الگوي حفاظت مشاركتي

اين روزها شاهد تبديل تنگ سرخ و كوه قلات به منطقه شكار ممنوع هستيم. در قسمت شمال غرب جلگه شيراز كوهي داريم كه جنس آن شني‌، مرتفع و ديواره‌اي است به نام كوه قلات. در جنوب غربي كوه قلات هم تنگي وجود دارد به اسم تنگ سرخ. در اين منطقه آبخوان‌هاي اصلي جلگه شيراز واقع شده و تنگ سرخ كانال ورودي هواي پاك به اين جلگه است. 
در سال‌هاي اخير در ارتفاعات تنگ سرخ و مناطق شمال غرب كوه قلات اتفاق‌هاي زيادي افتاده است. مراتع تبديل به كارخانه و باغ‌شهر شده، ديگر اثري از زيست بوم قبلي نيست و سازه‌هاي جديد هم مخالف قواعد آن عمل مي‌كنند. رشد باغ‌شهرها و ويلاها در اين منطقه فشار زيادي روي آبخوان آورده ضمن اينكه در كوه قلات مجوز بهره‌برداري 24 معدن شن و ماسه صادر شده بود. براي رفع اين چالش گروهي از اهالي روستاي قلات‌ و شوراي محلي آن دست به كار شدند. آنها با در نظر گرفتن اينكه اگر معادن به كار بيفتد شرايط اكولوژيك منطقه به هم مي‌ريزد، به صدور چنين مجوزهايي اعتراض كردند. اين گروه مردمي به ادارات مختلف مراجعه كرده و حتي با تهديد و ارعاب بهره‌برداران هم عقب ننشستند. آنها براي پيگيري كارشان انجمني به نام انجمن «سبزياران كلات سرخ» را تاسيس كردند تا بتوانند به شكل هماهنگ عمل كنند. اعضاي اين انجمن باور داشتند بايد تعادلات اكولوژيك را حفظ كرد و اجازه نداد  آبخوان‌هاي شهر تحت تاثير معدن‌كاوي آسيب ديده يا نابود شود. اعضاي انجمن از مسوولان خواستند بازديدهاي ميداني از منطقه داشته باشند و در ادامه درخواست دادند كوه قلات و تنگ سرخ تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست قرار گيرد. خوشبختانه با همكاري موثر حميد ظهرابي مديركل محيط زيست، مديريت سازمان اداره كل معادن و دادگستري استان فارس اين مهم به انجام رسيد. اداره كل معادن استان مجوز 22 پروانه معدن در اين منطقه را ابطال كرد و 2 پروانه ديگر هم خوشبختانه در حال جابه‌جايي است كه چنين تصميمي را بايد به فعالان حوزه محيط زيست تبريك گفت. 
روندي كه اين فعالان محيط زيست و مردم محلي در پيش گرفتند، الگوي ارزشمندي در خصوص كارهاي داوطلبانه در كشور است. اينكه چطور عده‌اي براي رسيدن به هدف خالصانه حركت و مطالبه‌گري كرده و به شكل متمركز وارد كار شدند. آنها توانستند بخش دولتي را كه در ابتدا در مقابل‌شان قرار داشت را در كنار خود قرار دهند و اين گروه توانستند به مسوولان نشان دهند به منافع شخصي خود نمي‌انديشند، بلكه منافع شهر و كشورشان را در اولويت قرار داده‌اند، همين ديدگاه بود كه دادگستري استان فارس را متقاعد كرد به نفع آنها راي دهد و از تبديل اين منطقه به يك منطقه استحفاظي دفاع كند. 
البته آنچه در اين منطقه انجام شده همان‌طور كه حميد ظهرابي مديركل محيط‌زيست استان فارس اعلام كرده آغاز راه است. خوشبختانه تا حدود زيادي پرونده‌ها و مجوزها كسب شده تا به زودي اين منطقه به منطقه استحفاظي كوه قلات و تنگ سرخ تبديل شود. با توجه به مشاركت موثر مردم در تبديل اين منطقه به يكي از مناطق چهارگانه تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست پيشنهاد من اين بود در آنجا ستاد مديريت حفاظت مشاركتي ايجاد شود تا سازمان‌هاي دولتي نظير منابع طبيعي و محيط زيست در كنار مردم، شوراي روستا و شهر و نهادهاي علمي مانند دانشگاه قرار گيرند و بتوانند الگويي موفق در حفاظت مشاركتي را شكل دهند كه خوشبختانه اين پيشنهاد مورد استقبال قرار گرفت.