گزارشي از يك ساله شدن پويش مردمي حفاظت از تنگه شيرينه
چتر سبز استان بوشهر
مهتاب بذرافكن| هواي اين روزهاي استان بوشهر به‌شدت داغ است. در منطقه دشتي استان بوشهر تش بادهاي سوزان چون شلاقي داغ بر بدن فرد مي‌آيد، اما در همين تابستان داغ دومين سال عشق‌ورزي به طبيعت و «تنگه شيرينه» در جنوبي‌ترين بخش رشته كوه زاگرس يعني كوهستان بيرمي عاشقان را در عمارت چشم‌نوازش گردهم آورده است. جاي آن درخت‌هايي كه سوزانده شد، نها‌ل‌هاي كوچك و سرزنده كه با عشق كاشته و آبياري مي‌شود، شيرينه را حال و هوايي ديگر بخشيده است. «شيرينه تسليم تبر و آتش زورمندان و ماشين‌هاي قدرت نخواهد شد.» زندگي در شيرينه همچنان جاري است و كليه سمن‌هاي محيط‌زيستي استان زير چتر سبز و پرمهر كوهستان بيرمي جمع شدند و ميثاق خود را با پويش بيرمي و تنگه شيرينه محكم‌تر كردند. يكشنبه ۲۹ تير ماه ۹۹ دوستداران و دغدغه‌مندان محيط‌زيست، همراه و همگام با اعضاي پويش مردمي نجات بيرمي در عمارت تاريخي شيرينه گرد آمدند و ياد و خاطره نخستين سالگرد تلاش براي حفظ منابع و دارايي طبيعي مردم شهرستان دشتي در تنگ شيرينه كوه بيرمي را گرامي داشتند. درست يك‌سال پيش؛ دهه آخر تير ماه بود كه مردمان دشتي و تنگستان همگام با فعالان محيط‌زيست در گرماي 50 درجه زير آفتاب سوزان جلوي لودرها و بلدوزرها نشستند و نگذاشتند تيغ بي‌رحم‌شان گلوي شيرينه را بشكافد. اگر بيداري و آگاهي مردم دشتي و تنگستان نبود چه‌بسا اين فاجعه عظيم زيست‌محيطي و اجتماعي رخ داده و ديگر اثري از يكي از زيباترين و بكرترين جلوه‌هاي زاگرس جنوبي با حيات‌وحش غني و آبخوان ارزشمندش نبود. مردم آگاه و فعالان محيط‌زيست با همگرايي اصولي و خواست منطقي و قانوني خود و بنا بر اصل پنجاهم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران كه مي‌گويد: «در جمهوري اسلامي، حفاظت محيط‌زيست كه نسل امروز و نسل‌هاي بعد بايد در آن حيات اجتماعي رو به رشدي داشته باشند، وظيفه عمومي تلقي مي‌شود. از اين رو فعاليت‌هاي اقتصادي و غير آن كه با آلودگي محيط‌زيست يا تخريب غيرقابل جبران آن ملازمه پيدا كند، ممنوع است» همچنين فرمايشات مقام معظم رهبري مبني بر اينكه تخريب محيط‌زيست معلول نابرابري‌هاي اجتماعي و استفاده غلط از طبيعت و يكي از عوامل تضييع حقوق انسان‌هاست. متاسفانه در جهان امروز اقليتي مرفه و ثروتمند از همه امكانات و مواهب طبيعي و سالم بهره‌برداري مي‌كنند ولي اكثريت ملت‌ها محكوم به زندگي در شرايط محيطي آلوده و غيربهداشتي و تن دادن به عوارض سوء و انواع بيماري‌ها و پذيرفتن بلا، مصيبت و مرگ و ميرند»؛ خواستار ابطال پروانه بهره‌برداري معدن سنگ مرمريت تنگه شيرينه كه به‌طور گسترده موجب نابودي منابع آب، منابع طبيعي، حيات‌وحش و سلامتي مردم مي‌شود، بوده و اين كارزار قانوني و خردمندانه همچنان ادامه دارد. اين مردم فهيم با مدني‌ترين شكل ممكن گام بلندي را در الگو‌سازي مسووليت اجتماعي شهروندان در كمك به حفظ محيط‌زيست با استفاده از ظرفيت‌هاي قانوني و ديني برداشتند. باتوجه به اينكه هنوز مجوز برداشت سنگ مرمريت درجه 3 تنگه شيرينه ابطال نشده، تشكل‌هاي زيست‌محيطي استان در روز يكشنبه در تنگه شيرينه گردهم آمدند و بر ادامه راه تا حصول نتيجه مطلوب تاكيد كرده و به نمايندگي از طرف همه سمن‌هاي زيست‌محيطي استان از همه تلاشگران پويش نجات بيرمي قدرداني كردند. همچنين نمايندگان سازمان‌هاي مردم‌نهاد محيط‌زيستي استان بوشهر، در زمين سوخته شيرينه كه بخشي از تن سوخته زاگرس است پنج نهال به ياد شهداي آتش‌سوزي‌هاي اخير زاگرس و چهار نهال به ياد شهداي مدافع سلامت استان بوشهر در محل عمارت شيرينه كاشتند تا يادشان همواره در قلب زاگرس مهربان د و بيرمي باشكوه گرامي داشته و راه‌شان هميشه روشنگر راه عاشقان به وطن و طبيعت باشد. محيط‌زيست و منابع طبيعي استان بوشهر هم در بخش ساحلي و هم در بخش كوهستاني با چالش‌هاي زيادي دست به گريبان است. در اين نشست باشكوه سمن‌هاي محيط‌زيستي از پويش بيرمي و ايستادگي مردم در برابر تخريبگران طبيعت حمايت قاطع كرده و بر ادامه راه تا حصول نتيجه نهايي تاكيد كردند. علاوه بر اين سمن‌هاي محيط‌زيست استان بوشهر به ويژه تيم واكنش سريع پويش بيرمي كه در خاموش كردن آتش زاگرس در مناطق مختلف استان نقشي بي‌بديل داشتند نسبت به آتش‌سوزي‌هاي اخير كوه‌هاي استان بوشهر اظهار نگراني كرده و راهكارهايي براي جلوگيري از تكرار فجايع پيشنهاد شد. تنگه شيرينه كه خود قرباني آتش‌سوزي است هنوز زخم آتش بر تن دارد و از اين رو كمك به احياي مجدد درختان و فضاي پيراموني عمارت شيرينه و ايجاد آبشخورهاي لازم براي حيات‌وحش در تنگه شيرينه و كوه بيرمي از برنامه‌هاي مهم اين تشكل‌ها عنوان شد. پيگيري و مطالبه از ميراث فرهنگي براي پاسخگويي به بي‌توجهي به بقاياي قلعه باستاني چندهزار ساله موجود در تنگه شيرينه واقع در محدوده معدن مرمريت در صدور مجوز نيز يكي از مهم‌ترين برنامه‌هايي است كه همه تشكل‌هاي محيط‌زيستي استان خواستار پيگيري جدي آن شدند. باتوجه به فعاليت ده‌ها معدن شن و ماسه در شهرستان دشتي و تنگستان و همچنين تاثير آلودگي‌هاي صنايع شيميايي بر محيط‌زيست و سلامت مردم؛ اين تشكل‌ها خود را ملزم به پيگيري مسووليت اجتماعي شركتي اين صنايع ديده و تاكيد كردند كه از اين پس بر اين امر پافشاري و مردم را نيز با خود همراه خواهند كرد. تجربه پويش بيرمي نشان داد كه همراه و همدل بودن آگاهانه جوامع محلي يكي از مهم‌ترين اصول موفقيت در حفاظت از محيط‌زيست و منابع طبيعي و منابع آب است. پويش بيرمي يك الگوي موفق از همگرايي و عشق‌ورزي به سرزمين مادري است.