افزايش هزينهاي دهكها، خطرخيز بيشتر تورم
تورم شهريور نيز مانند تورم ماههاي فصل بهار بر مدار افزايشي بود. به گونهاي كه نرخ تورم نقطه به نقطه در اين ماه به 34.4 درصد رسيده بود كه نشان ميدهد هر خانواده ايراني بهطور متوسط براي خريد يك سبد مشخصي از كالا و خدمات يكسان در شهريور سال جاري نسبت به شهريور 98 بايد 34.4 درصد هزينه بيشتري پرداخت كند.
در اين ميان نرخ تورم نقطهاي گروه كالايي «خوراكي و آشاميدني» با افزايش 5.5 درصدي به 31.5 درصد رسيد. هر چند افزايش قيمت كالاهايي مانند برنج، محصولات پروتئيني، تخممرغ و ... ميتواند توجيهكننده بالا رفتن قيمت سبد خوراكي باشد، اما در سوي ديگر گروه «كالاها و خدمات غيرخوراكي» نيز افزايش قيمت داشته و تورم نقطه به نقطهشان به 35.9 درصد رسيد. با وجود اينكه تورم ماهانه در شهريور كمتر از خرداد افزايش داشته، اما مقايسه بين شكاف تورمي دهكهاي پردرآمد و كم درآمد در خلال ماههاي فروردين و شهريور نشان ميدهد كه وضعيت هزينهاي خانوارها مطلوب نيست. بر اين اساس تورم نقطهاي دهك اول و دهم در فروردين سال جاري 30.8 و 34 درصد بود كه در شهريور به 31.1 و 44.6 درصد رسيد. به بيان ديگر شكاف تورمي ميان دهك اول و دهم طي 6 ماه از حدود 3.5 درصد به 13 درصد رسيده است. بر اساس گفتههاي جواد حسينزاده، رييس مركز آمار افزايش شكاف تورمي ميان اين دو دهك به دليل افزايش قيمت كالاهاي بادوام مانند لوازم خانگي، خودرو و... است. به گفته او «كالاهاي با دوام در سبد مصرفي دهكهاي بالا سهم بالاتري دارند به همين دليل است كه اين يكي از دلايل شكاف تورمي بين دهكهاست و هر چه اين اعداد بيشتر ميشود، شكاف تورم دهك اول تا دهم افزايش مييابد.» رييس مركز آمار در ادامه افزود: «كالاهاي بادوام كالاهايي مانند يخچال و لوازم خانگي هستند كه تورم نقطهاي آنها 92.2 بوده است حال اينكه تورم نقطهاي كالاي بيدوام 309 و تورم نقطهاي كالاهاي كم دوام 39.3، تورم نقطهاي خدمات 27.4 بوده است كه تورم كل اين كالاها در مجموع 39.5 درصد اعلام شده است.» او در بخش ديگري از سخنان خود گفته بود: «براي مفهوم اين شكاف مباحث گستردهاي مطرح است اما به صورت كلي اين شكاف به اين معناست كه دهكها داراي سبدها و سهمهاي متفاوتي هستند. در سبد مصرفي دهك اول خوراكيها و آشاميدني و دخانيات سهم 43.3 درصدي و غيرخوراكيها و خدمات سهم 56.7 درصدي دارند، اما در دهك دهم خوراكيها و آشاميدنيها سهم 17 درصدي و غيرخوراكي، خدمات سهم 83 درصدي دارند.» با استناد به صحبتهاي حسينزاده ميتوان استنباط كرد كه هر چه تورم خوراكيها افزايش بيشتري يابد، دهكهايي كه گروه «كالاهاي خوراكي و آشاميدني» سهم بيشتري در سبدشان دارد، بيشتر در معرض فقر غذايي قرار ميگيرند. حسينزاده در توضيح چرايي افزايش اين شكاف ميان دهكهاي پردرآمد و كم درآمد دو عامل را موثر ميداند؛ نرخ ارز و قيمت بنزين. به گفته او «هر چه نرخ ارز افزايش بيشتري يابد، قيمت كالاهاي بادوام نيز بالا ميرود. در اين بين خانوادههايي كه بايد كالايي بادوام به عنوان مثال يخچال خريداري كنند، بايد پول بيشتري برايش بپردازند.» به اعتقاد او مصرف بنزين از لحاظ تعداد خودرو و... بيشتر در سبد دهكهاي بالاست.