چرا با متخلفان سريع و قاطع برخورد نمي‌شود؟
كميته انضباطي خواب‌آلود
علي ولي‌اللهي
رسانه‌ها از بلبشوي فوتبال ايران مي‌گويند و بازيكناني كه به هيچ‌يك از اصول حرفه‌اي پايبند نيستند و فقط دنبال قرارداد بيشتر مي‌گردند. مديرعامل استقلال از قليان كشيدن بازيكنان و شب‌زنده‌داري آنها مي‌گويد. اوضاع كه بي‌ريخت مي‌شود مي‌گويد سوءتفاهم بود! در همه اين اتفاقات جاي خالي يك چيز به‌شدت احساس مي‌شود: كميته انضباطي پر قدرت و قانون‌مدار. كميته‌اي كه اهميتي ندارد نام فدراسيون فوتبال را يدك بكشد يا باشگاه فوتبال را. مهم عمل كردن به وظيفه‌اش است.
روز چهاردهم شهريور مردم ايران صبح را با يك خبر عجيب آغاز كردند. تيتر اين بود: «زد و خورد شديد بازيكنان استقلال با هواداران در فرودگاه + فيلم» آن روز صبح برخي بازيكنان استقلال وقتي از بازي با تراكتور در فينال جام حذفي برگشتند با چند هوادار معترض مواجه شدند و بين آنها زد و خورد شديدي اتفاق افتاد. برخي بازيكنان استقلال همراه با هم سر يك هوادار ريختند و با مشت و لگد از خجالتش درآمدند. اين خبر مثل بمب منفجر شد اما خيلي سريع موجش فروكش كرد و اصلا كسي نفهميد چه شد. زد و خوردي كه حتي مي‌توانست كار بازيكنان را به كلانتري بكشاند حتي در كميته‌هاي انضباطي و اخلاق فدراسيون فوتبال هم براي اين بازيكنان محروميتي به وجود نياورد. تنها واكنش كميته انضباطي به تبديل شدن فرودگاه امام به رينگ بوكس «احضار آنها براي اداي پاره‌اي از توضيحات بود.» بعد چه؟ هيچ! بازيكنان متخلف به همراه تيم راهي قطر شدند تا در رقابت‌هاي ليگ قهرمانان آسيا شركت كنند. حالا هم برخي از آنها از تيم جدا شده‌اند و به خارج از كشور رفته‌اند و ديگر برخورد با آنها محلي از اعراب ندارد. انگار نه خاني آمده و نه خاني رفته.
در اين ميان كميته انضباطي باشگاه مشغول چه كاري بود؟ خيلي عجيب است كه وقتي كميته انضباطي فدراسيون در قبال اين مساله سكوت كرده از كميته انضباطي باشگاه انتظار داشته باشيم با بازيكنانش برخورد كند. باشگاهي كه حتي بعد از آن دعوا بيانيه داد و از بوكسورهاي تيمش حمايت كرد! پس دخالت نكردن كميته انضباطي باشگاه اصلا براي ما تعجب‌آور نبود ولي جالب اينجاست كه قليان بردن بازيكن در اردوي تيم و تا لنگ ظهر خوابيدن بازيكنان و درگيري با ماساژور و دكتر تيم براي مديرعامل استقلال تعجب‌آور مي‌شود. حال بايد پرسيد چطور ممكن است يك مجموعه اعضاي خودش را به قانون‌شكني تشويق كند و بعد از تخلفات آنها شگفت‌زده شود؟
همان‌طوركه گفته شد كار سختي نيست پيدا كردن دليل عدم ورود كميته انضباطي باشگاه به تخلفات بازيكنان و به همان نسبت اصلا سخت نيست بفهميم چرا كميته انضباطي فدراسيون فوتبال سكوت پيشه كرده. تنها يك دليل وجود دارد: مصلحت‌انديشي. احتمالا كميته انضباطي با خودش فكر كرده استقلال قرار است در ليگ قهرمانان آسيا شركت كند و از لحاظ بازيكن با كمبود مواجه است. پس اگر چند تن از بازيكنان اصلي تيم محروم شوند مشكل پيش مي‌آيد و هواداران اين تيم ما را به جانبداري و غرض‌ورزي متهم مي‌كنند. بعد احتمالا از جاهاي مختلف فشار مي‌آيد روي كميته كه محروميت بازيكنان تعليق شود يا بخشيده. پس با همه اين تفاسير بهتر است آرام از كنار اين ماجرا عبور كنيم و همه‌چيز را بسپاريم به گذشت زمان.
حالا زمان گذشته است. تقريبا يك ماه از زد و خورد در فرودگاه مهرآباد گذشته و همه نتايج مصلحت‌انديشي كميته‌هاي انضباطي و اخلاق فدراسيون فوتبال مشخص شده است. كميته‌هايي كه هر وقت دوست داشته باشند مثل بنز از راه مي‌رسند و خودي نشان مي‌دهند و هر وقت بخواهند غيب‌شان مي‌زند. ما يادمان نرفته محروميت فرهاد كاظمي را به خاطر حضور در يك عروسي! همچنين يادمان نرفته داستان محروميت مهدي رحمتي را به خاطر يك عكس در اردوي ارمنستان استقلال. سال ۹۵ مهدي رحمتي به خاطر يك عكس با يك هوادار خانم كه پوشش معمولي كشور خودش را به تن داشت سه جلسه محروم شد. اما گويا كتك‌كاري در فرودگاه به اندازه آن عكس اهميتي براي روساي كميته‌هاي انضباطي و اخلاق فدراسيون فوتبال نداشته است.
همه هواداران فوتبال در ايران مي‌دانند رويه برخورد با چنين رخدادهايي به چه صورتي است. آنها باشگاه‌هاي اروپا را به خوبي دنبال مي‌كنند و خيلي بيشتر از مديران فوتبال در ايران از اين رشته سر در مي‌آورند. آنها باشگاه چلسي را مي‌بينند كه يك روز بعد از انتشار فيلم سر دادن شعارهاي نژادپرستانه چند هوادار منتسب به اين تيم عذرخواهي و بلافاصله آن تماشاگران را از حضور در استاديوم براي هميشه محروم مي‌كند. آنها ديدند كه كميته انضباطي باشگاه مارسي و كميته انضباطي فدراسيون فوتبال فرانسه با پاتريس او را كه به يك هوادار لگد زده بود چه كار كردند. تصميم آنها باعث شد مدافع فرانسوي از فوتبال خداحافظي كند. نمونه‌ها بسيار زياد است و همگي به يك نتيجه ختم مي‌شود. اينكه هيچ تساهل و تسامحي در كار نيست و تخلف با قاطع‌ترين شكل مورد مواخذه قرار مي‌گيرد. آخرين موردش درگيري بازيكنان پاري‌سن‌ژرمن با مارسي در بازي دو تيم در لاشامپيوناست كه راي‌ها در مورد متخلفان كمتر از يك هفته صادر شد و تازه آن پايان ماجرا نبود و حالا با مشخص شدن توهين نژادپرستانه نيمار به بازيكن حريف كه بعد از هزاران بار بازبيني فيلم معلوم شده قرار است ستاره برزيلي هم به‌شدت مجازات شود.
ما در مورد فوتبال حرفه‌اي حرف مي‌زنيم. جايي كه قرار است بازيكن به اندازه پولي كه مي‌گيرد تعهد و حرفه‌اي‌گري از خودش نشان دهد. با اين حال حرفه‌اي‌گري امري ذاتي نيست يا كسي گمان نمي‌كند اين چيزها بايد در مدرسه ياد بازيكنان داده شود. هيچ‌كس در فوتبال روز دنيا تصور نمي‌كند بازيكنان فقط در مستطيل سبز قابل قضاوت هستند و بيرون از آن مجازند هر كاري بكنند. نمونه‌اش كنار گذاشته شدن هري مگواير از تيم ملي انگليس به خاطر درگيري با پليس يونان در آن كشوراست . پس در فوتبال حرفه‌اي ابزارهاي سفت و سختي براي نظارت روي رفتار بازيكنان در نظر گرفته مي‌شود تا كسي دست از پا خطا نكند. اين ابزارها در ايران هم هست اما اينكه چرا به درستي از آن استفاده نمي‌شود سوال بي‌جواب بحث ماست. تلنبار شدن تخلفات بدون مجازات بازيكنان در هر تيمي نتيجه‌اي جز تابوشكني ندارد. پرداختن به مسائل فرعي نظير عروسي رفتن يا ايستادن كنار يك هوادار در كشوري خارجي به جاي پرداختن به مسائل اصلي نظير فساد و درگيري و زد و خورد ما را به جايي رسانده كه حالا هستيم. جايي كه بازيكن گمان مي‌كند به اندازه درآمدش حق دارد هر رفتاري دلش مي‌خواهد از خودش به نمايش بگذارد.