شيپور جنگ براي اپل و اپ‌استور نواخته مي‌شود

چهره فني هفته به مارك زوكربرگ، رييس اجرايي فيس‌بوك تعلق مي‌گيرد كه اخيرا در ويديويي همراه با همسرش اعلام كردند،«آنها عميقا  از سخنان تفرقه‌برانگيز و خصمانه پرزيدنت ترامپ، آن‌ هم زماني كه ملت ما به‌ شدت نياز به همبستگي دارند، ابراز انزجار مي‌كنند.» اين خلاصه‌ايي است از يك نمايش تا ما به افكار پشت پرده پي نبريم به‌ويژه وقتي شما مسوول يكي از اصلي‌ترين ابزار ديجيتالي هستيد كه به رييس‌جمهور كمك كرده بين نمايندگان سياسي تفرقه بيندازد و به آنها حمله كند.
آقاي زوكربرگ با خونسردي بسيار خود را از اين ريا و دورويي آزرده خاطرنشان مي‌دهد. نقش كسل‌كننده‌اي كه به راحتي مي‌توان آن را ايفا كرد اما در واقعيت نزاع بين كمپاني‌هاي ديجيتالي پيچيده‌تر از اينهاست.براي مثال، جنگ اين هفته بين اپل و يك كمپاني فناوري كوچك را درنظر بگيريد؛ مشاجره‌اي كه شايد براي شما هم جالب باشد زيرا حاصل آن تاثير طولاني مدتي بر نيروي محرك فناوري بزرگ و ما خواهد داشت.جنجال بين غول فناوري تريليون دلاري و موسسين بيس كمپ (Basecamp) است، يك ابزار مديريتي جذاب كه روي خدمات خلاقانه‌اي از پست الكترونيكي به‌نام Hey.com. تمركز دارد. به محض راه‌اندازي Hey.com.‌ كمپاني اين اپليكيشن موبايل را دراختيار اپ‌‌استور گذاشت. نكته‌اي است بحراني براي موفقيت او. دسترسي به موبايل جهاني تنها تحت كنترل دو كمپاني است؛ اپل و گوگل. كسي كه از نزديك با اكوسيستم موبايل آشناست مي‌گفت، اپل و گوگل براي ما حكم ايستگاه عوارضي را دارند.
ايستگاه عوارضي استعاره كاملا به‌جايي است. درحالي‌ كه شما مي‌توانيد از طريق جست‌وجوگرها از خدمات بي‌شماري نظير Hey.com در شبكه‌ها بهره‌مند شويد، وقتي به موبايل مي‌رسد، طراحان اپليكيشن ملزم به اجراي رهنمودها و پرداخت شارژ تحميل شده توسط اپل و گوگل هستند.
اپل با قدرت ادعاي سرپرستي دارد و آن را در جهت كنترل سيل اپليكيشن‌ها مي‌داند. از جمله كوتاهي‌هاي او در اين ادعا، حمايت از حريم خصوصي و نيز قصور در حذف بدافزارهايي است كه به منظور سوءاستفاده از كاربران در اپليكيشن‌ها گنجانده مي‌شوند. لغزش‌ها بروز مي‌كنند ولي اپل همچنان خود را مبرا مي‌داند.
اپل مقررات را نيز طوري تغيير داده كه بسياري از برنامه‌ريزان آن‌ را متزلزل، غيرمنصفانه و حتي ترسناك مي‌دانند. بسياري از طراحان اپليكيشن از ترس درگير شدن با اپل و از آن بدتر ممنوعيت استفاده از اپ‌استور دوست ندارند، صداي اعتراض خود را بلند كنند.
ولي اين موضوع در مورد موسسين شركت نرم‌افزاري بيس‌كمپ، جيسون فرايد و ديويد هينماير صدق نمي‌كند. آنها با صداي بلند اعتراض خود را از طريق توييتر و ساير رسانه‌ها مطرح كرده‌اند كه اپليكيشن Hey.com پس از پذيرفته شدن توسط اپل، هفته گذشته به بهانه نقض مقررات كنار گذاشته شده است. يعني Hey.com نمي‌تواند خود را به‌روز رساني كند. شركت مذكور منتظر پاسخ رسمي از جانب اپل بود كه پنجشنبه دريافت كرد. طبق آن شركت بيس‌كمپ بايد براي حفظ Hey.com تغييراتي در روش خود بدهد.يك مسوول اجرايي اپل هفته گذشته مي‌گفت كه آنها در تاييد اوليه Hey.com دچار خطا شده‌اند، از آنجا كه اپل سهمي در 99 دلار اشتراك سالانه آن ندارد. سيستم پرداختي به اين شكل است كه طراحان اپليكيشن مبلغ هنگفتي از فروش كالاي ديجيتالي خود را به اپل پرداخت مي‌كنند (30درصد براي سال اول 15درصد براي سال‌هاي آتي). شركت اپل از مشترياني كه در اپليكيشن ثبت‌نام مي‌كنند پولي دريافت نمي‌كند و خوب است بدانيد كه 84درصد از اپليكيشن‌ها رايگان هستند و طراحان آن پولي به اپل پرداخت نمي‌كنند.
ترديدي نيست كه سيستم پرداخت اپل براي بعضي از طراحان مناسب است. اپل پلتفرم تجاري سودآوري را براي بسياري از شركت‌ها راه‌اندازي كرده و به درستي نيز جلب مشتري مي‌كند (519 ميليارد دلار درآمد سالانه در سال 2019). خيلي از كمپاني‌ها به دليل پرداخت سهم به شركت اپل سعي مي‌كردند، حجم معاملات را به حداقل برسانند يا با اجتناب از دريافت حق اشتراك (مانند نتفليكس) يا دريافت پول بيشتر براي ثبت نام (مانند اسپاتي‌فاي). اپليكيشن Hey.com حق فني شركت اپل را در برنامه خود نگنجانده بود. 
اپل براي بسياري از خدمات استثنا قائل شده و به آنها اجازه ورود به اپ‌استور را داده ولي معتقد است كه Hey.com شايسته اين توجه ويژه نيست. اهداف اپل گيج‌كننده و تاحدي موجب رنجش مي‌شود و همان‌طور كه توفان توييت‌هاي آقاي هانسن نشان مي‌دهد با شركت نرم‌افزار بيس‌كمپ خوب تا نكرده است. آقاي هانسن كه به داشتن صراحت لهجه شهرت دارد در يكي از صحبت‌هاي جنجال‌برانگيز خود رفتار شركت اپل را «گانگستري» توصيف كرد. او اقدامات اخير اپل را به شكستن شيشه‌ها و به آتش كشيدن مغازه‌ها تشبيه كرد. 
فيل شيلر، مسوول اپ‌استور مي‌گويد: «اين مقررات از زمان شروع اپ‌استور وجود داشته و اين كمپاني بيش از 100،000 اپليكيشن را در هفته مرور مي‌كند. هيچ كاري بدون عيب نيست. اگر خطايي از جانب ما باشد آن را مي‌پذيريم و قبول داريم كه ما در حال آموزش و رشد هستيم. اما اين مورد به دليل منطقي رد شد.»
اين اختلاف‌نظر از زماني آغاز شد كه اتحاديه اروپا در اين هفته اعلام كرد، تحقيقاتي را در مورد صحت و سقم ريزش اپليكيشن‌ها از اپ‌استور به دليل توليد كالاهاي رقابتي آغاز كرده است.  خار چشم هميشگي سيليكون‌ولي، مارگريت وستاگر، رييس اتحاديه ضد تراست اروپا مي‌گويد، كمپاني اپل نقش نگهبان را ايفا مي‌كند و به همين دليل ما بايد مطمئن شويم كه مقررات اپل اختلالي در بازار رقابتي ايجاد نمي‌كند در حالي‌كه اپل خود با ساير اپليكيشن‌ها در رقابت است. او به مشكلاتي اشاره مي‌كند كه ابتدا با اسپاتي- فاي پيش آمده بود، ارايه‌دهنده برنامه موسيقايي محبوب كه اكنون در رقابت كامل با اپل- موزيك است. شكايت اسپاتي- فاي از رفتارهاي غيررقابتي اپل در سال گذشته منجر به تحرك اتحاديه اروپا شد. وكيل ممتاز اسپاتي-  فاي، هوراسيوگوتيرز در مصاحبه‌اي با من گفت كه موقعيت فعلي Hey.com به‌شدت برايش آشناست.او مي‌گفت:«بايد بگويم كه تجربه Hey يادآور همان دوراني است كه بر ما گذشت. واقعيت اين است كه اپل دايم جاي تير دروازه‌ها را عوض مي‌كند و مقررات را به نفع خود و به ضرر برنامه‌ريزان تغيير مي‌دهد.»هفته گذشته در يك مصاحبه مطبوعاتي درباره تحقيقات اتحاديه اروپا، آقاي گوتيرز از يك استعاره ورزشي استفاده كرد و گفت:«اپل مانند يك مالك استاديوم، داوران و بازيكنان عمل مي‌كند و شيب زمين را به نفع بازيكنان خود تغيير مي‌دهد. او مي‌افزايد: «رفتارهاي گزينشي و بي قاعده آنها طوري طراحي شده تا كمپاني‌هايي مانند ما در موقعيتي غيرقابل دفاع قرار بگيرند.»آقاي گوتيرز مي‌گويد:«ما رفتار ويژه يا سواري رايگان نمي‌خواهيم، ما خواهان رفتار منصفانه و امكان رقابت بدون ايجاد موانع ساختگي بر سر راه‌مان هستيم.» نكته‌اي كه تيم بيس‌كمپ نيز به آن اشاره كرده بود.اسپاتي- فاي طبيعتا گزينه پرداخت مالي به اپ‌استور را انتخاب كرد تا مجبور به استفاده از سيستم اختصاصي اپل نشود و حق برقراري ارتباط با كاربران خود را محفوظ نگه دارد.
تعداد برنامه‌ريزان ناراضي از اپل يا هر كمپاني فناوري ديگر انگشت‌شمار نيست. اپل هم تنها در اروپا نيست كه با مقررات رو در رو شده است.
به گفته بعضي منابع، سازمان قضايي امريكا تحقيقات گسترده‌اي را در ارتباط با انحصار‌طلبي و تقدم‌گرايي اپل آغاز كرده است. آنچه تاكنون به دست آمده اين ‌است كه كمپاني مذكور براي حفظ قدرت اقتصادي خود در بازار رسما از سياست‌هاي گوگل پيروي مي‌كند. كنگره نيز در حال آماده‌سازي يك جلسه بزرگ گفت و شنود درباره موضوع «ضدانحصار‌طلبي» است و به احتمال زياد اپل و ساير غول‌هاي فناوري نيز در آن شركت خواهند كرد. 
آقاي هانسن سال گذشته در مقابل كميته ضدتراست كنگره شهادت داد و ناگفته‌هاي بسياري را در مورد اپل، فيس‌بوك و گوگل بيان كرد. او سوگنامه خود را با يك درخواست به پايان برد «گنگره، ما را ياري كنيد. شما تنها اميد ما هستيد.»
او اين هفته نااميدتر به نظر مي‌رسيد و روند كسب تاييد از اپل را مصيبت مي‌ناميد. آقاي هانسن طي پيامي كه براي من فرستاد گفت:«چرخ‌هاي عدالت و قانونگذاري كند مي‌چرخند.» شايد لازم به ذكر نباشد كه اپل با سال‌ها تلاش براي برندسازي و شعار معروف خود در آغاز كار، ما براي شكستن زنجيرها آمده‌ايم نه براي ساختن آنها  چنين تصويري از خود ندارد.
سوال اينجاست آيا كسي كه سكان قدرت را به دست آورده حاضر است آن را در جهت تغيير نيز بچرخاند.