انتقاد به اردوغان شدت مي‌گيرد
محمود فاضلي
در شرايطي كه تركيه مانند بسياري از كشورها درگير مبارزه با ويروس كرونا است اما انتقاد احزاب مخالف به اردوغان و حزب حاكم «عدالت و توسعه» طي هفته‌هاي گذشته افزايش يافته است. جبهه مخالفان، اردوغان و دولتش را به ناكارآمدي در مديريت بحران اپيدمي كرونا متهم مي‌كنند.
احمد داووداوغلو رييس حزب «آينده» در ارزيابي خود در بحث كودتا بين حزب حاكم و احزاب مخالف اين كشور ضمن اشاره به اينكه اين بحث آگاهانه در دستور كار نگه داشته مي‌شود، اعتقاد دارد اردوغان در حال اشاعه ترس در بين مردم است. سخنان اردوغان و اعضاي حزب او چيزي جز تلاش براي تغيير اهداف و برنامه‌هاي سياسي و تلاش براي مشروعيت بخشيدن به گرايش‌هاي استبدادي و استثمارگرانه آنها نيست.
او معتقد است دموكراسي در تركيه در معرض خطر دو تهديد قرار دارد؛ ذهنيتي كودتايي كه به خواست ملت اهميتي نمي‌دهد و ذهنيت خودكامه‌اي كه اقدامات استبدادي و خودكامه خود را با حفظ تهديد در برنامه‌اش توجيه مي‌كند. اين وضعيت تركيه را به كشور «كوتوله‌ها» تبديل كرده و قدرت حاكم را به يك شركت تبليغاتي تبديل مي‌كند. اين روند واقعا به شكل‌گيري تصاوير غم‌انگيز منجر مي‌شود. متاسفانه برخي از حاميان قدرت وقتي در مورد احتمال كودتا صحبت مي‌كنند، درباره تعداد اسلحه‌اي كه در آن شرايط حمل خواهند كرد، گلوله‌هايي كه شليك خواهند كرد و چگونه انتقام خواهند گرفت، از يكديگر گوي سبقت مي‌ربايند.
او همچنين در خصوص غيبت طولاني اردوغان براي بازگشت به آنكارا بر اين باور است اگر تركيه كشوري است كه هنوز هم در آن احتمال كودتا وجود دارد اين كودتا نه از طريق كمپين‌هاي حزب حاكم در توييتر و پيام‌هاي كودكانه در رسانه‌هاي اجتماعي بلكه با بازگشت اردوغان رييس‌جمهوري تركيه به پايتخت كشور كه مدت 45 روز است به آنجا نرفته و رسيدگي جدي به مسائل در آنكارا مي‌توان جلوگيري كرد. تصميمات دولت در رابطه با موضوعات حساس نه در جلساتي كه درفضاي ديجيتالي كه هيچ كس از امنيت سايبري آن مطمئن نيست بلكه بايد با برگزاري جلسات حضوري با رعايت فاصله اجتماعي در آنكارا اتخاذ شود.
داوود اوغلو كه تلاش دارد موضع احزاب تركيه را درراستاي بازگرداني سيستم پارلماني به جاي رياستي يكپارچه كند، اخيرا كارزار «آينده در پارلمان» براي يكپارچه كردن مخالفان اردوغان با اين عنوان كه «خدمتي براي كشور و از ميان برداشتن اختلافات و بازگشت به سيستم پارلماني قوي به جاي سيستم رياستي كه ناتواني‌اش در اداره كشور روشني مشخص است» به راه انداخته است. به اعتقاد او پارلماني كه 100 سال پيش در تركيه تاسيس شد از صلابت و سلامت كامل برخوردار بود و آينده تركيه بدون ترديد به تفكر مشترك و آزادي بيان و آزادي راي بستگي دارد. آينده تركيه به وجود حكومتي قوي كه در آن افراد بر اساس مطامع شخصي خود حكمراني نكنند، بستگي دارد.
از ديگر چهره‌هاي منتقد اردوغان در روزهاي اخير «كمال قليچ‌داراوغلو» رييس حزب اپوزيسيون «جمهوريخواه خلق تركيه» است. او كه سياست‌هاي اردوغان را استبدادي مي‌داند مدعي است شخص رييس‌جمهوري به حقوق شهروندان توجهي نمي‌كند و اين مساله باعث افزايش فقر، جهل، ظلم به مردم، مشكلات اقتصادي، مالي و... شده است. او به كسي اجازه نمي‌دهد كه اشتباهاتش را بگويد و از روش‌هاي او در حل بحران انتقاد كند و از پيگرد قانوني به عنوان يك سلاح عليه مخالفان خود استفاده مي‌كند. او اردوغان را مسوول اشتباهاتي مي‌داند كه باعث انتشار ويروس كرونا در تركيه شده است و بر اين باور است اردوغان به گونه‌اي رفتار مي‌كند كه گويا در همه چيز كارشناس است؛ اما در واقع او نادان است به دليل اينكه مرتكب اشتباهات فاحشي شده و در اتخاذ اقدامات لازم و فوري دير عمل كرده است. همين مساله باعث همه‌گير شدن كرونا در تمام كشور شده است. او نتيجه‌گيري مي‌كند پايان «اردوغان» رييس‌جمهور تركيه «نزديك» و «حتمي» است. اظهارات اوزگور اوزال، سخنگوي حزب جمهوريخواه خلق نيز كه گفته بود: «پايان رژيم كاخ نزديك است موجب واكنش شديد هواداران اردوغان و اعضاي حزب حاكم در فضاي مجازي شد تا جايي كه اين حزب را به تلاش براي كودتا متهم كردند.
دولت اردوغان نيز در مقابل مخالفان همچنان با جديت برخورد مي‌كند. رياست‌جمهوري تركيه در نامه‌اي به كميته امور قانون اساسي پارلمان، لغو مصونيت 30 نفر از نمايندگان پارلمان اين كشور را درخواست كرده است. دليل اين درخواست وجود پرونده‌هاي مختلف اين گروه در سيستم قضايي تركيه است. در ميان اين گروه از نمايندگان، 21 نفر از آنها از حزب كردي «دموكراتيك خلق» هستند. پيش از اين نيز پارلمان تركيه 10 تن از اعضاي حزب دموكراتيك خلق را به اتهام «حمايت از تروريسم» رفع مصونيت كرده بود.
عمر چليك، سخنگوي حزب عدالت و توسعه بعد از نشست اخير شوراي مديريت مركزي حزب در دفاع از سياست‌هاي حزب حاكم ادعا مي‌كند مخالفان، فلج كردن دموكراسي در تركيه را دنبال مي‌كنند. از دولت به شكل «رژيم كاخ» ياد مي‌كنند. حزب جمهوري خلق از نايب رييس حزب گرفته تا رييس استاني آن مواضع آنتي دمكراتيك اتخاذ كرده‌اند. صرف اين جمله كه «اين دولت يا با انتخابات يا روش‌هاي ديگر بركنار خواهد شد» فرقي با سلاح كشيدن به مردم و انجام سوءقصد ندارد. به اعتقاد او پشت پرده فراخوان به نظاميان به دست گرفتن حاكميت وجود دارد و هر كس كه بحث در مورد رژيم را باز كند، قطعا پس‌زمينه ذهن او استراتژي عملي كردن مجدد رژيم نظامي است. نقشه راه اين استراتژي را هم ما و هم ملت مي‌دانيم. با لاپوشاني كردن دستاوردهاي جمهوريت و دموكراسي در سايه فراخوان كودتا مقاومت مي‌كنند. بايد هر كس خانه خود را تميز كند. هر قدر كه دموكراسي را از اين گونه پليدي‌ها پاكسازي كنند، به همان اندازه به مبارزه دموكراتيك كمك مي‌كنند.