شكاف معلم و شاگرد
محمد داوري
مهر از نيمه گذشت و از آغاز سال تحصيلي نيز بيش از يك ماه سپري شده است يعني اگر سال تحصيلي را 9 ماه در نظر بگيريم و 8 ماه آن را مفيد تلقي كنيم يك هشتم آن عملا سپري شده است اما شرايط متاثر از كرونا و ضعف‌هاي ساختاري و مديريتي در شرايط سخت اقتصادي با ضعف‌هاي فرهنگي دست به دست هم داده تا اگرچه خوشبختانه كرونا با كودكان و نوجوانان مهربان‌تر است اما تبعات ناشي از كرونا و حضوري برگزار نشدن كلاس‌ها بيشترين ضربه را به كودكان و نوجوانان به ويژه دانش‌آموزان مقطع ابتدايي وارد كند. آنچه كه به تبع ضعف زيرساخت‌ها و مشكلات و كمبودهاي سخت‌افزاري و ضعف و ناتواني‌هاي نرم‌افزاري ايجاد شده و آموزش را عملا دچار اختلال كرده، رابطه معلم و شاگرد است. رابطه‌اي كه اساس آموزش به ويژه در فرآيند مدرن «ياددهي- يادگيري» است؛ فرآيندي كه هر قدر رابطه معلم و دانش‌آموز محدودتر شود و مورد تهديد قرار گيرد دچار مشكل خواهد شد و نتايج مورد انتظار حاصل نمي‌شود. چهار ضلعي ارايه محتوا، ارزيابي مستمر(پرسش و پاسخ)، فعاليت‌هاي دانش‌آموز محور(مشاركت دانش‌آموز) و آزمون‌هاي مرحله‌اي، تضمين‌كننده نتايج مورد نظر در هر محتواي درسي است كه متاسفانه به دلايل متعدد در بيشتر مدارس چهار ستون آموزش مورد تهديد قرار گرفته و به جز معدود مدارسي كه به همت مديريت مدرسه و كادر مربوطه و همكاري و هماهنگي والدين توانسته‌اند قدري خلأ آموزش حضوري را با آموزش مجازي تعاملي جبران كنند در ساير مدارس به شدت در ابعاد مختلف با مشكلات متعدد مواجه هستند. مشكلاتي كه در عمل موجب افزايش «شكاف معلم و شاگرد» شده، شكافي كه هر چند در نظام آموزشي سنتي ايجاد شده بود اما حالا با آموزش مجازي و آنلاين پرمساله بيشتر از گذشته هم شده و اين شكاف بزرگ‌ترين عامل تهديد عدالت و كيفيت آموزشي در نظام آموزشي كشور ماست. بنابراين اگر چاره‌اي اساسي انديشيده نشود و زمينه و امكانات و راهكارهاي لازم براي آموزش‌هاي مجازي آنلاين و تعاملي فراهم نشود روز به روز فاصله بين دانش‌آموزان و معلمان بيشتر و ضربات جبران‌ناپذيري وارد خواهد شد كه شايد سال‌ها نتوان شرايط عادي را فراهم كرد. به نظر مي‌رسد مسوولان و مديران آموزش و پرورش بدون محدوديت بايد از خلاقيت‌هاي مدارس حمايت و از ارسال بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌هاي طولاني و پيچيده و نگران‌كننده پرهيز كنند و محدوديت‌ها را از سر راه مدارس بردارند و اجازه بدهند، مديران و پرسنل و معلمان هر مدرسه با استفاده از ظرفيت‌هاي والدين آنچه را كه مفيد مي‌دانند به كار گيرند در غير اين صورت منتظر ماندن فقط فرصت‌ها را از بين مي‌برد و نگراني‌ها را افزايش مي‌دهد و علاوه بر شكاف بين خانه و مدرسه، شكاف معلم و دانش‌آموز را نيز افزايش خواهد داد.