كرونا شديدتر و فراگيرتر از چند ماه پيش
به شهرهاي كشور حمله‌ور شد
پاتك ويروس
استفاده از ماسك در كل كشور اجباري شد
9 استان در وضعيت قرمز قرار گرفتند و 9 استان در موقعيت هشدار
گروه اجتماعي
از امروز استفاده از ماسك در كل كشور اجباري است. ديروز، معاون عمران و توسعه امور شهري و روستايي وزير كشور اين اعلام را موكد كرد كه «به موجب مصوبه ستاد ملي مقابله با بيماري كرونا، از امروز، تمامي مسافران ناوگان حمل و نقل عمومي شهري كشور اعم از تاكسي، اتوبوس و مترو ملزم به استفاده از ماسك هستند.»
اين اجبار، اين‌بار هيچ شباهتي به هشدارها و توصيه‌هاي 5 ماه گذشته ندارد. اين‌بار، استفاده نكردن از ماسك در مراكز شلوغ مشمول مجازات است. ديروز رييس‌جمهوري در جلسه ستاد ملي مقابله با كرونا خواستار مجازات متخلفان استفاده نكردن از ماسك و رعايت نكردن پروتكل‌هاي بهداشتي شد و دامنه شمول اين مجازات‌ها را از غيبت زدن براي كارمندان متخلف تا ارايه نكردن خدمات به متخلفان در جمعيت عمومي برشمرد. اين اجبار البته، يك تاخير 4 ماهه دارد. اگر از نيمه فروردين ماه كه سازمان بهداشت جهاني، پروتكل‌هاي توصيه‌اي خود را بازبيني كرد و استفاده از ماسك را مهم‌ترين راه پيشگيري از انتقال ويروس كرونا دانست، دولت هم براي جمعيت عمومي اين الزام را اجباري كرده بود، شرايط امروز كشور از بابت تعداد مبتلايان و تعداد فوتي‌هاي كرونا بسيار كمتر از اعداد امروز بود.
بنا به آخرين اعلام وزارت بهداشت، در فاصله 13 تا 14 تير، 2 هزار و ۴۴۹ بيمار جديد مبتلا به كوويد ۱۹ در كشور شناسايي شدند و 148 نفر هم به تعداد فوتي‌هاي اين بيماري ويروسي اضافه شد و حالا مجموع تعداد مبتلايان كوويد 19 در كشور به 237 هزار و 878 نفر و تعداد فوتي‌ها به ۱۱ هزار و ۴۰۸ نفر رسيده است.
تعداد مناطق و استان‌هاي قرمز هم در مقايسه با روزهاي قبل، كاهش نداشته چنانكه به گفته سخنگوي وزارت بهداشت، استان‌هاي خوزستان، آذربايجان‌هاي‌غربي، آذربايجان‌شرقي، كردستان، كرمانشاه، هرمزگان، بوشهر، خراسان‌رضوي و ايلام در وضعيت قرمز قرار دارند و شرايط استان‌هاي تهران، فارس، اصفهان، مازندران، همدان، زنجان، سيستان‌وبلوچستان، البرز و لرستان هم به وضعيت هشدار رسيده است.
با وجود آنكه استان تهران با 16 شهرستان، از بابت تعداد ابتلا و فوت كوويد 19 و بستري‌هاي بدحال اين بيماري ويروسي در وضعيت هشدار قرار دارد اما شهر تهران به دليل مهاجرت‌هاي كاري روزانه و ترددهاي بالا، وضعيتي بسيار متفاوت از 15 شهرستان اين استان دارد چنانكه ظرف روزهاي گذشته، فرمانده ستاد مقابله با كرونا در تهران ضمن هشدار به افزايش ۷،۹درصدي بستري‌هاي كرونايي در تهران آن هم فقط ظرف يك شبانه‌روز، خواستار اعمال محدوديت‌هاي سخت‌گيرانه در پايتخت شد.
صرف‌نظر از رفتار جمعيت عمومي در تمام استان‌هاي قرمز و در وضعيت هشدار كه اصلا قابل دفاع نيست و مهم‌ترين دليل بروز بحران در اين مناطق است، ضعف نظارت دولت بر رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي بعد از بازگشايي‌ها را به هيچ‌وجه نبايد ناديده گرفت. مردمي كه امروز، بي‌توجه به استفاده از ماسك، در مترو و خيابان و مراكز خريد قدم مي‌زنند و در پاسخ به خبرنگار‌ان صدا و سيما و رسانه‌هاي مكتوب، «تمام شدن كرونا» يا «ضد ضربه بودن در برابر ويروس» يا بدتر از آن، «بي‌‌تفاوتي نسبت به وجود ويروس» را به عنوان دلايل استفاده نكردن از ماسك اعلام مي‌كنند، همان مردمي هستند كه وقتي دولت، الزام به رعايت منع سفر بين استاني در هفته دوم فروردين و اعمال جريمه 500 هزار توماني براي متخلفان را اعلام كرد، در خانه‌ها ماندند و چنان اين الزامات را رعايت كردند كه دولت خود را موظف ديد از شهروندان تشكر كند. حالا چه اتفاقي افتاده كه همان مردم، متخلف و قانون‌گريز و بي‌توجه شده‌اند ؟ در ايستگاه‌هاي متروي تهران، بنرهاي ممنوعيت ورود به مترو بدون داشتن ماسك فراوان است اما در ايستگاه‌ها و روي سكوها، ماموران مترو كه بازوي نظارتي دولت هستند، بي‌تفاوت نسبت به قانون‌شكن‌ها، مشغول بازي با گوشي‌هاي تلفن همراه‌شان هستند يا در خوش‌بينانه‌ترين حالت، فقط نظارت مي‌كنند كه مسافري از خط زرد رد نشود. روي ورودي تمام رستوران‌ها اين كاغذ را چسبانده‌اند كه «فاصله‌گذاري اجتماعي را رعايت كنيد... از پذيرفتن مشتريان بدون ماسك معذوريم.» دولت و وزارت بهداشت هم به‌كرات قول داده‌اند كه بازرسان و ناظران، مشغول گشت‌زني در خيابان‌ها هستند و با رستوران‌هاي متخلف كه فاصله‌گذاري اجتماعي را رعايت نكنند، برخورد مي‌كنند اما هفته گذشته، در خيابان ستارخان، يك «آبميوه‌فروشي» مراسم افتتاحيه برگزار كرد و صف متراكمي كه داخل مغازه و به دليل چند قطره «آب و قند مجاني يا تخفيف‌دار» تشكيل شد، آن‌قدر كاركنان آبميوه‌فروشي را شگفت‌زده كرده بود كه تمام الزامات فاصله‌گذاري اجتماعي را از ياد برده بودند و در تمام ساعات برگزاري اين مراسم، دريغ از يك بازرس كه بيايد و اين وضعيت خجالت‌آور را ببيند و دستور به پلمب اين مركز متخلف بدهد. آخرين مصداق، ديروز، شبكه خبر گزارشي از مسابقه نمادين پياده‌روي از شلمچه تا مشهد پخش كرد. مسابقه‌اي كه بعد از پايان، تمام شركت‌كنندگان، بدون استفاده از ماسك و رعايت فاصله‌گذاري اجتماعي، دست بر شانه‌هاي يكديگر انداختند و پيروزي را به يكديگر تبريك گفتند و عكس يادگاري گرفتند.
اينها مصداق بي‌مسووليتي شهروندان است و تبعات فقر فرهنگي كه كل كشور را گرفتار كرده، شكي نيست كه روز به روز هم وسعت بيشتري پيدا مي‌كند. اما بازرسان و ناظران دولت هم حقوق مي‌گيرند كه بر رفتارهاي مصوب و براي جامعه عمومي نظارت كنند. چرا وقتي بحث نظارت بر مسائل مرتبط با بهداشت و سلامت مطرح مي‌شود، تعداد ناظران و بازرسان آب مي‌رود ولي اگر يك مانتوفروشي در دورافتاده‌ترين نقطه يك شهر، يك مانتوي خنك تابستاني بفروشد، هزار ناظر و نفر و دستگاه مدعي‌العموم مي‌شوند و فرياد به خطر افتادن هنجارهاي جامعه سر مي‌دهند؟ يعني داشتن جامعه سالم اهميتي كمتر از وجود هنجارهاي سليقه‌اي دارد؟
هشدارها و اخطارها‌ي چند روز گذشته مسوولان وزارت بهداشت و پاسخ منفي و نااميد‌كننده جامعه عمومي به اين خواهش‌ها و توصيه‌ها، نشان داده كه مردم ايران، فقط و فقط زير تابلوي زور و جريمه و مجازات، از كاري دست مي‌كشند يا به كاري وادار مي‌شوند. ملتي كه مدعي مسلماني است، حتي براي «حق‌الناس» هم ارزشي قائل نيست و به اين فكر نمي‌كند كه با رعايت نكردن پروتكل‌هاي بهداشتي و استفاده نكردن از ماسك در محيط‌هاي پرتجمع، خطر بيماري و مرگ آدم‌ها را رقم مي‌زند. براي چنين مردمي، كل الفباي حقوق و قوانين زيستن در شهر، بايد ضميمه جريمه ريالي داشته باشد به‌خصوص كه در اين شرايط نابسامان اقتصادي، هيچ آدم عاقلي دلش نمي‌خواهد بار جريمه نقدي را هم بر سبد هزينه خانوار سربار كند. امروز مسوولان استان تهران به اين نتيجه رسيده‌اند كه براي شهر تهران، بايد الزامات ويژه‌تر و سخت‌گيرانه‌تري قائل شوند اما اين اتفاق مي‌توانست دو ماه قبل اجرايي شود؛ همان زمان كه مسوولان استاني تلاش مي‌كردند با خواهش و لبخند و توصيه، ساكنان شهر تهران را از سفرتفريحي در آستانه تعطيلات چند روزه برحذر دارند. اگر همان زمان، با ساكنان شهر تهران كه هميشه، بيشترين تعداد مسافران تفريحي كشور هستند، با زبان جريمه نقدي و توبيخ ريالي صحبت مي‌كردند، امروز شايد شرايطي بهتر از اين داشتيم كه حالا دوباره مي‌شنويم گروه‌هاي جهادي، شال و كلاه كرده‌اند كه از خواب شبانه‌شان بگذرند و اماكن عمومي و گذرگاه‌ها را ضدعفوني كنند و دوباره تخت‌هاي بستري در بيمارستان‌هاي دانشگاهي در حال پر شدن از بستري‌هاي كروناست و....
5و15