كودتا، رفراندوم اقليت است
در ايران عكس‌العمل به تاريخ پاسداشت كسي است كه روزي او را حصر و تبعيد كرده‌اند؛ اينك خوشنام است ولي مزارش در احمدآباد مستوفي هنوز ويران است. ظريف و ديگران نيز شايد در وسط مذاكرات برجام و و قياس‌شان با مصدق، شايد به نوعي آن سوز سرماي تنهايي را در پاداش ملي كردن نفت ايران در خاطر آورده‌اند. نوعي التيام براي عذاب وجدان جمعي. اين حس آنچنان قوي است كه گاهي مصداق اشتباهي هم مي‌گيرد و البته گاهي اين حس چنان گيج است كه عده‌اي دلخور، محمدرضاشاه و مصدق را با هم دوست دارند. اما احمدآباد مستوفي سند برتري مظلومانه مصدق بر عقايد شاهنشاهي است.
اين گيجي به واسطه عدم آشنايي از ميراث‌داران بعد از آنهاست. تم اين ماجرا همان زبانزد معروف است كه «هرسال مي‌گوييم دريغ از پارسال». اين يك كهن‌الگوست.
اصلاحات و پافشاري‌هاي مصدق‌گونه از آنجا ارزشمند است كه مي‌خواهد آرزوها و ترس‌هاي تاريخي ملت را برايشان تشريح كند كه ديگر از آنها نترسند. سايه روان‌شناسي جمعي درگير كودتاست. پاي قلدري به نام امريكا در ميان است كه هيمنه‌اش از انگليس زمان مصدق بسيار بيشتر است. هم به واسطه زور و دلارش طرفداراني حتي در دايره اطراف ما دارد و هم از آن مي‌ترسند. كهن‌الگوها خيلي زود به واقعيت مي‌پيوندند. با اضمحلال گفتمان و نفرات ملي و عدم زايش و توقف كه شايد از ترس سربالايي لذت سراشيبي را هرگز نچشند و دست روي دست مي‌گذارند. ترس‌شان موجب تثبيت وضع موجود و موجب مي‌شود كه اقدامي نكنند. اقليت‌هاي پرزور چه در سطح بين‌الملل و چه در داخل كشور‌ها برخلاف گروه بزرگ مردم كه ارزش‌هاي ملي را در خفا دوست دارند، عملگرا هستند.
ما بايد وطن‌دوستي را تبيين كنيم. گروه بزرگي هستيم كه در مصافيم. بهبود حكمراني داخلي و پيوندهاي عاطفي و كاهش تنش‌ها، راه پيروزي مردان سياست ما در بين‌الملل است وگرنه وقتي وضع نارضايتي به حد غيرقابل تحمل برسد اقليت يا در عرصه بين‌الملل يا در جنگ نيابتي يا همدستي با بيگانه يا در اشتباه تحليل، كودتا مي‌كند؛ در 28 مرداد كردند و حالا نيز شميم نفس‌شان در اقدام ماشه امريكا برخاسته است. آنها خيلي راحت مي‌توانند بر موج نارصايتي عملي غيرقانوني و ارتجاعي را به انجام برسانند. در واقع فرق اپوزيسيون خارج‌نشين همدست ترامپ و گروه‌هاي منتقد داخلي كه مردان ملي و اقدامات‌شان را ياري مي‌كنند در يك چيز بيشتر نيست. آنها به وطن به عنوان سرزميني معمولي نگاه مي‌كنند و اينان وطن برايشان مادري است كه خاك و خون مردمش تقديس مي‌شود و به منافع اكثريت و استقلال و وطن‌پرستي وفادارند. رفراندوم اكثريت حفظ اين مادر در بدترين شرايط زندگي، از گزند هيولاست. رفراندوم اقليت‌هاي بي‌علاقه به وطن ما كودتاهايي چون مكانيزم ماشه و برانداختن مصدق‌ها و گاهي ظريف‌هاست. حساس باشيم به پيچ راديويي كه با صداي هيولا مي‌گويد دقيقا نيمه شب است.