گروه هنر و ادبيات| اگر رويدادهاي اقتصادي به سبب ماهيت اين عرصه كمتر محل ابراز ايدهها و نظرات سياسي است، اهالي فرهنگ و هنر همواره از فرصتهايشان براي موضعگيريها درقبال آنچه ناهنجاري ناشي از سلطهگري جهاني ميدانند، بهره بردهاند.
اگر خاطرتان باشد طي برگزاري فستيوال فيلم «كن» بود كه اصغر فرهادي در گفتوگو با روزنامه «لوموند» فرانسه در برابر پرسشي در مورد موقعيت اقتصادي ايران و تحريمهاي پيشرو توسط غرب گفته بود: «مسلما همه جهان اين موضوع را درك ميكنند. تحريمها بر زندگي روزمره ايرانيان تاثير گذاشته است. در حال حاضر بسياري از بيماران، داروهاي مورد احتياج خود را كه براي بهبودشان مهم است، پيدا نكرده و درد ميكشند. اين اقدامي به اصطلاح خشن است. مطمئنا اشتباه است كه فكر كنيم هدف اين تحريم قدرتهاي جهاني، دولت است، چون مردم هستند كه نتايج و رنجهايش را ميبينند و به ضرر آنهاست.»
حالا هفتاد و هفتمين جشنواره جهاني فيلم ونيز، محل طرح انتقادات يك فيلمساز نامآشنا به سياستهاي اقتدارگرايانه و سلطهطلبانه رييسجمهور امريكا بود.
مجيد مجيدي كارگردان فيلم «خورشيد» در نشست خبري اين فيلم در جشنواره ونيز به شدت از تحريمهاي غيرانساني امريكا عليه مردم ايران انتقاد كرد. اين كارگردان پس از اكران اين فيلم در جشنواره فيلم ونيز در پاسخ به سوالي درباره نسبت معضلات اجتماعي به تصوير كشيده شده در اين فيلم به وضعيت سياسي و اجتماعي امروز ايران اشاره كرد و گفت: آنچه در اين فيلم روايت ميشود، روايت يك معضل جهاني است و محدود به يك كشور خاص نميشود. اما ميتوان گفت آسيبهايي كه برخي كشورهاي خاورميانه به دليل جنگافروزيها متحمل ميشوند، بيشتر است.
مجيدي در ادامه صحبت خود به تحريمهايي كه امريكا ظرف چهل سال گذشته نسبت به ايران داشته اشاره كرد و گفت: همين الان كه من با شما صحبت ميكنم و در وضعيت كرونايي قرار داريم كه يك درد مشترك جهاني است يكي از معضلات مهم كشور ما بحث تحريمهاي دارويي است. در اين شرايط سخت دارو وارد كشور ما نميشود، چراكه تحت تحريمهاي امريكا هستيم. ۴۰ سال است در اين شرايط سخت ناشي از تحريمهاي غيرانساني امريكا، مردم ايران زندگي ميكنند.
بيشترين آسيب جنگ متوجه كودكان
و خانوادههاست
به گزارش مهر، مجيدي همچنين با بيان اينكه كشورهاي اطراف ما مدام در جنگ بهسر ميبرند؛ عراق، پاكستان، افغانستان، تركيه و... گفت كه ما در يك منطقه پر از بحران هستيم كه متاسفانه آسيبهاي اين بحرانها هم بيش از هر چيز متوجه بچهها و خانوادههاست. خانوادههاي بيبضاعت مدام فقير و فقيرتر ميشوند و اين شرايط معضلاتي را براي همه جوامع بهخصوص كشور ما به همراه داشته است.
كارگردان فيلم سينمايي «خورشيد» همچنين به اين نكته اشاره كرد كه يكي از بزرگترين چالشهاي ما اين است كه به دليل مرز گستردهاي كه با كشور افغانستان داريم، بخشي از مردم آسيبديده اين كشور به شكل غيرقانوني وارد كشور ما ميشوند. آمارهاي رسمي بين ۳ تا ۴ ميليون نفر است، اما به نظرم آمار غيررسمي خيلي بيشتر از اينهاست و شايد چيزي در حدود ۸ تا ۹ ميليون مهاجر افغان ما در كشورمان داريم. از سوي ديگر به واسطه جنگ عراق، مهاجراني از عراق داشتهايم. از سوي پاكستان هم به همين صورت بوده است. مجموعه اينها باعث آسيبپذيري كشور ما و مواجههاش با چالشهاي بزرگ شده است. من در فيلم «خورشيد» مسالهام حكومتها و دولتها نيستند، بلكه ميگويم مردم بايد مسووليت اجتماعي خود را بپذيرند. جامعه مانند يك خانواده است و وقتي يك خانواده آسيب ببيند، مانند آسيب ديدن همه جامعه است. مجيدي بار ديگر با اشاره به داستان فيلم خود و معضل كودكان آسيبديده از شرايط اجتماعي تاكيد كرد: اين داستان يك داستان جهاني است و محدود به يك كشور و دولت خاص نيست.
شرايط اقتصادي حاكم بر جهان، سفرهها را كوچك و كوچكتر كرده
يكي از خبرنگاران حاضر در نشست از مجيد مجيدي درباره تقديم فيلم «خورشيد» به ۱۵۲ ميليون كودك كار در سراسر جهان پرسيد و اينكه چه شد كه به اينجا رسيدهايم، مجيدي در پاسخ گفت: به هر حال اين يك واقعيت بسيار تلخ در همه جاي دنياست كه آمارش خيلي بيشتر از اين حرفهاست. در هند كه سالها در آنجا كار كردهام اين آمار تقريبا بيشمار است. به دليل شرايط اقتصادي حاكم بر جهان، كشورهايي مدام ضعيف و ضعيفتر شدهاند و سفرههاي خانوادهها كوچك و كوچكتر شده است. همه اين شرايط باعث شده كه بچهها وارد ميدان كار شوند كه بسيار هم تلخ است. او افزود: بچهها سرمايههاي هر كشوري هستند كه به راحتي هرز ميروند. اين بچههاي كار از همه چيز محروم شدهاند و خطرات زيادي هم آنها را تهديد ميكند. شميلا كه از بازيگران فيلم است، جزو جمعيت چند ميليوني مهاجران افغان در ايران است. افغانستان كه در همسايگي ما قرار دارد، سالهاست كه سايه جنگ را بر سر خود ميبيند و مردمش رنگ آسايش را نديدهاند. جنگافروزي در همه جاي دنيا سبب آسيب ديدن كودكان شده است. همين امروز در سوريه و يمن ببينيد چه فجايعي در جريان است، آثار اين جنگافروزيها بيشتر روي بچهها خواهد بود.
از ۵ سالگي كار كردهام
شميلا شيرزاد بازيگر نوجوان فيلم «خورشيد» در ادامه نشست در پاسخ به سوالي درباره تجربه حضور در اين فيلم گفت: من از اين فيلم چيزهاي زيادي ياد گرفتم. از آقاي مجيد مجيدي چيزهاي زيادي ياد گرفتم و از او سپاسگزارم. او افزود: من در ايران به دنيا آمدهام و در مدرسهاي كه مختص كودكان كار بود، تحصيل ميكردم. آقاي مجيدي من را از همان مدرسه براي حضور در فيلمشان انتخاب كردند. من و برادرم تا پيش از اين براي كار به مترو ميرفتيم و آنجا كار ميكرديم. من از ۵ سالگي كار كردهام و امروز 11 سال دارم.
كودكان بايد حقوق خود را بشناسند
در بخش ديگري از اين نشست خبري، جواد عزتي بازيگر فيلم سينمايي «خورشيد» درباره تجربه همكاري با مجيد مجيدي در فيلم «خورشيد» گفت: افتخار داشتم كه در اين فيلم حضور داشته باشيم به دليل جنس رمانگونهاي كه همواره فيلمهاي مجيد مجيدي دارد. مضاف بر اينكه اين فيلم خاص به موضوع كودكان كار هم ميپرداخت و اين چيزي نبود كه ما نديده باشيم، پديدهاي نبود كه ما چه از نزديك و چه از طريق فيلمهاي مستند آن را نديده باشيم. او افزود: درباره ارتباط خودم با كودكان بايد بگويم كه شخصا از سالهاي دور تئاتر كودك كار ميكردم و در مدارس با كودكان تئاتر كار ميكردم و ارتباط خوبي با آنها داشتم. كودكان و نوجواناني كه در فيلم «خورشيد» حضور داشتند، به شدت باهوش و نازنين بودند به همين دليل خيلي زود با آنها ارتباط برقرار كردم. آنچه فيلم به آن اشاره ميكند، اين است كه شايد از نظر اقتصادي ما نتوانيم اين پديده را بهطور كامل ريشهكن كنيم، اما آنچه لازم است بيشتر به آن بپردازيم، فقر فرهنگي در مواجهه با اين پديده است. جواد عزتي ادامه داد: كودكان بايد حقوق خود را بشناسند و بدانند در هر مقطع سني چگونه بايد زندگي كنند. اين مهمترين نكتهاي است كه فيلم «خورشيد» به آن اشاره ميكند.
برخي منابع خبري نوشتهاند نمايش فيلم «خورشيد» در جشنواره فيلم ونيز با استقبال گسترده تماشاچيان همراه بود و آنان در پايان نمايش فيلم به مدت ۵ دقيقه، ايستاده و عوامل سازنده فيلم را تشويق كردند.