سفر به ديگر سو!

سيد ميلاد علوي

پايان دهمين دوره مجلس شوراي اسلامي و آغاز پارلمان يازدهم با چهره‌هايي بعضا ناشناخته و متعلق به جريان سياسي اصولگرا با خلق و خويي تند در مواجهه با مسائل و مباحث سياسي و فرهنگي و اجتماعي، از قرار معلوم موجبات خلق عادت و اعمال تغيير در هنجارهاي قوه مقننه را فراهم آورده است. تا پيش از اين يكي از نقاط افتراق ساكنان ساختمان هرمي‌شكل ميدان بهارستان با پاستورنشينان، در سفرهاي استاني خلاصه مي‌شد. رييس‌جمهوري و معاونانش كنار وزراي دولت باتوجه به گستردگي دايره اختيارات‌شان، در هر دوره رياست‌جمهوري، به فراخور نوع نگرش دولت‌ها به معضلات و مشكلات، به سفرهاي استاني رفته و از نزديك در جريان پيشبرد امور قرار مي‌گرفتند، ولي اوضاع براي نمايندگان مجلس متفاوت بود. رييس مجلس البته هر از گاه به سفرهاي استاني مي‌‌رفت ولي نمايندگان جز در موارد خاص و ماموريت‌هاي پارلماني و فراكسيوني، كمتر در حوزه انتخابيه ديگر همكاران‌شان ظاهر مي‌شدند، اما از وقتي محمدباقر قاليباف سكان رياست قوه مقننه را به دست گرفت و در مقام مرد بي‌رقيب پارلمان ظاهر شد، هم به سفرهاي استاني رفت و هم بازديدهاي ميداني را در دستور كار خود قرار داد، سفرها و نظارتي كه حالا، بنا بر شواهد و قرائن به رييس انتخابي‌ترين قوه جمهوري اسلامي منتهي نشده و موجبات حضور به نسبت پرحاشيه جمعي از اعضاي فراكسيون محروميت‌زدايي و جهادي مجلس يازدهم در مشهد را فراهم آورده است.

حاشيه‌هاي علني

آخرين سفر قاليباف پيش از حضور جنجالي و پردردسر در جمع بيماران كرونايي در بيمارستاني در پايتخت سفري بود به مازندران زيبا؛ سفري از پيش اعلام نشده و بدون حضور همراهان فراوان. قاليباف در جريان اين سفر اعلام كرد كه به ‌منظور جلوگيري از صرف هزينه، از اعلام پيش از موعد سفرهاي خود معذور است ولي از ماجراي نظارت ميداني‌اش در خوزستان، آن هم با حدود 150 همراه سخني به ميان نياورد و از چرايي تعداد كثير سكوت كرد. سكوت مجلس يازدهم و عدم شفاف‌سازي درباره آن سفر از قرار معلوم اگرچه حداقل در ظاهر و تا اينجا، تغييراتي را در سفرهاي استاني-انتخاباتي قاليباف ايجاد كرده ولي آن‌ سوي ميدان، هنوز نمايندگان با چنين سفرهايي بيگانه نيستند؛ چنانكه پيگيري‌ها و اطلاعاتي كه در اختيار خبرنگار روزنامه «اعتماد» قرار گرفته، از سفري چند ده نفره تحت ‌عنوان فراكسيون محروميت‌زدايي به مشهد مقدس حكايت دارد.

ماجرا از آن قرار است كه چندي پيش خبر سفر اعضاي فراكسيون محروميت‌زدايي و جهادي مجلس يازدهم به مشهد منتشر شد، اما كسي از عِده و عُده حاضران در اين سفر صحبتي نكرد و در نتيجه، دست‌كم در نگاه اول اين‌طور به نظر مي‌رسيد كه اين سفر همچون سفرهاي ساير فراكسيون‌هاي مجلس باشد، اما اينچنين نبود.

اعضاي فراكسيون محروميت‌زدايي و جهادي مجلس در جريان سفر به مشهد، علاوه بر حضور بر سر پروژه‌هاي محلي و بازديد از طرح‌هاي عمراني شهرداري مشهد، از بافت فرسوده و مناطق حاشيه‌اي اين شهر بازديد كرده‌اند ولي يكي از مهم‌ترين ديدارهاي آنان، به حضورشان در بيت احمد علم‌الهدي، نماينده ولي فقيه و امام جمعه پرنفوذ خراسان رضوي اختصاص داشت. ديداري كه جزيياتي از گفته‌هاي نمايندگان مجلس در آن منتشر نشده ولي ايرنا به نقل از امام جمعه مشهد، خبري منتشر كرده كه مي‌توان نشاني باشد از طرح موضوع مناطق حاشيه‌اي و احتمال بالاي ارتكاب به جرم در آنها. علم‌الهدي در جريان اين ديدار از اقدامات آستان قدس رضوي در راستاي حل و فصل معضل حاشيه‌نشيني در مشهد دفاع كرده و همزمان از «كار فرهنگي روي اراذل و اوباش» و تبديل آنان به نيروهاي «بسيج» براي «مقابله» با «اغتشاشات» سخن گفته است. اظهاراتي كه از قضا انتشارشان، همزمان شد با گرداندن چند «گوشي قاپ» در تهران و يكي، دو شهر ديگر و البته بالا گرفتن موج انتقادها به نوع برخوردهاي نيروهاي انتظامي با اين مجرمان.

ناگفته‌هاي يك سفر

همه اين حواشي اما در زمره علني‌هاي سفر تني چند از اعضاي فراكسيون محروميت‌زدايي مجلس يازدهم به مشهد بود. سفري كه از قرار معلوم عكاس يا خبرنگاري از سوي خبرگزاري خانه ملت، به عنوان خبرگزاري رسمي مجلس شوراي اسلامي در آن حضور نداشته كه اين هم از كيفيت تصاوير منتشر شده، پيداست و هم از شكل و شمايل اخباري كه منتشر شد. در اين ميان اما پيگيري‌هاي خبرنگار روزنامه «اعتماد» به ‌روشني از زواياي پنهان اين سفر حكايت مي‌كند. بر اساس اطلاعاتي كه جهت انتشار در اختيار «اعتماد» قرار گرفته، در جريان اين سفر، علاوه بر سيداحسان قاضي‌زاده‌هاشمي، رييس فراكسيون محروميت‌زدايي و نماينده فريمان- شهرستاني واقع در 70 كيلومتري مشهد- 14 نماينده ديگر به مركز استان خراسان رضوي سفر كرده‌اند. مجتبي توانگر نماينده تهران، حسين رييسي نماينده جاسب، غلامرضا منتظري نماينده گرگان، مصطفي طاهري نماينده زنجان، محمدرضا مبلغي نماينده كوهدشت، سارا فلاحي نماينده ايلام، فاطمه محمدبيگي نماينده قزوين و رحمت‌اله فيروزي نماينده نطنز حضور داشته‌اند. علي خضريان، رجب رحماني، احد آزادي‌خواه، صمدالله محمدي،  نمايندگان تهران، تاكستان، ملاير و بافت ديگر نمايندگاني بودند كه در قالب فراكسيون محروميت‌زدايي به مشهد سفر كردند.

هم سياحت، هم زيارت!

اگر ماجرا فقط به حضور نمايندگان مجلس در مشهد ختم مي‌شد، حرفي براي گفتن نبود و سفر صورت گرفته را مي‌شد صرفا در حيطه وظايف نمايندگان ارزيابي كرد ولي آنچه اين سفر را از ساير سفرهاي فراكسيوني متفاوت مي‌كند، تعداد قابل‌ توجه همراهان مسافران اصلي است. پيش از اين و در دوران رياست‌جمهوري محمود احمدي‌نژاد، انتشار اخباري مبني بر سفرهاي چند ده نفره او و همراهي خانواده آقاي رييس‌جمهوري در جريان سفرهاي رسمي، به امري عادي تبديل شده بود و حالا به نظر مي‌رسد اصولگرايان مجلس يازدهم قصد تكرار روزگار رييس‌جمهوري محبوب‌شان را دارند. چنانكه پيگيري‌هاي خبرنگار روزنامه «اعتماد» حاكي از آن است كه هركدام از نمايندگان حاضر در اين سفر، حداقل يك همراه با خود داشتند. به عنوان نمونه خضريان و توانگر نمايندگان تهران هركدام 3 همراه در اين سفر داشتند كه از قضا 2 نفر از همراهان‌شان نام خانوادگي مشابه با اين نمايندگان دارند. كمترين همراه حاضر در اين سفر به سارا فلاحي، نماينده ايلام اختصاص دارد كه يك همراه با خود به مشهد برده و بيشترين همراه نيز به محمدرضا مبلغي، نماينده كوهدشت كه 6 همراه برايش ثبت شده است. پس از فلاحي، فاطمه محمدبيگي، نماينده قزوين با 5 همراه و مصطفي طاهري با 4 همراه در رتبه‌هاي دوم و سوم قرار دارند. جالب آنكه براي قاضي‌زاده‌هاشمي و سيدمحمد پاك‌مهر، نمايندگان فريمان و بجنورد در اين سفر همراهي به ثبت نرسيده كه احتمالا ناشي از نزديكي حوزه انتخابيه آنان به شهر مشهد است.

سفر از جيب شهرداري

بدين ترتيب و علاوه بر تعداد قابل‌ توجه همراهان نمايندگان مجلس در جريان سفرشان به مشهد، آن‌ هم در قالب فراكسيوني با كار ويژه محروميت‌زدايي از شهرها و شهرستان‌هاي ايران، آنچه مي‌تواند حايز اهميت باشد، منبع تامين هزينه‌هاي اين سفر است. سفر نمايندگان مجلس به شهرستان‌هاي مختلف بر اساس روال موجود در پارلمان ماموريت حساب شده و مبلغي را هم به فيش حقوقي نمايندگان مي‌افزايد. اوضاع براي رييس مجلس اما متفاوت است و او هزينه سفرهاي خود به علاوه نيروهاي همراهش را از مبالغي كه تحت‌ عنوان «تنخواه رياست» در اختيار دارد، پرداخت مي‌كند ولي سفر فراكسيون محروميت‌زدايي مجلس يازدهم به مشهد از قرار معلوم و بر اساس اطلاعاتي كه در اختيار خبرنگار روزنامه «اعتماد» قرار گرفته، شامل هيچ‌ يك از دو حالت نمي‌شود و نمايندگان مجلس و همراهان‌شان براي سفر به مشهد و بازديد از پروژه‌هاي شهرداري اين كلانشهر و ديدار با نماينده ولي‌فقيه در اين استان، ميهمان شهرداري مشهد بوده‌اند و علاوه بر هزينه اياب و ذهاب، هزينه اسكان و خورد و خوراك‌شان نيز از محل بودجه شهرداري مشهد تامين شده است. شهرداري كه حداقل در ظاهر به اصلاح‌طلبان نزديك است ولي از قرار معلوم، اين روزها چندان بي‌ميل به اصولگرايان نيست.

يك گمانه‌زني انتخاباتي

چرايي پرداخت هزينه سفر نمايندگان شهرستان‌هاي فريمان و ايلام و كوهدشت و تهران و... به مشهد براي افتتاح پروژه‌هاي اين كلانشهر و بازديد از مناطق حاشيه‌اي از سوي شهرداري مشهد، آن‌ هم در شرايطي كه مشهد يكي از بانفوذترين شهرستان‌هاي ايران در يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي به شمار مي‌رود، پرسشي است، بي‌پاسخ رسمي! ولي شايد دلايل آن، به دولت بعدي و نيم‌نگاه دستگاه مديريت شهري اين كلانشهر به آينده بي‌ارتباط نباشد. محمدباقر قاليباف، اميرحسين قاضي‌زاده‌هاشمي، علي نيكزاد و البته عليرضا زاكاني از جمله نمايندگان مجلس يازدهم به شمار مي‌روند كه احتمال حضورشان، كم و بيش در سيزدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري مطرح شده و هم از اين‌رو چندان دور از ذهن نيست شهردار يا برخي اعضاي شوراي شهر مشهد براي نزديكي به رييس‌جمهوري بعدي هم كه شده از طريق فراكسيون محروميت‌زدايي مجلس يازدهم اقدام كرده و بكوشند در معادلات «بهارستان»، جداي از حلقه خراساني‌ها، نمايندگان ساير حوزه‌هاي انتخابيه را نيز با خود همراه كنند. همراهي كه بعيد نيست آنان را به كرسي‌هاي بالاتري در دولت آينده برساند؛ آن ‌هم در دولتي كه رييسش، در صورت تداوم شرايط با وضع كنوني و سكوت مسوولان خرد و كلان در قبال تشديد روزافزون نارضايتي‌هاي عمومي، احتمالا در انتخاباتي با مشاركت حداقلي، كانديداي اصولگرايان خواهد بود.

برنامه‌هاي انتخاباتي شهردار مشهد، اگرچه موضوع تمام و كمال قابل تاييدي نيست ولي شنيده‌هاي خبرنگار روزنامه «اعتماد» از نارضايتي فعالان سياسي اصلاح‌طلب اين شهر از نحوه مواجهه او و اعضاي شوراي شهر با پديده‌هاي اجتماعي و سياسي حكايت دارد. در اين ميان و تا انتخابات 1400 و تعيين تكليف كانديداها و آغاز تغييراتي محسوس و نامحسوس اما آنچه محل ابهام است، تن دادن تعدادي از مجلس‌يازدهمي‌ها به سفرهاي اينچنيني است؛ سفرهايي كه به‌زعم برخي ناظران برگزاري يا عدم برگزاري‌شان دردي از مردم دوا نمي‌كند.