از شكارچي تا حافظ محيط‌زيست
كريم بيگي
سال‌هاي متمادي شكارچي بودم و سال ۱۳۷۷ با مهندس مهدي تيموري كه هم‌اكنون رييس پارك ملي گلستان هستند، آشنا شدم. ايشان بودند كه من را به حفاظت از حيات‌وحش ترغيب كردند، البته خودم هم به حيات‌وحش بسيار علاقه‌مند بودم و رفته‌رفته حفاظت از حيات وحش برايم اهميت دوچندان پيدا كرد. خاطرم هست كه در ۲۰ خرداد ماه سال ۷۷، شب‌هنگام با شكارچيان درگير شدم و در اين درگيري، كتف راستم بر اثر گلوله شكارچيان مورد اصابت قرار گرفت و به شدت آسيب ديد. آن زمان من به عنوان راهنما همراه مهندس مهدي تيموري بودم و اين اتفاق طي گزارشي اعلام شد، البته بماند كه سازمان محيط زيست هم كاري براي من انجام نداد. اين اتفاق گذشت تا سال ۹۰ كه به واسطه مهندس تيموري، با آقاي رمضاني كه درخواست قرق اختصاصي كرده بودند، آشنا و همراه ايشان شروع به كار كردم. خوشبختانه باتجربه بالايي كه داشتم، توانستم در حفاظت از حيات وحش و البته تعامل با مردم محلي موفق ظاهر شوم. در حقيقت به واسطه همين تجربه بود كه با كمك ساير قرق‌بانان و اداره محيط زيست مهريز توانستيم گام‌هاي موثري در راه حفاظت از حيات وحش منطقه برداريم و آمار حيات وحش در حال حاضر از ۱۰۰ راس به هزار و 800 راس رسيده است. ما در منطقه خود مشكل ناامني نداريم و از نظر حقوق و مزايا هم از محيط‌بانان وضعيت بهتري داريم. از نظر امكانات هيچ‌گونه كم و كسري نداريم و تنها مشكل جدي ما در منطقه، دام‌هاي مازاد بر پروانه چرا هستند كه مشكلات متعددي را زمينه‌سازي مي‌كنند. من شخصا نگراني‌ام مشترك بودن بعضي آبشخورهاي حيات وحش با دام است كه به گفته كارشناسان امر ممكن است، موجب شيوع بيماري شود. از ديدگاه من يكي از مزاياي قرق‌ها اين است كه يك سپر حفاظتي براي مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست ايجاد مي‌كنند و از سوي ديگر، از نظر افزايش جمعيت گوشتخواران هم مكان بسيار امني هستند. منطقه قرق علي‌آباد كه من سرپرست آن هستم، مجهز به ۲ پاسگاه قرق‌باني و يك مهمانسراست. در اين قرق ما ۷ نيروي قرق‌بان داريم كه به صورت شبانه‌روز در منطقه در حال گشت‌زني هستند. از نظر تجهيزات همان‌طور كه ذكر كردم خوشبختانه وضعيت خوبي داريم. با وجود اينكه منطقه قرق علي‌آباد ۶۰ هزار هكتار وسعت دارد، اما فقط يك چشمه آب دايم در نزديكي آبادي هست كه آن هم به علت نا‌امني‌هاي قبل از قرق و رفت و آمد مكرر شكارچيان، معمولا توسط هيچ وحوشي مورد استفاده قرار نمي‌گيرد. همين امر سبب شد كه ما اقدام به درست كردن ۱۲ آب‌انبار كنيم. در نتيجه اقداماتي كه تاكنون انجام شده، خوشبختانه امنيت براي حيات وحش برقرار شده است. در حال حاضر حدود ۱۵دوربين خريداري كرده‌ايم و حضور گونه‌هاي ارزشمندي مانند پلنگ، كاراكال، رودك عسل‌خوار، گربه وحشي را ثبت كرده‌ايم. اما در هر صورت به علت ناامني زياد و نبود آب، متاسفانه گونه باارزش قوچ ميش هم‌اكنون از اين زيستگاه حذف شده با وجود اينكه بيشترين قسمت اين منطقه در گذشته زيستگاهش بوده است. اين را هم اضافه كنم كه قسمتي از منطقه را كلوت تشكيل داده و حدود۱۰۰ راس آهو هم در حال حاضر در كلوت‌ها هستند. از سوي ديگر اين منطقه زيستگاه مناسبي براي هوبره و زاغ بور هم كه به وفور ديده مي‌شوند، هست و همه اينها ارزش حفاظتي منطقه را بالا برده است. بر خود لازم مي‌دانم كه از آقاي مهندس مهدي تيموري كه هميشه حامي قرق‌ها بوده و هستند و همواره به ما از هر نظر خيلي لطف داشته‌اند، تشكر كنم و البته ممنونم از همكاري تمام محيط‌بانان مهريز كه هر كدام به اندازه توان‌شان تا به امروز به ما كمك كرده‌اند و موفقيت اين قرق حاصل همكاري همه عزيزان و دغدغه‌مندان حيات وحش است.
سرپرست قرق حيات وحش علي‌آباد چهل‌گزي تنگ چنار مهريز استان يزد