نگراني‌هاي امنيتي در افغانستان
بروس ريدل
به‌‌رغم طرح صلح دولت ترامپ با طالبان، القاعده بيش از هر زمان ديگري در طالبان افغانستان نفوذ كرده است. طالبان نيز ائتلاف خود با القاعده را رد نكرده است. تداوم ارتباط طالبان با القاعده پرسش‌هاي نگران‌كننده‌اي در مورد نقش پاكستان در حمايت از جنگ طالبان عليه امريكا و ناتو مطرح مي‌كند. بروس ريدل در يادداشتي كه وب‌سايت انديشكده بروكينگز آن را منتشر كرد، نوشت: امريكا و متحدان آن 19 سال پيش در افغانستان مداخله كردند، زيرا طالبان به رهبري ملاعمر حاضر نشد اسامه بن‌لادن را به خاطر حملات يازده سپتامبر به دست عدالت بسپارد. القاعده يك دولت در درون دولت افغانستان بوده و از فرودگاه، اردوگاه‌ها و پايگاه‌هاي آموزشي متعدد برخوردار بود. بر اساس به اصطلاح طرح صلحي كه دولت ترامپ با طالبان (و نه با دولت كابل) امضا كرده، قرار است طالبان ظاهرا تضمين كند كه از قلمرو تحت كنترل خويش حمله‌اي تروريستي عليه امريكا و متحدان آن انجام نشود. براي اين كار، تصور مي‌شود كه طالبان زيرساخت‌هاي القاعده در قلمرو خويش را تعطيل كند. سازمان ملل در اين ماه گزارشي در مورد وضعيت رابطه طالبان با القاعده منتشر كرده است. ناظران سازمان ملل كه اين گزارش را آماده كرده‌اند، از شهرت خوبي در زمينه تحليل جنگ و طالبان برخوردار هستند. اين گزارش حاكي از آن است كه «القاعده به‌طور پنهاني در افغانستان فعال بوده و با طالبان روابط نزديكي دارد». درواقع، القاعده «به آرامي در افغانستان قدرت گرفته و همزمان تحت حفاظت طالبان به عمليات مي‌پردازد». اين گروه تروريستي در 12 استان افغانستان به‌ويژه در پيرامون مناطق مرزي با پاكستان فعال است. بر اساس گزارش سازمان ملل، رهبران ارشد القاعده و طالبان به‌طور منظم ديدار مي‌كنند كه در يكي از اين ديدارها، حمزه بن‌لادن (قبل از مرگ) نيز شركت كرده است. ايمن الظواهري، امير القاعده، ماه فوريه با رهبران ارشد طالبان از شبكه حقاني ديدار كرده است. اين گزارشي نادر از مهم‌ترين شخص تحت تعقيب در دنياست كه ظاهرا حامياني در پاكستان دارد. در سپتامبر گذشته رهبر القاعده در هند و رابط الظواهري در استان هلمند در عمليات نظامي مشترك امريكا – افغانستان كشته شدند. آنها تحت حفاظت طالبان بودند و از ستيزه‌جويان طالبان نيز در اين عمليات كشته شدند.
سازمان ملل برآورد كرده است كه القاعده در افغانستان و پاكستان حدود 500 نيروي مسلح دارد. «اين دو گروه داراي روابط شخصي (ازجمله از طريق ازدواج) » هستند كه سابقه آن به دهه‌ها قبل برمي‌گردد. اساس اين گزارش حاكي از آن است كه «طالبان ظاهرا روابط خود با القاعده را به جاي كاهش، افزايش داده است». به قول يكي از اعضاي سازمان ملل، تصور قطع روابط آنها «توهم محض» است. ساير گروه‌هاي تروريستي نيز با طالبان افغانستان ارتباط دارند. «لشكر طيب» و «جيش محمد» دو گروه مستقر در پاكستان هستند كه هند را هدف قرار مي‌دهند. اين دو گروه داراي بيش از هزار ستيزه‌جو در افغانستان هستند كه با طالبان هم‌سنگر هستند. هر دوي اين گروه‌ها، با سرويس اطلاعاتي پاكستان (سرويس اطلاعات نظامي) روابط ديرينه‌اي دارند. گروه‌هاي تروريستي آسياي مركزي و اويغور نيز با طالبان مرتبط هستند. از سال 2001، پاكستان پناهگاه و پايگاه طالبان بوده و قبل از حملات يازده سپتامبر، حامي اصلي اين گروه بوده است. ملاعمر در پاكستان درگذشت. رهبران ارشد اين گروه‌ها در كويته مستقر هستند. همچنين، شبكه حقاني نيز به داعش نزديك است. بر اساس اين گزارش، طالبان «در خصوص جذب نيرو و تامين بودجه، تسليحات يا مهمات» هيچ مشكلي ندارد كه به‌طور ضمني بيانگر ميزان حمايت پاكستان است. همچنين، طالبان از كشورهاي حوزه خليج‌فارس نيز بودجه فراهم مي‌كند. جانشين ملاعمر بارها از ابوظبي و بحرين ديدار كرده است. طالبان در قاچاق مواد مخدر نيز مشاركت زيادي دارد. خبر خوب اين است كه القاعده در ده سال اخير شديدا تضعيف شده است. اسامه بن‌لادن در «ايبت‌آباد»، خانه آكادمي نظامي پاكستان مخفي شده بود كه به سزاي خود رسيد. خبر بد اين است كه طالبان هنوز با القاعده ارتباط دارد و پاكستان هم هنوز حامي طالبان است. سوال اين است كه آيا دولت ترامپ اين حقايق در خصوص طالبان و القاعده را ناديده گرفته و به خروج نيروهاي امريكا و ساير نيروهاي نظامي از افغانستان، طبق برنامه امضا شده با طالبان، ادامه خواهد داد؟ به جاي اين كار، امريكا بايد در تعامل خود با طالبان تجديدنظر كرده و خروج خود را تا اقدام طالبان براي رفع تهديد القاعده به تاخير بيندازد. دولت بعدي امريكا بايد در سياست خود بازبيني كرده و به تعامل كامل با دولت كابل بپردازد.
شوراي راهبردي آنلاين