دستگيري پوآرو، دفينهياب و «نخبه باستانشناسي» خللي در فعاليت همقطارانش ايجاد نكرده است
آنها بيشمارند
گروه اجتماعي| نه سبيلهايش قيطاني است و نه در جستوجوي جرم و جنايت است، اما خود را «پوآرو» ميخواند، به زعم خودش «نخبه باستانشناسي» است، تنها با نگاه كردن به محلي تاريخي، ميتواند نشانهها را كنار هم بگذارد و بگويد آيا در پس آن خاك، گنج و دفينهاي قرار دارد يا خير. پوآرو، نه تنها دفينهيابي ميكرد، بلكه بستهها و كلاسهاي آموزشي نيز براي خيل هواخواهانش نيز تدارك ديده بود، شركت در كلاسهاي دفينهيابي، با هزينه ۳۰۰ هزارتومان و با تضمين اينكه بعد از اتمام دوره، هر شاگرد يك دفينهياب حرفهاي خواهد بود، شاگردان و مريدان بسياري را دور او جمع كردند؛ شاگرداني كه ميخواستند راه هزارساله را يكشبه بروند و در اين مسير نيز چندان نگران نيروهاي حفاظت يا مراقبت از ميراثفرهنگي هم نبودند.
داستان «كوهسار بادفر» معروف به «پوآرو» از آن جايي به اخبار رسيد كه خبر دستگيرياش منتشر شد، پيش از آن، پوآرو به راحتي نه تنها دفينه كشف ميكرد، بلكه آموزش ميداد و شاگرد نيز ميپذيرفت. اما حدود چند هفته گذشته، ۵۴۰ نفر جمعشده بودند تا همراه با «پوآرو» در حوالي نيكآباد اصفهان دوره عملي «دفينهيابي» را بگذرانند. فيلمها نشان از حدود ۱۴۰ خودرويي ميدادند كه پشت اتومبيل «نخبه باستانشناسي» ميراندند تا رمز و راز گنجيابي را آموزش ببينند. پس از انتشار اين فيلم بود كه با اعتراض باستانشناسان و انتقاد آنها به يگان حفاظت ميراثفرهنگي، اين يگان خبر داد كه پوآرو را تحت پيگرد قانوني قرار داده است. امير رحمتالهي، فرمانده يگان حفاظت ميراثفرهنگي كشور بعد از اعتراض باستانشناسان، از صدور احكام سنگين قضايي براي برگزاركنندگان كاروان آموزش ميداني گنجيابي خبر داده و گفته بود كه اين كاروان از سوي فردي سودجو در يكي از روستاهاي اصفهان راهاندازي شده است كه به محض اطلاع از اين موضوع، مراتب به صورت ويژه در دستور كار يگان حفاظت ميراثفرهنگي اصفهان، فرماندهي انتظامي استان و دادستاني قرار گرفت، بلافاصله عمليات شناسايي و دستگيري افراد سودجو و برگزاركننده اين كاروان آغاز شد. فعاليت اين كاروان از سوي يكي از مخبرين به نيروي انتظامي و يگان حفاظت اعلام ميشود و ماموران به محل حضور اين كاروان مراجعه كردند كه بعد از وقوع درگيري بين ماموران و افراد سودجو، سه متهم در اين رابطه دستگير شدند. فرمانده يگان حفاظت ميراثفرهنگي كشور دستگيري پوآرو را «درس عبرتي» براي افراد سودجو دانسته بود كه به دنبال حفاري غيرمجاز و دستيابي به اشياي تاريخي هستند. سردار رحمتالهي در ادامه تاكيد كرده بود كه تمام تحركات و فعاليتهاي حفاران غيرمجاز رصد شده و با افراد سودجو و حفاران غيرمجاز بهشدت برخورد ميشود. برخلاف اين هشدار، جستوجوي هشتگ دفينه در اينستاگرام و حتي وبسايتهاي فارسيزبان به نتايج فراواني ميرسد، براي مثال، وبسايتي با نام دفينه، به ادعاي خودش «به منظور ارايه فايلهاي معتبر در زمينه گنج، دفينه، گنجيابي زيرخاكي براي دانشپژوهان» فراهم شده است. اين وبسايت بستههاي مختلفي براي آموزش دفينهيابي دارد و تمام محصولات صوتي و تصويرياش را بدون اينكه فيلتر باشد، به راحتي ميفروشد. علاوه بر هشتگ «دفينه يابي» حالا پوآرو بيش از پيش شناخته شده است، بيش از ده هزار پست در اينستاگرام با هشتگ «پوآرو كوهسار» منتشر شدهاند، علاوه بر آن، صفحه اصلي اينستاگرام پوآرو همچنان فعال است و تا زمان تنظيم اين گزارش نيز به انتشار تصاوير از «نخبه باستانشناسي» مشغول بوده است، جالب اينجاست كه آخرين تصوير منتشر شده در اين صفحه، تصوير پوآرو به همراه فرزندش است كه از طرف كاربران اينستاگرام به «پوآرو كوچولو» شناخته ميشود، همين تصوير كه پس از پخش خبر دستگيري اين فرد منتشر شده است، بيش از ۴۵ هزار بار ديده شده و بيش از ۷۵۰ كامنت دارد؛ كامنتهايي كه بيشتر آنها در مدح و تمجيد ذكاوت پوآروست. اما آيا دستگيري پوآرو زنگ خطري براي ديگر سارقان گنجينههاي تاريخي و ملي شده است؟ رديابي هشتگ دفينه راه به صفحههاي فراواني باز ميكند، صفحههايي كه به نظر ميرسد بدون هيچ مانعي، نه تنها پشت نامها قلابي پنهان نشدهاند، بلكه با نام و نشان و حتي شماره تلفن خود، مشاوره دفينهيابي ميدهند. يكي از اين دفينهيابها كه به زعم خودش «آكادمي گنج» دارد، با داشتن بيش از ۴۴ هزار فالوئر در اينستاگرام، مشغول ارايه «مشاوره و كارشناسي آثار و علايم گنج زير نظر مستقيم استاد» است. براي پيگيري اينكه آيا پيام هشدار به ساير گنجيابها رسيده است يا خير، «اعتماد» با «واحد فروش» اين آكادمي تماس ميگيرد، در تماس اول، واحد فروش تمايلي به مصاحبه با روزنامه نشان نميدهد و گفته ميشود كه «استاد دنبال شهرت نيست و فرصت گفتوگو ندارد.» در تماس دوم، اينبار به عنوان «يك مشتري»، واحد فروش كه از پشت تلفن مردي جوان هم به نظر ميرسد، ابتدا پيشنهاد فروش گنجياب ميدهد و تاكيد ميكند كه به مناسبت محرم، پنجاه درصد تخفيف روي گنجيابها اعمال شده است. قيمت گنجيابهاي كبرا، از ۲۰ ميليون تا سيصد ميليون متغير است و كارشناس فروش تاكيد ميكند كه براي مثال، سيستم پيشرفته و حرفهاي كبراتاليسمان، تا عمق دوازده متر را اسكن دو و سه بعدي ميكند، انواع فلزات را به تفكيك در نمايشگر خود نشان ميدهد و از همه مهمتر، اين دستگاه ضمانتنامه و گارانتي دارد و با خريدن آن، استاد اعظم پك مشاوره رايگان نيز براي خريدار در نظر ميگيرد. بخش فروش «آكادمي گنج» علاوه بر اين آماده است تا تصاوير را براي استاد ارسال كند و مشاوره دفينهيابي آنلاين ارايه كند. به گفته او، ارسال تصوير از محل و مشاوره استاد هزينهاي ندارد، اما چنانچه محل به زعم استاد محتمل بر وجود دفينه باشد، براي مشخصكردن محل دقيق دفينه، درصدي دريافت ميكند. آكادمي گنج، پوآرو، تو استاد سلطان، اينها تنها بخش كوچكي از «سلطان»هايي هستند كه با هواداران بيشمار در بستههاي آموزشي و در فيلمهاي منتشر شده از خود، از چشمههاي دستساز ميگويند، از كاسهها و رمزگشايي كاسهها، از مبحث شتر و رمزگشايي شتر، از تشخيص تلهها، جنگلها، نعلها و عقربها، از انواع جوغن، امانتسراهاي باستان و سنگهايي كه ورودي دفينه هستند، با اين حال به نظر ميرسد كه دستگيري پوآرو، چندان لرزي را بر دل اين سلاطين راه نداده است. پيش از اين، مهدي حجت، نماينده شوراي جهاني بناها و محوطههاي تاريخي در گفتوگو با صداي ميراث، فعاليت گسترده گنجيابان را اقدامي «وقيحانه» و «دهنكجي» به تمامي قوانين ميراثفرهنگي و مسوولان اين حوزه ارزيابي كرده و آن را «آبروريزي فرهنگي» خوانده بود. امسال: كوهسار بادفر» همچنان در روز روشن به قلعهدخترها، كوهخواجهها، دژهاي ساساني و قبرستانهاي باستاني ميروند و در غياب نيروهاي حفاظتي وزارت ميراثفرهنگي، نه تنها اقدام به حفاري ميكنند، بلكه با انتشار ويديوهاي آموزشي، ديگراني را كه زير تورم افسارگسيخته و بيكاري كمر خم كردهاند، به غارت اموال ملي تشويق ميكنند. در اين ميان نيز دستگيري پوآرو چندان مانعي براي ادامه فعاليت آنها نيست زيرا دفينهيابان بيشمارند.