اعتراف به نسل كشي

دو سرباز كه در ماه گذشته توانسته بودند از ميانمار بگريزند روز دوشنبه به لاهه منتقل شدند تا اعترافات آنها در زمينه اتفاقاتي كه عليه اقليت مسلمان در روهينگيا رخ داده شنيده شود؛ اعترافاتي كه بيانگر نقش مستقيم «تاتمادائو» نيروي نظامي رسمي ميانمار نقشي مستقيم در نسل‌كشي، دفن اجساد كشته‌شدگان در گورهاي دسته جمعي، تجاوز و نابود كردن روستاهاست.

بر اساس گزارش نيويورك تايمز از جلسه دادگاه اين سربازان مدعي هستند كه در آگوست 2017 از مقام مافوق خود دستور گرفته‌اند كه به روستاهاي مشخص شده بروند و «هر كس را كه ديدند، بكشند» و به سوي هر صدايي كه شنيدند، شليك كنند. «ميو وين تان» يكي از اين دو سرباز كه معترف به اطاعت از اين فرمان مافوق و مشاركت‌جويي در قتل 30 شهروند روهينگيايي است، مي‌گويد اين 30 نفر در يك گور دسته جمعي در نزديكي يك پايگاه نظامي ارتش ميانمار دفن شده‌اند و او در دفن آنها نيز نقش داشته است. بر اساس اعتراف سرباز دوم «سرجوخه زاو ناينگ تان» تقريبا در همان زمان در شهر همسايه، او دستوري مشابه از يك سرهنگ ارتش دريافت كرده كه «هر كسي را كه مي‌بينيد بكشيد؛ چه بزرگسال باشد و چه كودك». او مي‌گويد «ما تقريبا 20 روستا را به‌ طور كامل نابود كرديم و اجساد زيادي را در گورهاي دسته جمعي ريختيم تا اثري از آنها باقي نماند».
«ميو وين تان» در اعترافات خود گفته است:«ما دقيقا نمي‌دانيم به چند نفر شليك كرديم، ما هر كسي را كه مي‌ديديم، مي‌كشتيم. شايد 60 يا 70 نفر را كشته باشيم. ما مستقيما به سوي سر مردان مسلمان شليك مي‌كرديم و اجسادشان را در گودال‌ها مي‌انداختيم». او همچنين اعتراف كرده در طول اين حملات به روستاها به يك زن تجاوز كرده است. «زاو ناينگ تان» ديگر سرباز اعتراف‌كننده نيز مي‌گويد او شاهد بخشي از اقدام به قتل حدود 80 نفر از مسلمانان بوده و ديده است كه روستاها از سوي سربازان به آتش كشيده مي‌شدند.
اين اولين ‌بار از زمان وقوع جنايت‌هاي جنگي عليه مسلمانان روهينگياست كه دو عضو «تاتمادائو» نيروي نظامي رسمي ميانمار در راستاي تاييد آنچه سازمان ملل متحد «كارزار نسل‌كشي اقليت مسلمان در روهينگيا» خوانده اعتراف مي‌كنند. اعتراف آنها نشان مي‌دهد كه دولت و ارتش ميانمار به صورت سيستماتيك و برنامه‌ريزي شده، اقدام به اين نسل‌كشي كرده‌اند و وجه تمايز اين اعترافات را مي‌توان بيان آن از سوي مجرمان و نه قربانيان دانست. متيو اسميت، مدير ارشد اجرايي در Fortify Rights يك نهاد ناظر حقوق بشر در اين باره مي‌گويد:«امروز روز ويژه‌اي براي مردم ميانمار و مهاجران روهينگيايي در مسير تلاش آنها براي تحقق عدالت است». نيويورك تايمز نوشته است كه به ‌طور مستقل نمي‌تواند اعترافات اين دو سرباز و نقش آنها در جنايات صورت گرفته در روهينگيا را تاييد كند اما اين روايات تقريبا با روايت‌هايي كه از سوي شاهدان و برخي نجات‌يافتگان مطرح شده، منطبق است. به نوشته اين روزنامه پس از اعترافات دو سرباز فراري از ارتش ميانمار درباره گورهاي دسته جمعي، تعدادي از روستاييان نشانه‌هايي كه آنها درباره محل دقيق اين گورها ارايه داده‌اند را تاييد كردند؛ موضوعي كه نشان مي‌دهد، بيانيه‌هاي متعدد سران ارتش درباره عدم وجود گورهاي دسته جمعي در اين منطقه دروغ است.
جناياتي كه اين سربازان از نزديك مشاهده كرده‌ و در آن دخيل بوده‌اند از سوي سربازان ارتش و نيروهاي امنيتي ميانمار صورت گرفته و در مجموع به قتل 150 شهروند روهينگيايي منجر شده است اما روايت ديگر قربانيان و شواهد موجود نشان مي‌دهد، دولت ميانمار برنامه‌اي طولاني‌مدت درباره از بين بردن اقليت مسلمان اين منطقه داشته و بر اساس گزارش‌ رسانه‌هاي محلي و بين‌المللي بخشي از يك برنامه نسل‌كشي است.

در روهينگيا چه گذشت؟
برنامه قتل‌عام اقليت مسلمان در روهينگيا كه اواخر سال 2017 به اوج خود رسيد، باعث مرگ تعداد زيادي از شهروندان مسلمان منطقه راخين در ميانمار شد و مانند كاتاليزوري عمل كرد كه يكي از عظيم‌ترين موج‌هاي مهاجرت در قرن بيست‌ويكم را به راه انداخت. در پي هجوم ارتش ميانمار به روستاهاي مسلمان‌نشين بيش از 750 هزار نفر از شهروندان اين منطقه آواره شدند و به كشورهاي همسايه از جمله بنگلادش پناه بردند تا زنده بمانند و بتوانند از حملات ارتش ميانمار در امان باشند.
بر اساس گزارش ناظران سازمان ملل، شاهدان و بازماندگان گفته‌اند كه نظاميان ميانمار طي حملات خود به روستاها، سر پيرمردها را از تن جدا و به دختران جوان تجاوز مي‌كردند. پزشكان بدون مرز در گزارشي تخمين زده‌اند كه حدود 6700 مسلمان روهينگيايي از جمله 730 كودك طي حملات نظاميان ميانمار در بازه زماني اواخر آگوست تا اواخر سپتامبر 2017 به طرز خشونت‌باري كشته شده‌اند. همچنين سازمان ملل اعلام كرده از اواسط سال 2017 تا انتهاي سال 2019 بيش از 200 شهرك مسلمان‌نشين به‌ طور كامل نابود شده است.  در گزارشي كه انتهاي سال 2019 از سوي سازمان ملل منتشر شده، آمده است كه با توجه به ممانعت مسوولان ميانمار از بازرسي آزادانه ناظران اين سازمان، بيم آن وجود دارد كه «نسل‌كشي يا تكرار نسل‌كشي» در اين منطقه روي دهد و دولت ميانمار در عمل به تعهدات خود در زمينه ممانعت از وقوع نسل‌كشي از سوي نظاميان شكست خورده است. اين در حالي است كه دولت ميانمار هر گونه اقدام برنامه‌ريزي شده يا هماهنگي را عليه مسلمانان اين منطقه رد مي‌كند و آن را «ادعاهاي بي‌پايه و اساس» مي‌خواند. دسامبر گذشته آنگ سان سوچي، رهبر حزب حاكم ميانمار در پرونده‌اي ديگر مربوط به همين موضوع نسل‌كشي مسلمانان روهينگيا به لاهه رفت تا به دفاع از عملكرد دولت بپردازد؛ دادگاهي كه بر اساس حكم نهايي آن تنها تعداد اندكي از سربازان «تاتمادائو» به جرم محاصره تعدادي از روستاها براي مدت كوتاهي به زندان افتادند. او كه مدت‌ها پس از وقوع اين اتفاقات در ميانمار و رسانه‌اي شدن آنها سكوت اختيار كرده بود در نخستين واكنش به قتل‌عام مردم ميانمار گفته بود كه حجم بالايي از اطلاعات گمراه‌كننده وجود دارد كه حقيقت بحران مردم روهينگيا را مخدوش مي‌كند و اخبار دروغين باعث شده تا مشكلات زيادي بين گروه‌هاي مختلف و به سود «تروريست‌ها» ايجاد شود. او همچنين با تروريست خواندن شهروندان مسلمان تاكيد كرده بود كه پديده تروريسم براي ميانمار جديد است اما دولت تلاش مي‌كند تا دايره آن به ديگر مناطق ايالت راخين كشيده نشود.
دولت ميانمار تاكنون ادعاهاي متناقض زيادي درباره اتفاقات اين منطقه مطرح كرده ضمن طرح احتمال دخالت نيروهاي خارجي ناشناس در برخي مناطق مسلمان‌نشين مدعي شده كه حتي ممكن است، تخريب روستاها از سوي خود اين شهروندان و براي جلب نظر و همدردي جامعه بين‌المللي اتفاق افتاده باشد.
به نوشته نيويورك تايمز هنوز مشخص نيست چه اتفاقي براي اين دو سرباز كه هم‌اكنون در بازداشت به سر مي‌برند، خواهد افتاد اما از اعترافات آنها در پرونده‌اي ديگر در دادگاه لاهه كه طي آن ميانمار به اقدام به نسل‌كشي مسلمانان روهينگيا متهم شده مورد استفاده قرار خواهد گرفت. پيام اخوان، وكيل كانادايي كه وكالت بنگلادش را در شكايت عليه ميانمار بر عهده دارد در اين باره مي‌گويد:«قرار نيست در ازاي اعتراف به اين دو سرباز مصونيت اعطا شود. اجراي عدالت عليه بخشي از مجرمان بهتر از بي‌عدالتي مطلق است».