت‌ها در بورس‌هاي جهان با ركود مفرط مواجهه شده است. چيني‌ها در واقع يكي از برگه‌هاي آسيب‌پذير نشأت گرفته از اصل سرمايه‌هاي امريكا را در بازارهاي جهاني كه ميزان آسيب‌رساني آن در اين مرحله بيشتر است، رو كرده‌اند و درست گلوگاه امريكايي‌ها را هنگامي كه ترامپ دست به بازي چموشانه جديد انداختن توپ تصنعي ساخت ويروس كرونا به ميدان بازي ووهان انداخته و به دنبال باجگيري و اخاذي از نوع كثيف خود بوده است، گرفته‌اند. آنها دقيقا قبل از آنكه حربه‌هاي ترامپ از طريق داستان‌سرايي سازمان‌هاي اطلاعات ملي امريكا بتواند نمود اثباتي به خود بگيرد از طرح خود رونمايي كرده‌اند. پكن با هوشمندي برگه حذف دلار در معاملات بورس را كه حجم ثانويه آن، از تعاملات چين و امريكا اثرگذار بوده رو كرده است تا زمينه مانور و بازي فعال ترامپ و واشنگتن را در آستانه حساس‌ترين موقعيت خود، يعني ۵ ماه مانده به انتحابات نوامبر امريكا را به دست بگيرند و ترامپ را همچون اردك لنگ، از هرگونه تحرك فرصت‌طلبانه و غيركارآمد بازدارند. چيني‌ها، به درستي مي‌دانند كه بازي معاملات دلار در حوزه‌هاي تجارت و انرژي و مواد اوليه، ريسك بالايي براي رونق اقتصاد امريكا و چين دارد، بنابراين از حلقه‌هاي ضعيف شده بورس براي خنثي‌سازي اقدام ترامپ استفاده كرده‌اند. پرده‌هاي اين سناريوي پيچيده كه كدام يك از رويكردها (تكنيكي، سياسي و رواني) بيشتر پررنگ است يا اينكه تركيبي از همه رويكردها را نمايان ساخته، ظرف چند هفته آينده در قالب دور ديگري از مذاكرات تجاري فوق‌العاده دو كشور، حين كرونا يا پساكرونا، بايد واكاوي شود تا پشت صحنه پرده نمايش مرحله بعدي دو كنشگر و چالشگر فعال جهاني را حقيقت‌يابي كرد.
سفير پيشين ايران در اوكراين و مصر