امروز چهارشنبه و از ساعت 19 يكي از حساس‌ترين دربي‌هاي چند سال اخير برگزار مي‌شود. دو تيم استقلال و پرسپوليس در نيمه نهايي جام حذفي به مصاف هم مي‌روند. اين مسابقه علاوه بر همه حواشي هميشگي‌اش امسال يك حاشيه جديد هم دارد كه در واقع دسته‌گل فدراسيون است. داستان از اين قرار است كه چند روز قبل اعلام شد، رضا كرمانشاهي دربي را سوت خواهد زد. روز يكشنبه اعلام شد، كرمانشاهي كنار گذاشته شده و زاهدي‌فر داور دربي است. اين مساله باعث عصبانيت كرمانشاهي شد و بالا تا پايين فدراسيون را در مصاحبه‌هايش شست و كنار گذاشت و تهديد به افشاگري كرد. صفيري، رييس كميته داوران استعفا داد. كامراني‌فر ناظر بازي هم كنار كشيد. فدراسيون گفت ما دخالتي در انتخاب داور نداشتيم. در نهايت كميته صيانت از سلامت فوتبال آمد جلو و گفت، تغيير داور دربي كار ما بوده است. اين تغيير داور، جو را حسابي به هم ريخت و طرفداران دو تيم كه منتظر بهانه بودند، حملات را عليه يكديگر و داور بازي آغاز كردند. صفيري گفت انتخاب ما كرمانشاهي و پيام حيدري است. فدراسيون هم گفت نه كرمانشاهي نه زاهدي‌فر؛ حيدري دربي را قضاوت مي‌كند! اين بلبشو باعث شده، حساسيت‌ها به شدت بالا برود. به خصوص اينكه تغيير داوران در چند هفته پاياني ليگ در روز قبل از مسابقه صداي همه را درآورده بود. براي بررسي اين موضوع سراغ محمد فنايي، پيشكسوت داوري كشورمان رفتيم. كسي كه معتقد است كرمانشاهي مي‌توانست داور خوبي براي دربي باشد اما وضعيت بد فدراسيون و دخالت كميته صيانت از سلامت فوتبال همه چيز را به هم ريخته است.
همه چيز در آستانه دربي به هم ريخته؛ اين طور نيست؟
همه فوتبال‌دوستان دل‌شان مي‌خواهد در دربي برنده شوند. شرايط قضاوت در اين مسابقه چون حذفي هم هست بسيار سخت است. اين نبرد بين تيم‌هاي اول و دوم ليگ است اما به هر حال استقلال خيلي دلش مي‌خواهد كه جام بگيرد و اين حساسيت‌ها را افزايش داده است. در چنين شرايطي بايد بدانيم فدراسيون فوتبال آن مديريت لازم را ندارد. با مشكلاتي كه اتفاق افتاده طبيعي است كه تمام مسوولان در حالت استرس هستند. در بحث انتخاب داور هميشه اصول بر اين بوده كه رييس كميته داوران و دپارتمان داوري با هم مشورت كنند، با هم به اجماع برسند و داوري كه كمتر مشكل به وجود مي‌آورد و حرف و حديث كمتري پشتش است را براي بازي انتخاب كنند. يك نفر از همين داوران داخلي.
برخي مي‌گفتند از داور خارجي استفاده كنيم؟
اصلا ما نبايد به اين فكر باشيم كه باز بگوييم برويم از خارج داور بياوريم. اين اعتبار ما را از بين مي‌برد و اگر به گذشته برگرديم، مي‌بينيم كه وقتي داوران خارجي مي‌آمدند، اعتباري براي ما در داوري آسيا نمي‌ماند. اگر آن موضوع ادامه پيدا مي‌كرد اصلا فغاني هم پيدا نمي‌شد كه اين همه افتخارآفريني كند. در اين چند روز بعضي از كارشناسان مي‌گويند، برويد داور از خارج بياوريد در حالي كه اصلا طرح چنين موضوعي و چنين تفكري غلط است. همين كه در كنفدراسيون آسيا نگاه مثبتي به ما نيست و متاسفانه مقداري هم سياسي شده به خاطر همين مسائل داخلي است. اينها ديگر داوران ما را قبول ندارند و مي‌گويند شما بازي حساس خودتان كه بدون تماشاچي هم هست، مي‌خواهيد بدهيد به خارجي‌ها.
چطور چند روز مانده به بازي 3 بار داور عوض مي‌شود؟
در مورد انتخاب داور دربي چيزي كه مشخص است و به نظر مي‌آيد، عدم هماهنگي بين كميته داوران و دپارتمان داوري است. اين خيلي بد است. رييس كميته داوران آقاي كرمانشاهي را انتخاب مي‌كند. اين مساله به دپارتمان داوري منتقل مي‌شود اما دپارتمان وقتي مي‌رود اين كار را انجام دهد، يك سري از گروه‌ها مثل كميته صيانت از فوتبال مخالفت مي‌كنند. بعد اين را به كرمانشاهي هم نمي‌گويند و موضوع را رسانه‌اي مي‌كنند. همه اين اتفاقات كار بسيار بسيار غلطي بوده. معمولا كميته داوران با دپارتمانش حرف مي‌زند. بعد فرد با لحاظ كردن جميع شرايط انتخاب مي‌شود. بعد با دبير فدراسيون هماهنگ مي‌كنند و بعد مي‌رسد به رييس يا سرپرست فدراسيون. طبيعي است كه انتخاب داور دربي بايد با يك‌سري از ارگان‌هاي ديگر هم هماهنگ شود و داور به آنها معرفي شود. چون در دربي اگر اشتباهي صورت بگيرد خود به خود تركشش به جامعه مي‌خورد. ما هم كه اين روزها شرايط‌مان مساعد نيست.
كميته داوران آقاي كرمانشاهي را انتخاب مي‌كند و داور دوم هم آقاي پيام حيدري معرفي مي‌شود. اما مشكل كار اين است كه آقاي صفيري در تهران و كنار آقاي سهرابي كه رييس دپارتمان داوري است، قرار ندارد. آقاي سهرابي هم داور فوتسال بوده. ايشان در حول‌وحوش داوري زمين فوتبال و چمن نيست واقعا. به همين دلايل است كه در انتخاب داوران و چيدمان آنها اشتباهات فاحشي صورت مي‌گيرد. به هر حال بعد از همه اينها مي‌گويند كرمانشاهي نبايد باشد. وقتي خبر به كرمانشاهي مي‌رسد او هم ناراحت مي‌شود و ماجرا را رسانه‌اي و مصاحبه‌هاي تندي مطرح مي‌كند. مواردي را انجام مي‌دهد كه مشكل‌ساز مي‌شود.
تا حالا سابقه داشته كميته صيانت از سلامت فدراسيون فوتبال داور انتخاب كند؟
من خودم هم كه بيش از 50 سال است در فوتبال و داوري هستم خيلي نشنيدم، كميته صيانت در انتخاب داوري نقش بازي كند. ممكن است پيشنهاد بدهند اما اينكه مي‌آيند در رسانه مطرح مي‌كنند كه ما مخالفت كرديم و ما مواردي را مطرح كرديم به نظرم يك نوع خودنمايي است و نبايد انجام شود. اصلا صيانت از فوتبال براي كساني است كه بداخلاقي مي‌كنند، براي كساني است كه شرايط فوتبال را مي‌خواهند بي‌آبرو كنند. آن موقع كميته صيانت مي‌تواند بيايد و نظر بدهد. تاكيد مي‌كنم ممكن است مشورت بكنند اما نبايد رسانه‌اي شود كه ما موافقت كرديم يا نكرديم يا ما انتخاب مي‌كنيم. اين شكلي كه نمي‌شود داور انتخاب كرد. پس كميته داوران و دپارتمان داوري چه كاره هستند؟ دبير فدراسيون چه كسي است؟ مسوول مستقيم كميته‌ها دبير فدراسيون است. ايشان بايد نظر بدهند. يا ايشان يا رييس. وقتي به چنين جايي مي‌رسيم، چالش‌ها به وجود مي‌آيد. فلاني، فلاني را مي‌خواهد. آن شخص ديگر يك نفر ديگر را مد نظر قرار داده و سنگ روي سنگ بند نمي‌شود. تازه داور دومي كه آقاي صفيري معرفي كرده، آقاي پيام حيدري است. بعد مي‌آيند زاهدي‌فر را انتخاب مي‌كنند. ببينيد چقدر جو متشنج و ناهماهنگ است.
واكنش آقاي كرمانشاهي به نظر شما درست بود؟
آقاي كرمانشاهي هم خيلي زود عصباني شد و مصاحبه‌هاي خوبي را مطرح نكرد. اما بعد رفت و با آقاي بهاروند نشست و صحبت كرد و به خبرنگاران گفت، مشكلي ندارم و سوءتفاهم بوده و مواردي داشتيم كه حل شد. خود همين‌ها باعث مي‌شود، تركش‌هاي مسابقه دربي زياد شود. فردا هر تيمي ببازد، مي‌گويد آقا چرا داور را عوض كرديد؟ در حالي كه اصلا نبايد آنها داور تعيين كنند و تيم‌ها بايد تحت هر شرايطي كار خودشان را بكنند. من اميدوارم در دربي اتفاق خاصي نيفتد و پيام حيدري كه داور جواني است، بتواند به خوبي اين مسابقه را قضاوت كند.
اگر به شما بود براي دربي چهارشنبه كدام داور را انتخاب مي‌كرديد؟
من كه مسووليت ندارم. با اين حال ما چند تا داور خوب داريم. به نظر خودم انتخاب كرمانشاهي بد نبود. چون داوري است كه چطور بگويم خيلي بدون حجب و حياست يعني با قاطعيت كار مي‌كند. ممكن است اشتباه كند ولي قدرت داوري را دارد و براي اين بازي بايد داوري انتخاب شود كه قاطعيت داشته باشد و مقابل بازيكنان بايستد. نه اينكه دعوا كند يا درگير شود ولي بايد قاطع باشد. به نظر من كه تجربه اين كار را دارم و سال‌ها براي اين دو تيم داوري كردم، داور بازي بايد دو فاكتور داشته باشد. يكي مديريت يكي روان‌شناسي. يعني داور جايي لازم است، بازي را مديريت كند و يك جا هم لازم است، روان‌شناس خوبي باشد. مساله‌اي كه الان براي داورها مطرح است و مي‌تواند قضاوت را آسان كند اين است كه تماشاچي وجود ندارد. پرس تماشاچي روي داور نيست و اين خيلي به نفع داور است. ممكن است فردا در فضاي مجازي حرف و حديث زياد شود ولي خود داور مي‌تواند با آرامش بهتري قضاوت كند.
بيش از 50 سال است در فوتبال و داوري هستم و خيلي نشنيدم كميته صيانت در انتخاب داوري نقش بازي كند. ممكن است، پيشنهاد بدهند اما اينكه مي‌آيند در رسانه مطرح مي‌كنند كه ما مخالفت كرديم به نظرم يك نوع خودنمايي است و نبايد انجام شود.