عمليات احداث خط لوله انتقال نفت گوره به جاسك آغاز شد
گام اول در دور زدن تنگه هرمز
روز پنجشنبه، دو طرح پتروشيمي و آغاز عمليات اجرايي يك پروژه با حضور مجازي وزير نفت و رييس‌جمهور افتتاح شد تا هفته اول تيرماه، به مهم‌ترين هفته صنعت نفت تبديل شود. از اين ميان، طرح احداث خط لوله انتقال نفت گوره به جاسك و پايانه صادراتي منطقه مكران از مهم‌ترين طرح‌هاي اجرايي با وجود تحريم‌هاي گسترده عليه كشور است كه به دست شركت‌هاي داخلي در حال انجام است. طرح بعدي، مجتمع پتروشيمي مياندوآب بود كه يكي از طرح‌هاي جهش دوم صنعت پتروشيمي با ظرفيت توليد سالانه 140 هزار تن پلي‌اتيلن سنگين به شمار مي‌رود. افتتاح طرح توليد هگزان پالايشگاه امام شازند اراك با ظرفيت توليد بيش از ۱۹۰ هزار ليتر محصول نرمال هگزان نيز از ديگر طرح‌هاي كليد زده شده در پنجم تير سال جاري بود. از بين تمام رخدادهاي روز پنجشنبه طرح خط لوله انتقال نفت گوره به جاسك كه به صورت ويديوكنفرانس برگزار شد، مهم‌ترين اتفاق صنعت نفت است. هر چند زمان بهره‌برداري اين طرح بر اساس برنامه‌ريزي‌هاي قبلي سال 1400 عنوان شده اما حسن روحاني روز پنجشنبه در آيين آغاز رسمي عمليات احداث خط لوله ابراز اميدواري كرد كه در اسفند ماه به بهره‌برداري برسد. هدف از اجراي اين طرح، ايجاد ظرفيت انتقال يك ميليون بشكه نفت خام در روز، ذخيره‌سازي و صادرات آن از طريق پايانه مكران در جاسك، توسعه پايدار و اشتغالزايي در سواحل مكران است. انتقال نفت خام به جاسك با سرمايه‌گذاري بيش از 1.8 ميليارد دلاري، درصدد تمركززدايي از پايانه‌هاي صادراتي همچنين كاهش ريسك صادرات نفت از تنگه هرمز است. بر اساس گفته‌هاي تورج دهقان، مديرعامل شركت مهندسي و توسعه نفت «احداث خط لوله گوره - جاسك بخشي از برنامه وزارت نفت براي عمل به ماموريت خود در راستاي توسعه سواحل مكران و محدوده بندر جاسك است.»
جاسك، هاب انرژي خاورميانه
خط لوله انتقال نفت گوره به جاسك با طول تقريبي 1100 كيلومتر، ظرفيت روزانه يك ميليون بشكه‌اي نفت دارد كه يكي از بزرگ‌ترين خطوط انتقال نفت در خاورميانه به شمار مي‌رود. اين خط لوله از منطقه گوره در شهرستان گناوه استان بوشهر آغاز شده و پس از گذشتن از استان‌هاي فارس و هرمزگان وارد پايانه صادراتي جاسك مي‌شود. بندر جاسك يكي از مهم‌ترين بنادر ايران است كه به آب‌هاي آزاد و اقيانوس هند راه دارد و مي‌تواند از طريق همين آب‌ها به شهرهاي مهمي همچون مسقط، دوبي، ابوظبي و ساير بنادر مهم صادراتي ديگر ارتباط داشته باشد. از اين‌رو برنامه‌ريزي براي تبديل بندر جاسك به قطب مهم انرژي در خاورميانه در دستور كار دولت قرار گرفت. با افتتاح پروژه خط لوله گوره به جاسك، علاوه بر امكان پهلو‌گيري نفتكش‌هايي با ظرفيت دو ميليون بشكه، در شرايط خطر و ايجاد محدوديت در تنگه هرمز، صادرات نفت ايران با مشكل مواجه نخواهد شد. از ديگر اهداف احداث پايانه صادراتي مكران، انتقال نفت صادراتي سبك و سنگين همچنين نفت توليدي در منطقه غرب كارون و ذخيره‌سازي آن است.
مالك و كارفرماي داخلي
مراسم امضاي قرارداد احداث اين پروژه در هشتمين روز از مهرماه سال گذشته ميان شركت ملي نفت به عنوان مالك و شركت مهندسي و توسعه نفت به عنوان كارفرما به مبلغ حدود 606 ميليون يورو بسته شد. هر چند مدت زمان لازم براي احداث اين پروژه سه سال در نظر گرفته شد، اما حسن روحاني اميدوار است تا پيش از انتخابات رياست‌جمهوري اين طرح به بهره‌برداري برسد. مدت بهره‌برداري از اين پروژه 15 سال و ظرفيت ذخيره‌سازي 10 ميليون بشكه نفت سبك و سنگين است. در صورت بهره‌برداري از اين خط لوله، پايانه صادراتي جاسك، دومين پايانه ايران پس از خارگ در درياي عمان است. برآوردهاي اوليه از اشتغال حدود 5 هزار نفر به صورت غيرمستقيم پس از بهره‌برداري از اين پروژه است.
خط لوله در خبرها
خبر افتتاح خط لوله گوره به جاسك، در رسانه‌هاي خارجي نيز بازخورد داشت. رويترز مدعي است ايران با به سرانجام رساندن اين خط لوله در ميانه تحريم‌ها و در شرايطي كه حتي ساخت لوله‌هاي آن نيز در كشور انجام شده، مي‌تواند از كنار تهديدات بسته شدن تنگه هرمز نيز بگذرد در حالي كه خللي در صادرات نفتش ايجاد نشود. رويترز در بخش ديگري از گزارش خود به سخنان رييس‌جمهور اشاره كرد و نوشت: «بر اساس گفته‌هاي مسوولان ايران قصد دارد تا ماه مارس آينده يك ميليون بشكه در روز نفت از بندر جاسك در درياي عمان، درست در جنوب تنگه هرمز صادر كند.» اقدام اخير ايران به خريداران نفت اطمينان مي‌دهد كه در صورت بسته شدن تنگه هرمز هم به صادرات نفت ادامه مي‌دهد.
جاسك، گاز هم مي‌تواند صادر كند
بيژن زنگنه، وزير نفت سرمايه‌گذاري براي تكميل خط لوله انتقال نفت از گوره به جاسك را بين 800 تا 850 ميليون دلار مي‌داند. او در خصوص پروژه‌هاي افتتاح شده در روز پنجشنبه گفت: « طرح پايانه صادراتي نفت از جاسك، استراتژيك‌ترين طرح اين دولت به نقل از مقام معظم رهبري است. ساخت بسياري در كشور براي نخستين‌بار در اين طرح محقق شده است. ورق‌هاي ويژه و با عرض بسيار، مهم‌ترين تجهيز اين خط لوله بود كه قرارداد ساخت اين تجهيز كه سابقه ساخت آن در كشور وجود ندارد با شركت‌هاي خارجي منعقد شده بود كه پس از تحريم‌ها با وجود تلاش‌هاي بسيار به آن عمل نشد. با تلاش‌هاي بسيار پس از ۱۰ ماه از سال ۹۷ تا اواسط سال ۹۸ ساخت اين ورق‌ها به فولاد مباركه و فولاد اكسين خوزستان سپرده شد.» زنگنه در بخش ديگري از سخنان خود ضمن اشاره به اينكه جاسك مي‌تواند گاز هم صادر كند، يادآور شد: « با اتصال خط انتقال ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشكه‌اي ميعانات گازي پالايشگاه ستاره خليج‌فارس به خط نفت در صورت لزوم مي‌توان ميعانات گازي را از طريق جاسك صادر كرد.» پس از صحبت‌هاي وزير نفت در آيين افتتاحيه پروژه‌هاي گفته شده، او در حساب توييتر خود نوشت: « با امكان صدور نفت خام در بيرون تنگه هرمز از طريق احداث پايانه صادرات نفت در جاسك و خط لوله ۱۰۰۰ كيلومتري به آن تا پايان امسال، با همت كاركنان صنعت نفت امنيت صدور نفت ايران نسبت به ديگر صادركنندگان خاورميانه و همسايگان دوچندان مي‌شود.»