سودجويان پريشانگو
نيوشا طبيبي
دوره كرونا هر شر و عذابي كه با خود داشت اما به حكم اينكه در هر بدي، خيري هم نهفته است، تجربيات مفيد زيادي براي همه ما به همراه آورد. مثلا با محدوديت در امكان خريد، ياد گرفتيم كه از كمترين امكانات موجود بيشترين بهره را ببريم. قدر با هم بودن و ديدار عزيزان را بيشتر دانستيم: فرزنداني بودند و هستند كه ماههاست از ديدن روي و بوسه زدن بر دست والدين خود محروم ماندهاند و لابد حسرت روزهاي رفته را ميخورند. در همين دوره فهميديم كه واقعا به چه چيزهايي نياز داريم و به چه چيزهايي نياز نداريم و فقط احساس احتياج را با تبليغات در ما به وجود آوردهاند. همين نكته به تنهايي خير بزرگي است. اگر به آن دقيق و از نزديك نگاه كنيم، ميبينيم كه رهايي از حصار احتياجاتي كه با قدرت تبليغات و سينما و مانند اينها در ما به وجود آمده بودند چه اندازه ارزشمند است. ميتوانيم خيلي كمتر از پيش كالاهاي غيرضروري خارجي بخريم و پولمان را صرف هزينههاي مفيدتري مانند كمك به ديگران يا حتي پسانداز براي آينده ذخيره كنيم و در رونق اقتصاد ملي هم موثر باشيم. تب خريد كردن آن هم خريدن به قصد ارضاي نفس و آرامش يافتن از احتياجاتي است كه دنياي سرمايهداري به آن دامن زده و از اين طريق آدميان را در سراسر جهان گرفتار و اسير خود كرده.
نزديك به دو دهه است كه شياداني از گوشه و كنار به نام روانشناسي و مانند اين مباحث كلي، جلساتي برگزار ميكنند يا از طريق تلويزيونهاي ماهوارهاي مينشينند و مردم را نصيحت ميكنند و براي مشكلاتشان راهحل نشان ميدهند. نام آنها را زياد ميشنويم و بسياري از ما كمينه يكي، دو نفر از آنها را ميشناسيم و شايد صابونشان به تن ما هم خورده باشد. اينها غالبا شومنها- يا در بعضي موارد شو وومنها- يي هستند كه هر كدام به سبك و سياقي مخصوص به خود توانستهاند صحنه را در دست بگيرند و از اين راه تجارت پر سودي به نفع خود و به زيان روح و روان مردم داشته باشند. سخنرانيهايشان را نقادانه بشنويد و ببينيد كه جز مشتي لاطائلات كلي و مطالب اظهرمنالشمس چيز ديگري نميگويند. عده زيادي از مردم لطمات اخلاقي و حيثيتي از آنها خوردهاند. به هر روي اين جماعت با مجوز يا بيمجوز در داخل و خارج مشغول كار هستند و كسي هم جلودارشان نيست. آدمها با تشنگي براي يافتن مرهمي بر دردهاي روحيشان يا دستيابي به آرامش در دام آنها ميافتند و سلامتي و پول خود را از كف ميدهند.
يكي از اين آقايان- دكتر الف- تحصيلكرده روانشناسي از لبنان است! مدعي است كه دورههايي را در ۸۹ دانشگاه جهان و ايران گذرانده! و مشاور وزير فرانسه! بوده! اين آقاي دكتر روي صحنه حرفهايي كلي و پوچ ميزند، تقليد صدا ميكند، نمايش بازي ميكند تا كار خودش را راه بيندازد. البته شبكه منسجمي هم از مريدان و مبلغان دارد كه سخنان بيمايه او را با عنوان مثلا «سخنراني جنجالي دكتر الف درباره رابطه دختر و پسر» در فضاي مجازي تكثير ميكنند تا دكتر الف كار و بارش سكه شود.
حال كه به زندگي عادي برميگرديم، ما كه از سختي گذر كرديم و ارزش بسياري از پديدهها دوباره براي ما زنده شدهاند، بياييد ديگر نگذاريم ما را گول بزنند. به حقهبازها و فرصتطلبها امكان سوءاستفاده ندهيم. چرا بايد براي ديدن فيلمي پول بدهيم كه سازندگانش، ما مخاطبان را احمق فرض كردهاند؟ چرا بايد به سخنران بيسواد و بيهنر و حقهبازي كه پشت عنوان دكتر… متخصص مشاوره و روانشناسي پنهان شده، فرصت عرض اندام بدهيم؟ چرا بايد كالاي بنجل و به درد نخور خارجي بخريم؟ و صدها مورد ديگر كه ميتوانيم براي خود بشماريم را دوباره ارزيابي كنيم.