پيروزي تلخ؟

از اوايل ماه مارس 2020 به بعد با شيوع گسترده كوويد-19، پيش‌بيني مي‌شد كه از نظر اقتصادي زيان غيرقابل جبراني به سينما وارد شود. در امريكا كه همه‌گيري ويروس كرونا شيوع بيشتري داشت، سينماها خيلي زود تعطيل شدند و تاثيري به شدت افزون روي فيلم‌ها باقي گذاشتند.  در 22 مارس «به پيش» تنها فيلمي بود كه به روي پرده سينماهايي محدود آمد. اين فيلم ماجراي دو پسري بود كه به دنبال معجزه‌اي در جست‌وجوي پدر خود بودند اما پس از گذر اتفاقاتي غيرمنتظره ناپديد مي‌شدند. بعد مادر بود كه براي يافتن دو فرزندش وارد وقايعي هيجان‌انگيز مي‌شد. فيلم «به پيش» با هزينه‌اي 175 ميليوني ساخته شده بود كه فقط توانست 111 ميليون فروش كند. البته سازمان ملي صاحبان فيلم در آن زمان اعلام كرده بود سينماها مي‌توانند باز باشند تا زماني كه دستور تازه‌اي اتخاذ شود. اما خودداري تماشاگران از رفتن سينما نشان داد كه سينماها بهتر است بسته بمانند. با اين حال، درايوين سينماها كه مردم در ماشين‌هاي خود و در فضاي باز به تماشاي فيلم مي‌نشستند، آزاد اعلام شد.در همان ماه مارس و در نتيجه همه‌گيري كرونا، در ايتاليا هم دولت دستور داد تمامي سينماها براي يك ماه تعطيل شود. به همين جهت در فرانسه هم از تعداد صندلي‌هاي سينما كاسته شد و حضور تماشاگران هم به حداقل خود رسيد. همچنين در ايرلند نيز سينماهاي زنجيره‌اي «اوميني پلكس» بسته شد. در مالزي و تايلند و در همان ماه مارس انگلستان و سپس استراليا و نيوزيلند هم اعلام كردند سينماها را تعطيل كرده‌اند. پس از يك اطلاعيه ضرب‌الاجلي هم توكيو و بعد باقي سينماهاي ژاپن تا اوايل آوريل درهاي خود را بستند. به علت جلوگيري از نمايش فيلم‌هاي جديد در چين هم تا ماه مارس، 75 درصد زيان را نشان مي‌دهد. در آخر ماه مارس كه چين گزارش داد شيوع به صفر رسيده، سينماها آرام‌آرام شروع به باز شدن كردند و حدود 250 تا 500 سينما باز شد ليكن اندكي بعد مسوولان دولتي دستور بسته شدن مجدد را صادر كردند. در 5 آوريل- پس از تعطيلي كلي سينماهاي زنجيره‌اي در امريكا- فيلم «مرد نامرئي» در تعدادي سينماي محدود به نمايش گذاشته شد. جالب اينجاست كه در همين زمان كوتاه و با سينماهاي اندك موفق شد 133 ميليون درآمد داشته باشد. هزينه فيلم حدود  7 ميليون بيشتر نبود. قصه «مرد نامرئي» درباره دانشمندي است كه پس از اقدام به خودكشي با بهره‌گيري از قدرت خويش به شكل موجودي نامرئي درمي‌آمد و قرباني او در حقيقت دوست دخترش بود!  طي ماه آوريل كه اكثر سينماها بسته شده بود، تنها فيلم «مرد نامرئي» در گوشه و كنار شهرها به نمايش ادامه مي‌داد و تا اواخر ماه ژوئن كمتر فيلم تازه‌اي بر پرده سينماها آمد. در همين زمان فيلم «مرد نامرئي» در ديگر ممالك جهان به فروشي معادل 130 ميليون رسيد.  در طول ماه ژوئن و ژوييه سينماها مبادرت به نمايش فيلم‌هاي پرفروش قديمي و تكراري كردند. در 21 ژوئن فيلم «پارك ژوراسيك» استيون اسپيلبرگ نشان داده شد (با فروش 517 هزار دلار) و پس از آن در 28 ژوئن فيلم «زوتوپيا» (با فروش 280 هزار دلار) و در 5 ژوييه فيلم «شكارچيان روح» (با فروش 550 هزار دلار) و بالاخره در 12 ژوييه فيلم «امپراتوري دوباره حمله مي‌كند» اثر جرج كارلوس (با فروش 611 هزار دلار) پرده معدودي سينماها را در اختيار گرفتند.  اما در 26 ژوييه يك فيلم جديد «اجاره‌اي» از آثار سينماي مستقل به كارگرداني ديو فرانكو به نمايش درآمد. داستان زوج جواني كه متوجه مي‌شوند صاحب خانه اجاره‌اي آنها يك جاسوس است. اين فيلم دلهره‌اي با وجود  موضوع‌ پيچيده‌اش نتوانست آن گونه كه بايد با تماشاگران ارتباط برقرار كند (با فروش 290 هزار دلار) تا ماه اوت هيچ فيلم تازه‌اي اكران نشد و تا سرانجام در 9 ماه اوت فيلمي به اسم «كلكسيونر ماليات» بر پرده سينماها آمد. داستان دو مامور پليس كه به دنبال يافتن يك دلال بزرگ مافيايي هستند. شايالاباف (بازيگر فيلم آخر «اينديانا جونز») نقش اصلي را برعهده دارد و فيلم مملو از خشونت و صحنه‌هاي حادثه‌اي بسيار است ليكن به‌رغم هزينه 30 ميليوني فقط توانست 691 هزار دلار فروش كند.  در 23 ماه اوت هم فيلم «اختلال» در سري سينماهاي AMC به اكران گذاشته شد. اين دلهره‌اي پرتنش به كارگرداني در‌يك بورت، بر پايه موضوعي در خصوص مردي بي‌نام و تشنه‌ خون (با بازي راسل كرو) دور مي‌زند و در حقيقت يك اثر روانشناختي محسوب مي‌شود. «اختلال» همچنان روي پرده سينماهاست و تا اين زمان 6/8 ميليون فروش داشته است (هزينه آن 33 ميليون بوده است).  در روزهاي اخير و با افزايش موج دوم كرونا، وضعيت سينماها و نمايش فيلم‌ها كماكان دچار مشكل و تغييرات اساسي است. قرار است به زودي فيلم مهم كمپاني ديزني «مولان» بالاخره اكران شود ولي از نمايش فيلم‌هاي ديگر از جمله تخيلي انتظاربرانگيز كريستفر نولان «تنت» همچنان خبري نيست. اينك با نگاه به اوضاع فيلم‌ها در نيمه سال 2020 و با فروش‌هايي نازل و تعداد اندك تماشاگر، گويي سخت است سينما به دوران پيش از كرونا بازگردد. واقعا چه مدت زمان طول خواهد كشيد تا دوباره تماشاگران با خيال راحت روي صندلي‌هاي سينما و در بين جمعيت بنشينند؟