چين در اقدامي متقابل، كنسول‌گري امريكا در چنگدو را تعطيل كرد
جنگ‌هاي صليبي قرن ۲۱
شهاب شهسواري
روابط پر تنش پكن و واشنگتن به مرحله تازه‌اي وارد شده‌است، وزير خارجه امريكا از «كشورهاي جهان آزاد» مي‌خواهد به سمت خصومت و درگيري با چين بروند و وزارت خارجه چين او را به «برپايي جنگ صليبي عليه چين» متهم مي‌كند. بعد از آنكه دولت ايالات متحده امريكا دستور تعطيلي كنسول‌گري چين در شهر هيوستون ايالت تگزاس را صادر كرد، چيني‌ها اعلام كردند در اقدام متقابل كنسول‌گري ايالات متحده امريكا در استان چنگدو را تعطيل كرده‌اند و به ديپلمات‌هاي امريكايي هشدار داده‌اند كه ۷۲ ساعت فرصت دارند تا اين محل را ترك كنند. روزنامه دولتي انگليسي‌زبان گلوبال تايمز چين در يادداشتي نوشته است كه تعطيلي كنسول‌گري امريكا در چنگدو به معناي از دست رفتن يك پايگاه مهم اطلاعاتي براي دولت امريكاست. همزمان وزير خارجه امريكا از دولت‌هاي جهان خواسته است كه عليه چين متحد شوند. مايك پمپئو با تهديد به براندازي حكومت در چين گفته است: «اگر جهان آزاد چين كمونيست را تغيير ندهد، چين كمونيست ما را تغيير مي‌دهد.» از سوي ديگر دستگاه قضايي امريكا تعدادي از دانشجويان و پژوهشگران پزشكي تبعه چين را در خاك امريكا بازداشت كرده ، يا تحت تعقيب قرار داده‌اند.
حمله تند پمپئو به ديپلماسي با چين
همزمان با اين تحولات، مايك پمپئو وزير خارجه امريكا در سخناني در كتابخانه ريچارد نيكسون به مناسبت گذشت نيم‌قرن از سفر تاريخي رييس‌جمهور پيشين امريكا به چين و آغاز رسمي رابطه چين و امريكا خواستار تغيير رويكرد امريكا نسبت به چين شده‌است و مدعي است كه سياست مماشات با چين در چهاردهه گذشته جواب نداده‌است. پمپئو در اين سخنراني تند مدعي شد دولت چين «يك معتقد واقعي به ايدئولوژي‌هاي تماميت‌خواه فاسد است كه دهه‌هاست تلاش مي‌كند كمونيست چيني را بر جهان مسلط كند.»
وي گفت واشنگتن و متحدانش بايد از «روش‌هاي قاطعانه و خلاقانه‌تري» براي فشار آوردن به حزب كمونيست چين جهت تغيير رفتار خود استفاده كنند. در اين سخنراني كه بامداد جمعه انجام شد وزير خارجه امريكا، با درخواست از كشورهاي جهان براي پايان دادن به «تعاملات كوركورانه» با چين، اتهام‌زني‌هاي واشنگتن عليه پكن درباره مسائلي مانند «عملكرد تجاري غيرمنصفانه، نقض حقوق بشر و نفوذ به جامعه امريكايي» را تكرار كرد. پمپئو با بيان اينكه ارتش چين «قوي‌تر و تهديدآميزتر» شده است، گفت رويكرد در قبال پكن بايد « بي‌اعتمادي و راستي‌آزمايي» باشد. هوا چون‌يينگ، سخنگوي وزارت خارجه چين در واكنش به اظهارات وزير خارجه امريكا با انتشار پيامي در شبكه‌هاي اجتماعي گفته است: «سخنراني پمپئو در كتابخانه رياست‌جمهوري نيكسون نشان داد كه او مي‌خواهد خودش را در مقام يك جان فاستر دالس [وزير خارجه تندروي ضد پكن دولت آيزنهاور] در قرن بيست و يكم عرضه كند كه يك جنگ صليبي تازه را عليه چين در دنياي جهاني شده آغاز مي‌كند. اما كاري كه او مي‌كند فقط به اندازه تلاش يك مورچه براي تكان دادن درخت، نتيجه خواهد داد.»
عدم تمايل ترامپ به پيگيري توافق تجاري
دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا كه در هنگام انتخاب به مقام رياست‌جمهوري وعده داده‌بود با يك توافق تاريخي با چين، كسري تراز تجاري امريكا با اقتصاد دوم جهان را كاهش مي‌دهد، حالا چهار ماه مانده به انتخاباتي كه براي انتخاب مجدد به مقام رييس‌جمهوري در آن نامزد شده‌است، مي‌گويد كه ديگر علاقه‌اي به يك توافق تجاري با چين ندارد. ترامپ روز پنجشنبه در نشست خبري روزانه خود در مورد ويروس كرونا كه هفته گذشته دوباره از سر گرفته‌شد با متهم كردن دوباره چين به اشاعه بيماري كرونا در جهان گفت: «حالا كه فكر مي‌كنم، توافق تجاري با چين ديگر اهميت چنداني برايم ندارد.» دولت ترامپ در طول دو سال گذشته موج وسيعي از اقدامات تنبيهي تجاري از جمله وضع تعرفه‌هاي شديد بر واردات از چين را با ادعاي تلاش براي منصفانه‌تر كردن وضعيت تجارت ميان دو كشور اجرا كرده‌است. روزنامه واشنگتن پست روز پنجشنبه در سرمقاله خود در واكنش به اقدامات تنش‌آفرين جديد دولت امريكا عليه چين نوشته‌است: «سياست دولت ترامپ در مقابل چين هيچ استراتژي مشخصي ندارد، جز اينكه كارزار تبليغات انتخاباتي ترامپ را تقويت كند.»
نگراني‌ها از رويكرد دولت ترامپ در مقابل چين
ديپلمات‌هاي پيشين امريكايي عملكرد دولت ترامپ در مواجهه با چين را خطرناك توصيف كرده‌اند و اقدامات اخير در تعطيل مراكز ديپلماتيك را قرار دادن رابطه دو كشور در مسير خصومت شديد تعبير مي‌كنند. جف مون، ديپلمات پيشين امريكا در چين مي‌گويد: «در طول سه سال گذشته هر چه ابزارهاي نرم در رابطه داشتيم را از بين برديم، اما حالا شاهديم كه عملا اقدامات براي نابود كردن ابزارهاي سخت رابطه هم آغاز شده‌است.» گاي سن‌ژاك، سفير پيشين كانادا در چين هم به اين رسانه امريكايي مي‌گويد: «مسيري كه امريكا براي استقلال اقتصادي از چين انتخاب كرده‌است، آثار دراز مدت ژئواستراتژيك براي جهان در پي خواهد داشت.» رابرت منندز، نماينده دموكرات مجلس سناي امريكا هم با انتقاد از رويكرد دولت ترامپ در برابر چين مي‌گويد: «من عميقا نگرانم كه رويكرد دولت بر اساس اين تصور غلط پيگيري مي‌شود كه اقدامات خصمانه و ستيزه‌جويانه به معناي رقابت سالم است.» اين سناتور دموكرات مي‌گويد: «سختگير بودن يك ابزار است، نه هدف.»
بازداشت گسترده شهروندان چيني در امريكا
مورگان اورتاگوس، سخنگوي وزارت خارجه امريكا در گفت‌وگو با نشريه‌اي به نام «كوئست مينز بيزنس» مدعي شده‌است كه تعطيل كنسول‌گري چين در تگزاس به دليل «كشف يك حلقه بزرگ جاسوسي» و در واكنش به يك «سرقت بسيار بسيار عظيم از اختراعات ثبت شده تحت مالكيت معنوي در امريكا» تعطيل شده‌است. اين ديپلمات امريكايي توضيح دقيق‌تري در مورد زمان وقوع اين رويداد، عاملان آن و اختراعاتي كه وي مدعي سرقت آن است، نداده‌است.
بهانه دولت امريكا براي تعطيلي كنسول‌گري چين در هيوستون «حفاظت از مالكيت معنوي در امريكا و اطلاعات خصوصي شهروندان امريكا» اعلام شده‌است، توضيحي مبهم كه در ادامه اتهام‌زني‌هاي دولت امريكا به پكن در مورد سرقت اطلاعات شهروندان و اختراعات ثبت شده در امريكا مطرح مي‌شود. دولت امريكا همزمان در عملياتي هماهنگ شده چندين دانشجو و پژوهشگر چيني در دانشگاه‌هاي امريكا را بازداشت كرده است. روز سه‌شنبه دو پژوهشگر چيني از سوي وزارت دادگستري امريكا به تلاش براي دستيابي به اطلاعات مربوط به كشف واكسن كرونا متهم شدند. دولت امريكا اين پژوهشگران چيني را به تلاش براي سرقت «اسرار تجاري» و «صدها ميليون دلار اختراع ثبت‌شده» متهم مي‌كند اما توضيح نمي‌دهد كه چرا اطلاعات مربوط به واكسن كرونا را يك سر تجاري تلقي مي‌كند و تحقيقات علمي در مورد اين نياز فوري بشري را از دسترسي عموم خارج كرده‌است. روز پنجشنبه هم ۳ پژوهشگر چيني به اتهام «كلاهبرداري مهاجرتي» در امريكا بازداشت شدند. همزمان وزارت دادگستري‌امريكا يك پژوهشگر سرطان تبعه چين را كه در يك دانشگاه ايالت كاليفرنيا تحصيل مي‌كرد به «كلاهبرداري مهاجرتي» متهم كرده است. دولت امريكا خواهان استرداد و محاكمه اين پژوهشگر سرطان چيني است كه اكنون به كنسول‌گري كشورش در سانفرانسيسكو پناهنده شده‌است. جوان تانگ، از سوي دولت امريكا متهم شده‌است كه در هنگام دريافت ويزاي امريكا اطلاعات كافي در مورد سابقه خدمتش براي ارتش چين نداده‌است. واشنگتن ارتش چين را به برنامه‌ريزي وسيع براي سرقت اطلاعات علمي، اختراعات و اسرار تجاري امريكا متهم مي‌كند.