حاشيه‌نشيني شهر جنگ
علي صارميان
چيزي وحشتناك‌تر از جنگ نيست. علاقه‌مندان به روش صدام را به خرمشهر و شهرهاي مرزي ببريد كه از آن بستان خرم، صدام چه بر جاي گذاشته است. بخش زيادي از شهرهاي جنوب و غرب ما هنوز در رنج زيرساخت‌هاي مخروب بر اثر جنگند. اما اگر جنگ را شهري در نظر بگيريم كه كشتار و ويراني مبادله مي‌كند، حاشيه‌نشينان اين جنگ وضع‌شان چون حاشيه‌نشيني در كشور وخيم‌تر است. كمبودها، مرگ تدريجي، زوال كرامت و بي‌مقدار شدن جان انسان، ميراث اين حاشيه‌نشيني است. در پايان هفته گذشته براي خاكسپاري يكي از باهوش‌ترين و مدبرترين انسان‌هايي كه در كاهش رنج مردم منطقه نقش داشت، رفتم. دكتر كامران خدايي، معاون جمعيت هلال‌احمر لرستان، از بستگان و از كساني بودند كه جان براي آموزش دفاع از سلامت آن ديار به بيماري كرونا تقديم وطن كرد كه راهش شهادت است ولو در گفتن نام شهيد، بنياد لكنت داشته باشد. از ۱۷ سالگي كه در جنگ تحميلي مدافع وطن بود تا ۵۰ سالگي‌اش، گنجينه‌اي از مديريت و بحران‌خواني و پاسخ به بحران بود. به همين سادگي به خاطر فقدان آن قرص معروف بيمارستان مسيح دانشوري، لخته به خونش رفت و درگذشت. ما به سبب تحريم يا هر بلاي ديگري كه بعضا به آن افتخار مي‌كنيم، نتوانستيم او و امثال او را نجات دهيم. خيل پزشكان و اخيرا معلمان ما، چون گل تازه در اين خزان پرپر مي‌شوند. نمي‌دانم دل به ايمني گله‌اي داده‌ايم يا خودروهاي اهدايي و واكسن‌هاي اختصاصي، هوش از سرمان برده و مي‌گوييم؛ همين فرمان را برويم. مي‌دانم كه فداكارترين و مبرزين‌ترين‌ها در حاشيه اين جنگ چند جبهه‌اي در حال منقرض شدن هستند. ميليون‌ها ساعت تجربه و تخصص و فكر و ايده و مديريت؛ در حاشيه شهر جنگ به يغما مي‌رود. من نمي‌دانم فلان ديپلمات كه در غرب نشسته يا فلان وزير و نماينده كه در حاشيه امن؛ غرق در پروتكل‌هاست، حال مردم را چگونه مي‌تواند درك كند.
در ايران نام سردار سليماني را به فتح و ظفر مي‌بريم؛ بي‌آنكه بدانيم آن شهيد عارف، بخش عظيمي از ظفرش را با روش مذاكره با دشمنان چشم در چشم به ايران هديه كرد. ما نه تدبير كوچك كردن حاشيه اين جنگ را داريم، نه شجاعت پايان آن و نه مديريت گذار از اين شرايط. ترجيح مي‌دهيم كه كمك صندوق ذخيره ارزي به وزارت بهداشت نرسد؛ به خودروسازان برسد. مردم بي‌دفاع مانده‌اند و حيران در صعود قيمت‌ها و نازل شدن جان خود و رشيدترين فرزندان اين خاك. چه كسي شجاعت تصميم و كرامت جان و پايان جنگ را در سينه محفوظ نگه داشته است؟ قدمي پيش گذارد. كشور ما به سرمايه‌هاي انساني كه هنوز شربت شهادت ننوشيده‌اند، سخت نيازمند است. حاشيه شهر جنگ، بي‌سروصدا تلفات مي‌گيرد. تعلل نكنيم.