مردم بلاروس راي‌شان را پس مي‌گيرند
مترجم: هديه عابدي
همان‌طور كه از مدت‌ها قبل پيش‌بيني مي‌شد، الكساندر لوكاشنكو، رييس‌جمهور بلاروس بار ديگر خود را پيروز انتخابات رياست‌جمهوري خواند، البته انتخاباتي كه بازهم مثل دوره‌هاي گذشته در 26 سال رياست‌جمهوري لوكاشنكو، با تقلب و مهندسي آراي گسترده همراه بود. اما اين بار نيروهاي اپوزيسيون با هم هماهنگ هستند و از محبوبيت بالايي نزد مردم برخوردارند و قرار هم نيست به خانه بروند.
رهبران مخالف دولت از قبل مي‌دانستند كه قرار است به تقلب در نتيجه انتخابات اول اين هفته اعتراض كنند و به همين دليل سه اصل را براي خود تعيين كرده بودند: تظاهرات بايد كاملا مسالمت‌آميز برگزار شوند، بايد پايدار باشند و اهداف مشخصي چون انتخابات آزاد و بازگشت به قانون اساسي دموكراتيك بلاروس را دنبال كنند.
حال كه لوكاشنكو، رييس‌جمهور بلاروس، عملا انتخابات را از اعتبار انداخته است و به دروغ ادعا مي‌كند حدود 80درصد از بلاروسي‌ها به او راي داده‌اند، حاميان كانديداي رقيب، يعني اسوتلانا تيخانوفسكايا پيروي از اين سه اصل را در پيش گرفته‌اند.
مخالفان رژيم بسيار منظم عمل مي‌كنند و از نظر تكنولوژي نيز معلومات زيادي دارند. از آنجا كه مقامات دولتي رسانه‌هاي رسمي را كاملا تحت كنترل دارند، اكوسيستمي از رسانه‌هاي جايگزين در اينترنت به وجود آمده است و طي هفته‌هاي اخير ميزان خوانندگان نشريات مستقل بين 300 تا 400درصد افزايش يافته است.
در مقابل، لوكاشنكو هنوز در دهه 1990 ميلادي گير كرده است. به نظر مي‌رسد او پس از پنج دوره رياست‌جمهوري هنوز هيچ چيزي نياموخته است. او كه ثابت كرده توانايي مقابله با گزارشگري مستقل را ندارد، تمام توان خود را روي قطع اينترنت و شبكه‌هاي تلفن همراه در زمان راهپيمايي‌هاي اپوزيسيون متمركز كرده است. اما بلاروسي‌ها خيلي زود راه‌هايي را براي دور زدن اين محدوديت‌ها پيدا كرده‌اند و با استفاده از سرورهاي پراكسي و پيام‌رساني رمزنگاري‌شده توانسته‌اند كار خود را پيش ببرند.
هيچ‌كس درخصوص تقلب گسترده در انتخابات بلاروس ترديدي ندارد. اما بلاروسي‌ها به جاي اينكه خود را ببازند و نااميد شوند، حاضر نشدند بي‌فايده بودن انتخابات را بپذيرند. در روز انتخابات، راي‌دهندگان پاي صندوق‌هاي راي صف كشيدند تا ثابت كنند ميزان مشاركت در انتخابات بسيار بالا بوده است. ناظران بيرون نشستند و تعداد افرادي كه وارد مي‌شدند را ثبت كردند. اگرچه نمي‌توانستند از مردم بپرسند به چه كسي راي داده‌اند، اما تعداد كساني كه روبان سفيد اپوزيسيون را به دست داشتند شماردند.
همين حضور ناظران نشان مي‌داد كه لوكاشنكو ديگر نمي‌تواند با سركوب و ارعاب كار خود را پيش ببرد. بلاروسي‌ها در شهرها و روستاهاي كوچك ديدگاه‌ها و عقايد خود را صراحتا اعلام مي‌كنند و روز به روز به تعداد آنها افزوده مي‌شود. تحليلگران مستقل تخمين مي‌زنند تقريبا دوسوم تا سه‌چهارم از حوزه‌هاي انتخابيه از اپوزيسيون حمايت مي‌كنند. حال سوالي كه پيش مي‌آيد اين است كه ناظران صندوق‌ها با علم به اينكه راي‌ها شمرده نمي‌شوند و نتايج انتخابات با تقلب گسترده بلافاصله اعلام مي‌شود، چگونه آن‌قدر مصمم به كار خود ادامه دادند. آنها مي‌گويند اين تاكتيك‌ها در درازمدت جواب مي‌دهد، چراكه با اين كار مردم مي‌بينند انتخابات آزاد و عادلانه چه شكلي است.
هيچ‌كس نمي‌تواند انكار كند كه طرفداران تيخانوفسكايا پاي صندوق‌هاي راي حاضر بودند و همگي مصمم بودند راي بدهند. همين مساله باعث ايجاد ترديد در ميان طرفداران لوكاشنكو و اعضاي كميته‌هاي انتخاباتي او مي‌شود. پس از گردهمايي در حوزه‌هاي انتخابيه و نظارت بر صندوق‌ها، قدم بعدي به راه انداختن تظاهرات در واكنش به نتيجه‌اي بود كه همه از مدت‌ها قبل انتظارش را مي‌كشيدند. برنامه اين بود كه پس از جمع شدن پاي صندوق‌هاي راي در ساعت 6 بعدازظهر و اعلام تعداد راي‌دهندگان در ساعت 8 شب، همگي به سمت مكان‌هاي مشخص شده براي تظاهرات سراسري حركت كنند. در شهرهاي كوچك‌تر، همه مي‌دانستند كه بايد در بزرگ‌ترين ميدان شهر جمع شوند. در مينسك، پايتخت بلاروس، محل قرار ميدان پيروزي (ويكتوري) بود. مردم مي‌دانستند كه اگر راه بسته باشد، بايد به جاي ميدان پيروزي، به سمت خيابان استقلال و بعد خيابان ويكتورز حركت كنند.
گردهمايي مردم در ميدان پيروزي خيلي زود شكل گرفت و به‌تدريج گسترش يافت و از چند مسير امتداد پيدا كرد. خودروها بوق مي‌زدند و مردم آواز «ما تغيير مي‌خواهيم» از گروه راك كينو را كه در زمان حكومت كمونيستي فعال بود، مي‌خواندند. نيروهاي يگان ويژه پليس كه براي اين تظاهرات خود را آماده كرده بودند، سر بزنگاه رسيدند و تلاش كردند مردم را با ارعاب متفرق كنند، اما مردم شعار «ما همه با هم هستيم»
سر دادند. سپس ده‌ها خودروي زرهي دسته دسته سر رسيدند و يكي از تقاطع‌هاي مهم را مسدود كردند. رفته‌رفته به تعداد نيروهاي امنيتي افزوده شد و فضاي بيشتري را از مردم گرفتند.
با اين وجود تظاهرات صلح‌آميز باقي ماند و تظاهرات‌كنندگان مرتبا اعلام مي‌كردند پليس را دشمن خود نمي‌دانند. خيلي‌ها شعار «پليس با مردم است» سر مي‌دادند. پيام آنها واضح بود: ما مي‌فهميم كه شما از اوامر پيروي مي‌كنيد و ترجيح مي‌داديد هر جايي باشيد غير از جايي كه الان هستيد.
انتظار مي‌رود اين تظاهرات رفته رفته از اين هم بزرگ‌تر شود. آنچه تاكنون ديده‌ايم تازه اولش بوده است. اپوزيسيون ترتيب همه چيز را داده است. هر روز مردم قرار است ساعت 7 غروب دور هم جمع شوند و تا وقتي كه لازم باشد به اعتراضات ادامه دهند.