مشكلات و چالش‌هاي دوچرخه‌سواري زنان
آزاده سليمان‌نژاد |امروزه دوچرخه‌سواري زنان و دختران در مكان‌هاي عمومي و پرتردد شهر بيشتر از هميشه رواج پيدا كرده تا جايي كه بيشتر شاهد دوچرخه‌سواري زنان هستيم تا مردان، البته نبايد گمان كنيم رواج اين پديده به منزله پايان تمام حرف و حديث‌هايي است كه در اين مورد وجود داشته، واكنش اخير نيز مربوط به صحبت‌هاي امام‌جمعه اصفهان در خطبه‌هاي نماز جمعه گذشته بود، چراكه ايشان در واكنش به رسانه‌اي كه خبر ايجاد شبكه دوچرخه‌سواري در اصفهان را با نمايش عكس زن و مرد دوچرخه‌سوار انتشار داده، انتقاد كرده و گفته رسانه‌ها مباحثي چون دوچرخه‌سواري زنان را ترويج نكنند، زيرا علماي دين تاكيد دارند كه دوچرخه‌سواري بانوان در اماكن عمومي جايز نيست و به‌طور قطع رسانه‌هايي كه چنين اقداماتي مي‌كنند، بدانند اين اقدام نوعي بي‌ديني است. موضوع از اين قرار است كه شركت راه‌اندازي اپليكيشن دوچرخه اصفهان قرار بوده در روزهاي گذشته مراسمي براي رونمايي از اپليكيشن رويداد 24 خود برگزار كند، اما معاونت حمل و نقل و ترافيك شهرداري اصفهان در نامه‌اي به اين شركت تهديد كرده اگر اين مراسم برگزار شود، عواقب قانوني و قضايي را به دنبال خواهد داشت و بنا به دستور دادستاني قرار نيست هيچ‌گونه سرويس اشتراكي دوچرخه در اصفهان راه‌اندازي شود. چندي پيش نيز غلامحسين اسماعيلي سخنگوي قوه قضاييه در پاسخ به اين سوال كه آيا دادستان اصفهان اخيرا دوچرخه‌سواري بانوان را جرم شناخته، گفته بود: «در اين مورد يك برداشت ناقص وجود داشت و آنچه ايشان در آن نامه اعلام كردند، ممنوعيت دوچرخه‌سواري زنان نبود، بلكه پيشگيري از بدحجابي و تشويق ديگران به فحشا بود، در اين رابطه دستورهايي دادند و البته ذيل همان دستور به شهرداري اعلام كرده كه محل‌هايي براي دوچرخه‌سواري بانوان فراهم شود، همچنين پيشنهاد كرده كه دوچرخه‌هاي ويژه براي بانوان ساخته شود.» هر چند قوه قضاييه اعلام كرده مخالفتي با اين موضوع نداشته اما آنچه مسلم است ،اين است كه فعلا جلوي مراسم رونمايي گرفته شده است. همچنين احمد عبداللهي‌نژاد، دبير ستاد امر به معروف و نهي از منكر استان اصفهان در مورد علت پلمب يكي از ايستگاه‌هاي دوچرخه گفته اين پلمب به دستور قضايي به اداره اماكن بوده و ستاد امر به معروف و نهي از منكر هيچ دخالتي در اين زمينه نداشته است. به گفته عبداللهي‌نژاد «احتمالا خود شركت خاطي يا فرد ديگري اين كاغذ را چسبانده و عكس آن را در فضاي مجازي با هدف تشويش افكار عمومي پخش كرده است، البته ستاد امر به معروف با دوچرخه‌سواري بانوان در انظار عمومي هم به دليل امنيت بانوان و هم فتاواي مراجع تقليد، مخالف است.» بد نيست تا در اين باره كه هركس به قول معروف ساز خود را كوك مي‌كند و نواي خود را مي‌نوازد گفت‌وگويي هم داشته باشيم با زنان و دختراني كه به عنوان شهروند در اين جامعه زندگي مي‌كنند و البته صاحب حق و حقوقي هستند. ضمن صحبت با تعدادي از دختران و زنان اصفهاني معلوم شد اينكه تاكنون هيچ‌گونه اظهارنظري از آنان در اين مورد نشده ، آنان را سخت دلخور كرده است، بانويي حدود ۳۰ ساله مي‌گفت: «ممنوعيت زنان از دوچرخه‌سواري پاك كردن صورت‌مساله است و بهتر است دستگاه‌ها و نهادهاي حكومتي با تذكر به افراد معدودي كه با پوشش نامناسب سوار دوچرخه مي‌شوند، مانع دوچرخه‌سواري اكثريتي كه حجاب را رعايت مي‌كنند، نشوند.» بانوي مسني كه از پزشكان اصفهاني است در اين باره گفت: «بايد بپذيريم كه سلامت جامعه ما در گرو سلامت دختران امروز و مادران فرداست و از آنجا كه استفاده ازدوچرخه براي زنان نيز مانند مردان مي‌تواند علاوه بر ايجاد تحرك موجب نشاط شود بايد با اين قضيه بدون جبهه‌گيري برخورد كنيم.» با ماشيني شدن كارها و تغيير سبك زندگي، بي‌تحركي، همچنين افزايش بي‌رويه تعداد خودرو و به دنبال آن روند روبه رشد آلودگي هوا در كلانشهر اصفهان، از چند سال پيش استفاده از دوچرخه براي حمل و نقل به عنوان نماد تحرك و سلامتي مورد اقبال مسوولان شهري قرار گرفت تا جايي كه اصفهان به عنوان پيشتاز در كشور، مردم را به استفاده از دوچرخه به عنوان سالم‌ترين وسيله نقليه تشويق كرده است. سوالي كه پيش مي‌آيد، اين است كه زنان در جامعه اصفهان چه حق و حقوقي نسبت به استفاده از اين وسيله نقليه دارند. بد نيست در اين باره نظر قانون را هم بدانيم، طبق اصل ۳۶ قانون اساسي، ماده ۲ قانون مجازات اسلامي و بند ۲ ماده ۱۱ اعلاميه جهاني حقوق بشر، هر فعل يا ترك فعل ارتكابي در صورتي جرم است كه قانونگذار براي آن مجازات تعيين كرده است، اكنون در قانون موضوعي درخصوص ممنوعيت دوچرخه‌سواري بانوان وجود ندارد، بنابراين جرم‌انگاري آن به لحاظ قانوني منتفي است. يك پژوهشگر اجتماعي در اين باره معتقد است: پديده دوچرخه‌سواري زنان مانند ديگر پديده‌ها در كشور ما پروسه‌اي است كه بايد با زمان پيش رود. افشين طباطبايي مي‌گويد: روي هر پديده‌اي كه در جامعه به وجود مي‌آيد نبايد خط بطلان كشيد و آن را حذف كرد، چراكه نتيجه برعكس خواهد داشت. به‌عنوان مثال زماني به‌شدت با بدحجابي و نمودهاي آن در جامعه به صورت خشن برخورد مي‌شد درحالي كه نتايج آن معكوس بود. افشين طباطبايي در پاسخ به اين سوال كه آيا دوچرخه‌سواري زنان و دختران راهي براي خودنمايي است، مي‌گويد: «دوچرخه‌سواري نمي‌تواند به عنوان يك المان و عنصر خودنمايي براي زنان مطرح شود و از آنجا كه غالب زنان به دوچرخه به عنوان وسيله ورزشي نگاه مي‌كنند هنگام دوچرخه‌سواري تيپ ورزشي همراه با لباس گشاد و راحت به تن دارند كه اين‌گونه لباس‌ها نمي‌تواند جلب‌توجه كند.» بايد گفت مقوله دوچرخه‌سواري زنان كه سال‌هاست مورد نقد و انتقاد قرار گرفته همچنان راه پرطمطراق و سختي در پيش خواهد داشت. به اميد اينكه در آينده‌اي نزديك همگان بدانند كه دوچرخه‌سواري زنان چوب لاي چرخ هيچ نهادي نخواهد گذاشت.