همكاري با شرق
عملا همكاري ايران با ايالات متحده به يك بنبست جدي رسيد. بيعملي كشورهاي اروپايي در مساله برجام و ناتواني آنها در ايستادگي برابر سياستهاي ضد ايراني امريكا، سبب شد تا روابط ايران و اروپا نيز تحت تاثير قرار بگيرد و تهران را بر آن داشت تا از طريق تقويت همهجانبه روابط با شرق، در پي ايستادگي مقابل فشارهايي برآيد كه از سوي امريكا و در چارچوب سياست «فشار حداكثري» بر ايران تحميل ميشد. تقويت همكاريها ميان ايران، روسيه و چين ميتواند كمربندي در برابر فشار امريكا ايجاد كند. در گذشته روسيه بر آن بود كه با تشكيل مثلث مسكو، پكن و دهلينو شرايط را در آسيا به نفع خود تغيير دهد و از پيشبرد سياستهاي ايالات متحده جلوگيري كند، اما در پي تشديد اختلافات ميان چين و هند و همچنين تلاش امريكا براي جذب دهلينو، اين سياست تغيير كرد و هند از اين مثلث خارج شد. تشديد اختلافات ميان ايران و ايالات متحده و همچنين وجود منافع مشترك سبب شد تا ايران به سوي شرق گرايش پيدا كند و بخواهد از طريق همكاري با روسيه و چين در منطقه، نقشي موثر در برابر امريكا ايفا كند. تدوين سند راهبردي همكاري با چين و طرح پيشنهادي مشابه به روسيه نيز در همين راستاست. ايران در پي افزايش همكاريهاي امنيتي، نظامي، اقتصادي و سياسي با روسيه و چين در بلندمدت است و در كوتاهمدت نيز اهدافي دارد. هدف كوتاهمدت جمهوري اسلامي ايران از تقويت روابط با شرق و به ويژه دو كشور روسيه و چين را ميتوان در اقدامات اخير ايالات متحده در چارچوب شوراي امنيت جستوجو كرد. ايران ميخواهد مطمئن باشد كه هم مسكو و هم پكن بهطور قطعي در برابر طرح تمديد تحريم تسليحاتي ايران و همچنين استفاده از مكانيسم ماشه از سوي امريكا ميايستند و با استفاده از حق وتو مانع از فروپاشي قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل متحد ميشوند. همانطور كه شوراي سردبيري واشنگتنپست در سرمقاله روز سهشنبه خود نوشت: سياست فشار حداكثري كاخ سفيد عليه ايران شكست خورده و نتوانسته به هيچ كدام از اهداف تعيين شده خود مبني بر كنترل سياستهاي هستهاي، منطقهاي و موشكي ايران موفق باشد؛ علاوه بر اين باعث شده ايران كه در پي ايجاد روابطي متوازن با شرق و غرب بود، در تقويت همكاري با كشورهاي شرقي هيچ ترديدي به خود راه ندهد. سياستهاي دونالد ترامپ، رييسجمهور ايالات متحده در سالهاي اخير و رفتارهاي غيرمنطقي او كه تحت تاثير كانونها و لابيهاي يهودي، نه تنها بسياري از كشورها از جمله چين و ايران را دچار مشكلاتي كرده و باعث شده اين كشورها در سياستهاي خود تجديدنظر كنند، بلكه حتي باعث شده ايالات متحده در عرصه بينالمللي بياعتبار شود و ديگر مانند سابق توان اثرگذاري نداشته باشد. از همينرو بايد تصريح كرد كه تداوم رياستجمهوري ترامپ نه به نفع جهان و نه به نفع امريكاست.