مردمي كه براي آب ميميرند
نويد برهان زهي
هوتكها همواره جزيي از زندگي مردم سيستان و بلوچستان بودهاند. آنها محلي براي مهار سيلابها و منابعي براي نگهداري آب جهت مصارف انساني و دام هستند. عجيب اينكه ما در سال 1399 خورشيدي هستيم و دو هزار هوتك اطراف چابهار و دشتياري همچنان كاربرد پيشين خود را دارند. مسوولان بارها وعده آب آشاميدني سالم را به مردم دادهاند، سدهاي پيشين از 25 سال پيش و زيردان از 9 سال پيش قرار است كه به ترتيب آبرساني به 216 و 220 روستا را داشته باشند اما مشكل همچنان باقي است و مردم اين روستاها با مشكل فقدان شبكه آبرساني روبرو هستند. آب و فاضلاب سيستان عنوان ميكند ما به 1300 روستاي فاقد شبكه آب و فاضلاب با جمعيت 251 هزار نفر به وسيله تانكر آبرساني ميكنيم و سهميه هر نفر را 15 ليتر عنوان كرده است. آيا اين آب تامين ميشود؟ عموما تانكرها دو هفته يكبار يا ماهيانه به روستاها ميآيند. بنابراين چاره چيست جز آنكه مردم سراغ هوتكها براي تامين آبشان بروند.
در منطقه دشتياري مساله كمآبي يا كمبود بودجه نيست. قوه قضاييه سال گذشته اعلام كرد مدير آب و فاضلاب به واسطه اختلاس يك ميليارد و هشتصد ميليون توماني دستگير شده كه نشان ميدهد پول صرف آبرساني نشده است. مشكل مردم اين منطقه نداشتن عزم كافي و حميت است. همين دو ماه پيش يك گروه خيريه كه در جريان سيل سال پيش به منطقه آمده بودند پيشقدم شدند و به پنج روستا آب رساندند. شما ببينيد به خاطر 1300 متر لولهكشي پروژهاي خوابيده بود و كار انجام نميشد، با ورود خيرين ظرف چند هفته مشكل حل شد. خوشبختانه خيرين ديگر هم پاي كار آمدهاند تا اين معضل دشتياري را حل و نياز مردم به تهيه آب از هوتكها را برطرف كنند.
مسوولان معمولا عنوان ميكنند مردم آب هوتك نميخورند اما چند مرگ و قطع عضو كافي است تا نشان دهد به چه ميزان زندگي مردم اين منطقه به هوتكها وابسته است؟ به آمار امسال نگاهي بيندازيم. 21 فروردين علي اصغر برا پسربچه ۵ ساله اهل روستاي عارف آباد از توابع بخش مركزي شهرستان دشتياري در هوتك غرق شد. 30 ارديبهشت نوجواني 15 ساله از روستاي چليسر در هوتك افتاد و به خانه بازنگشت. ۲۱ مرداد ۹۹ هم «اميرحمزه» هفت ساله اهل هوت گت بالا بازهم از توابع شهرستان دشتياري توسط تمساح پوزه كوتاه ايراني كشته شد. اول شهريور «علي اكبر بشكار» ۶ ساله اهل روستاي سند مراد از توابع بخش مركزي شهرستان دشتياري در هوتك از دست رفت. سوم شهريور «فاطمه پا» ۳ ساله و «يحيي گرگيج» ۲ ساله هنگامي كه براي برداشت آب كنار هوتگ رفته بودند غرق شدند، «زينب» كودك 10 ساله اهل روستاي جكيگور از ديگر قربانيان هوتكها بود. او كه براي شستوشوي لباسهايش رفته بود نتوانست زنده بازگردد. نه روستاي اميرحمزه آب سالم و بهداشتي دارد و نه ساير روستاها! مسوولان ميگويند زينب محتاط نبوده و نكات ايمني را رعايت نكرده، پرسش اين است اگر زينب در خانه به آب دسترسي داشت آيا لازم بود براي شستن لباسهايش لب هوتك برود؟
ميدانيم كه هوتكها جزيي از اقليم منطقهاند، نميشود آنها را جمع كرد، بنابراين مسوولان بايد نياز مردم به آنها را كاهش دهند. بايد كودكان روستاها دسترسي به امكاناتي براي تفريح داشته باشند تا تنها منطقه تفريحشان هوتكها نباشد، آن هم هوتكهايي كه يا در آن غرق ميشوند يا اگر شانس بياورند زنده از دهان گاندوها بيرون كشيده شوند. مشكل گاندوها نيستند آنها در فصل زادآوري رفتار تهاجمي دارند و طبيعي است كه واكنش تندي داشته باشند. نه هوتكها مقصرند و نه گاندوها! مشكل عدم آبرساني به مردمي است كه سالهاست منتظر آب سالم و بهداشتي هستند. مردمي كه گاز شهري ندارند، خيليهايشان شناسنامه ندارند، كار ندارند و خواستهشان آب سالم است. خواسته زيادي است؟