انتخاب گزينشي
محمود فاضلي
حضور مهاجران غيرقانوني در كشورهاي جهان تبعات مختلفي براي كشورهاي پذيرنده داشته كه نتايج آن تا سال‌ها نهادهاي مختلف اين كشورها را درگير خود مي‌كند. وقوع آتش‌سوزي چندي پيش در اردوگاه پناهجويان در يونان موجب شد بار ديگر اين پديده و آثار آن مورد توجه قرار گيرد. به دنبال اين حادثه، وزير كشور آلمان اعلام كرد 40 كشور اروپايي براي پذيرش 400 كودك خردسال بي‌سرپناه در كمپ موريا توافق كرده‌اند. به گفته اين وزير آلماني نمي‌توان صبر كرد تا نظر موافق تمام 27 كشور اتحاديه اروپا را بر سر سياست مهاجرت به دست آورد. مساله بر سر همبستگي است و برخورد با اين مساله با توجه به اوضاع پيش آمده در موريا منصفانه نيست. كشورش تمام اين كودكان را خواهد پذيرفت. شهرداران 10 شهر آلمان نيز با نوشتن نامه‌اي به دولت، اعلام آمادگي كردند كه حاضرند 13 هزار پناهجويي كه با سوختن اردوگاه «موريا» در يونان بي‌پناه شدند را با هزينه خود بپذيرند تا مانع فاجعه انساني شوند.
پس از اين آتش‌سوزي حدود 8500 متقاضي پناهندگي كه در اردوگاه جديد اسكان داده شده‌اند از شرايط زندگي و نبود امكانات اوليه مانند برق و آب لوله‌كشي شكايت مي‌كنند. وزارت مهاجرت يونان مدعي است حدود 2500 نفر پيش از اين در ماه گذشته جابه‌جا شده بودند و حدود 1300 نفر نيز اجازه دريافت خواهند كرد تا به ديگر كشورهاي اتحاديه اروپا بروند. كميسارياي عالي پناهندگان سازمان ملل مدعي است 11 هزار و 500 نفر از جمله 4 هزار كودك و 2200 زن به دنبال اين آتش‌سوزي بي‌خانمان شده‌اند. فرانسه و آلمان هر كدام به ترتيب 100 و 150 كودك مهاجر جزيره لسبوس را مي‌پذيرند. هلند نيز براي پذيرش 50 كودك و فنلاند 11 كودك از مهاجران جزيره تعهد داده‌اند. انتظار مي‌رود سوييس، بلژيك، كرواسي، اسلووني، لوكزامبورگ و پرتغال نيز كودكان مهاجر كمپ موريا در يونان را بپذيرند. تنها دو كشور آلمان و لوكزامبورگ باقي مانده و ساير كشورها به علت شيوع بيماري كرونا از اجراي اين توافق شانه خالي كرده‌اند. بي‌شك موريا يكي از برجسته‌ترين مكان‌هاي شكست سياست مهاجران در اروپا و بن‌بست‌هايي است كه با توافقنامه‌اي بين اتحاديه اروپا و تركيه در سال 2016 بسته شد، ايجاد شده است. 400 كودكي كه قرار است برخي كشورهاي اروپايي آنها را پناه بدهند قطعا به طور تصادفي از بين همه كودكان اردوگاه انتخاب نخواهند شد بلكه آنهايي گزينش مي‌شوند كه پتانسيل‌ها و ويژگي‌هاي فيزيكي و هوشي بالايي را براي كمك به نسل‌هاي آينده در اروپا داشته باشند. شايد اغراق نباشد اگر اين نوع گزينش از بين پناهجويان، برده‌داري نوين يا استثمار نوين ناميده شود. نخست‌وزير يونان نيز در مورد عزيمت اين گروه از كودكان گفته است:«دولت يونان سعي كرده كه ساير كشورهاي عضو اتحاديه اروپا را نسبت به گرفتاري كودكان خردسالي كه از جنگ و خشونت گريخته‌اند تا خانواده تازه‌اي پيدا كنند، حساس كند.» او همچنين در جريان اجلاس كشورهاي جنوب اروپا در فرانسه گفته بود، اتحاديه اروپا بايد شعار همبستگي را به يك سياست واقعي عمل همبستگي تبديل كند. ما بايد بحران مهاجرت را در كانون مذاكرات مان قرار دهيم و بسيار مشخص‌تر سخن بگوييم. با دفاع از مرزهاي شرقي خود،كه مرزهاي شرقي اروپا نيز است، بار نامتناسبي بر دوش گرفته، به طور مداوم هزاران نفر را در اژه نجات داده و ميزبان هزاران پناهجو است. اما اين فشار براي توان يك كشور بسيار زياد است.»
يكي از مقامات سازمان پزشكان بدون مرز درباره اردوگاه جديد مدعي است شرايطي جديد يادآور شرايط فاجعه‌بار اردوگاه مورياست. وضعيت بيماران بدتر شده و آنها بايد روي سنگ و گرد و غبار كف زمين بخوابند، بسياري خانواده‌ها مجبورند چادر خود را با همسايگان تقسيم كنند. طي چند هفته اخير حدود 2 هزار پناهنده توانستند جزاير يونان را ترك كنند. اما اوضاع در مراكز ثبت‌نام پناهندگان در جزاير خيوس و ساموس فاجعه‌بار است. در اردوگاه جزيره خيوس يونان كه تنها ظرفيت پذيرش هزار نفر را دارد در حال حاضر حدود 3300 مهاجر زندگي مي‌كنند. در جزيره ساموس نيز حدود 4400 پناهنده در داخل و اطراف اردوگاهي كه تنها ظرفيت 650 مهاجر را دارد، زندگي مي‌كنند. در روزهاي اخير بيش از 450 نهاد كمكي، شبكه و گروه همچنين 160 هزار فعال اجتماعي خواستار تغيير رويكرد اروپا در برخورد با پناهندگان در جزاير يونان و انتقال اين پناهندگان به خانه‌هاي امن و مناسب شده‌اند.