نخست‌وزير كانادا دعوت رييس‌جمهور ايالات متحده
براي حضور در كاخ سفيد را رد كرد
ترامپ بالاخره
به يك توافق جديد رسيد
محمدحسين لطف‌الهي
تنها 7 روز پس از آغاز اجراي توافقنامه تجارت آزاد ميان كانادا، ايالات‌متحده و مكزيك، جاستين ترودو نخست‌وزير كانادا دعوت رييس‌جمهور امريكا براي حضور در كاخ سفيد را نپذيرفت و به بهانه مشغله‌هاي دولت كانادا در مبارزه با بيماري كوويد 19 اعلام كرد كه نمي‌تواند در جشن آغاز اجراي اين توافق شركت كند؛ اين اما همه ماجرا نيست.
آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رييس‌جمهور مكزيك كه قرار است امروز چهارشنبه با همتاي امريكايي خود در كاخ سفيد ديدار كند، از جاستين ترودو درخواست كرده تا او نيز در اين نشست شركت كند اما دفتر نخست‌وزير كانادا به اين درخواست پاسخ منفي داده است. در بيانيه‌اي كه شامگاه يكشنبه از سوي دفتر نخست‌وزيري كانادا منتشر شد، آمده است: «اميدواريم مكزيك و ايالات‌متحده نشست خوبي داشته باشند. همزمان با برگزاري اين نشست، جاستين ترودو در اتاوا يك نشست ضروري هيات دولت را رهبري خواهد كرد و پس از آن نيز در يك جلسه پارلمان كه از مدت‌ها پيش برنامه‌ريزي شده حضور خواهد يافت.» اين پاسخ كه امريكايي‌ها را بسيار ناراحت كرده بود، كاخ سفيد را بر آن داشت كه در مذاكره با اتاوا تمام تلاش خود ر ا
به كار ببرد تا ترودو در نشست سه‌جانبه برنامه‌ريزي‌شده از‌سوي دولت امريكا حضور يابد با اين حال يك منبع آگاه از دولت كانادا پاسخ دولت كانادا را منفي خوانده است. اين منبع آگاه به بلومبرگ مي‌گويد: پس از تلاش‌هايي كه امريكايي‌ها صورت دادند، يك مقام ارشد از دولت به آنها پاسخ داد كه نخست‌وزير برنامه زماني فشرده‌اي دارد و همچنين مسائل بهداشتي (وضعيت نامناسب شيوع كرونا در امريكا) يكي از فاكتورهاي مهم در تصميم‌گيري دولت كاناداست.
بهانه‌هايي نظير مشغله زياد جاستين ترودو يا ملاحظات بهداشتي در حالي مطرح مي‌شود كه نخست‌وزير كانادا چند روز پيش از آغاز اجراي توافق تجارت آزاد جديد امريكاي شمالي از تهديدهاي ايالات‌متحده مبني بر احتمال اعمال تعرفه بر واردات آلومينيوم از كانادا را يك نگراني جدي خوانده و گفته بود اين موضوع فاكتوري تاثيرگذار در تصميم‌گيري‌اش براي سفر به ايالات‌متحده خواهد بود.
اظهار نگراني نخست‌وزير كانادا در پي آن مطرح شد كه در اواخر ماه ژوئن، رابرت لايتازر نماينده ويژه امريكا در امور توافق تجارت آزاد امريكاي شمالي با حضور در كنگره امريكا گفته بود توليدكنندگان امريكايي آلومينيوم به شدت نگران واردات اين محصول از كانادا هستند و عقيده دارند اين واردات به آنها صدمه زده است. وزارت خارجه كانادا اما تاكيد دارد صادرات آلومينيوم از كانادا به امريكا «تهديدي» براي توليد داخلي امريكا نيست. اين وزارتخانه در ايميلي كه براي پاسخ به سوال بلومبرگ نوشته، تصريح كرده است كه تداوم تجارت آلومينيوم براي رشد اقتصادي هر دو كشور ضروري است و نبايد تغييري در اين زمينه ايجاد شود.
به نظر مي‌رسد برخلاف اذعان دولت كانادا، آنچه باعث شده جاستين ترودو حاضر به ديدار با ترامپ نباشد و باقي ماندن در اتاوا را به حضور در جشن آغاز اجراي توافق تجاري جديد ترجيح دهد، نه مشغله و نه كرونا، كه نارضايتي شديد كانادا از احتمال وضع و اعمال تعرفه‌هاي جديد در موضوع واردات آلومينيوم باشد. تداوم اين نارضايتي مي‌تواند نفتاي جديد را كه به اختصار از سوي كانادا CUSMA و از سوي امريكا USMCA خوانده مي‌شود، بسيار زودتر از موعد بررسي 6ساله اول در سال 2026 به نابودي بكشاند.
تفاوت‌هاي توافق تازه
دونالد ترامپ در طول رقابت‌هاي انتخابات رياست‌جمهوري سال 2016 وعده داده بود كه در صورت پيروزي او ايالات‌متحده از معاهده تجارت آزاد امريكاي شمالي (NAFTA) خارج خواهد شد. او همچنين اين توافق را «بدترين توافق تجاري تمام تاريخ» خوانده بود و سرانجام به وعده خود عمل كرد. مذاكرات امريكا در طول دوره رياست‌جمهوري ترامپ سرانجام به امضاي يك توافق جديد ميان سه كشور منتهي شد كه اين توافق در اواخر سال 2019 با اعمال تغييراتي به تصويب كنگره رسيد و در ماه ژانويه با دستور اجرايي ترامپ رسميت يافت. اجراي توافق جديد كه از سوي امريكا USMCA خوانده مي‌شود در اول ماه جولاي آغاز شد و مي‌تواند باعث تغييرات بسياري در تجارت سه كشور كانادا، امريكا و مكزيك شود. همچنين اين توافقنامه جديد، تغييراتي را نيز در بخش‌هاي مختلف به همراه داشته است كه آن را با توافقنامه قبلي بسيار متفاوت مي‌كند.
طبق توافق جديد، دسترسي كشاورزان امريكايي به بازار لبنيات كانادا به 3.59درصد افزايش يافته و به موافقت دولت فدرال قيمت‌‌گذاري‌هاي كلاس 7 محصولات لبني نيز حذف خواهد شد. در واقع اين ترتيب قيمت‌گذاري به توليدكنندگان داخلي محصولات لبني اجازه مي‌دهد شير كانادايي را به قيمت پايين‌تر خريداري كنند. همچنين كشاورزان امريكايي دسترسي بيشتري به بازارهاي عرضه تخم‌مرغ و مرغ كانادايي داشته كه در مقابل، ترودو نيز متعهد شده غرامت توليدكنندگان حوزه مديريت تامين كانادايي را پرداخت كند كه البته به عقيده كارشناسان موجب كاهش قيمت محصولات نشده اما تنوع محصولات را گسترش خواهد داد.
يكي ديگر از موضوعات قابل‌توجه در توافق اين است كه انتقال مرزي خريدهاي آنلاين به كانادا به ارزش كمتر از 150 دلار، از اين پس مشمول عوارض نخواهد بود. اگرچه اين موضوع به معني پرداخت ماليات و عوارض كمتر براي خريداران كانادايي محصولات آنلاين ايالات‌متحده و مكزيك بوده، اما چندان به نفع خرده‌فروشان كانادايي نخواهد بود. در واقع اين صنعت مدت‌هاست كه مخالف اين افزايش بوده و مدعي است گرچه اين مزيت به نفع شركت‌هاي خرده‌فروشي امريكايي بوده اما مشاغل كانادايي را با ضررهاي مالياتي مواجه مي‌كند.
براساس توافق جديد در توليد خودرو نيز تفاوت‌هايي ايجاد خواهد شد كه از جمله اين تفاوت‌ها مي‌توان به الزام براي تامين دست كم 70 درصد از مواد اوليه موردنياز براي ساخت خودرو از سه كشور مكزيك، كانادا و امريكا اشاره كرد. از طرفي توافق جديد ميان سه كشور امريكاي شمالي در حالي كه ۱.۲ تريليون دلار گردش مالي تجاري را ميان اين كشورها حفظ مي‌كند، قوانين مربوط به نيروي كار و بخش خودروسازي را سخت‌گيرانه‌تر مي‌كند. از جمله اين قوانين مربوط به نيروي كار، استخدام كارگراني است كه بايد دست كم ساعتي 16 دلار امريكا دستمزد داشته باشند. نكته مهم درباره توافق تجارت آزاد جديد امريكاي شمالي اين است كه محدود و 16 ساله است و هر 6 سال يك بار بايد يك بررسي مشترك از سوي هر سه كشور صورت گيرد تا مشخص شود كه آيا تمام طرف‌هاي توافق خواستار ادامه اجراي آن هستند يا خير.
دونالد ترامپ جايگزيني توافق جديد با نفتا را يك پيروزي بزرگ براي خود و كمپين انتخاباتي‌اش به شمار مي‌آورد و تلاش دارد از آن براي بهبود وضعيت خود در رقابت‌هاي انتخاباتي بهره‌برداري كند. پيش‌بيني‌ها حاكي از آن است كه با اجراي توافق جديد تجارت آزاد امريكاي شمالي، ظرف 6 سال حدود 170 هزار شغل در ايالات‌متحده ايجاد خواهد شد.