دونالد ترامپ باز هم از توافق فوري با ايران در صورت پيروزي سخن گفت
در انتظار تماس از تهران
گروه ديپلماسي
دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا در حالي چهار سال نخست حضور در كاخ سفيد را پشت سر گذاشت كه هرچند وعده انتخاباتي سال 2016 براي پاره كردن توافق هسته‌اي با ايران را عملي كرد اما خواب او براي مذاكره با ايران تعبير نشد. خروج امريكا از برجام، بازگرداندن تحريم‌هاي هسته‌اي، توسعه دامنه تحريم‌هاي اوليه و ثانويه و تلاش براي ايجاد آشوب و نارضايتي در داخل ايران نه تنها تهران را به ميز مثلا مذاكره چيده شده توسط واشنگتن نزديك نكرد، بلكه هر روز بر فاصله ايران با كاخ سفيد افزود. كمتر از سه هفته ديگر راي‌دهندگان امريكايي بايد ميان تمديد چهارساله رياست‌جمهوري ترامپ و حضور جو بايدن در كاخ سفيد يكي را انتخاب كنند و هرچند كه سهم سياست خارجي در اين انتخاب چندان نيست اما به نظر مي‌رسد كه دونالد ترامپ و البته تيم او در وزارت خارجه ترجيح مي‌دهند بيش از آنكه درباره مسائل داخلي اظهارنظر كنند به مساله ايران بپردازند. در حالي كه خزانه‌داري امريكا قريب به ده روز پيش با اضافه كردن نام‌هاي 18 بانك ايراني به ليست تحريم‌هاي ثانويه عملا در مسير مسدودكردن رابطه مالي و بانكي ايران با جامعه جهاني قرار گرفت و دونالد ترامپ هم در قالب اظهارنظري وقيحانه، تهران را تهديد كرد روز گذشته بخش‌هاي ديگري از همان مصاحبه ترامپ منتشر شد كه در آن براي چندمين بار ادعا مي‌كند در صورت پيروزي به سرعت با تهران به توافق خواهد رسيد. براساس ترجمه خبرگزاري فارس از اين مصاحبه، رييس‌جمهور ايالات متحده در اين مصاحبه ادعاهاي بيشتري درباره ايران مطرح كرده و از جمله گفته ايران به خاطر اقدامات او «ورشكست» شده و در صورت پيروزي‌اش در انتخابات، ظرف يك ماه «توافق فوق‌العاده‌اي» ميان دو كشور شكل خواهد گرفت. ترامپ در اين مصاحبه گفت: «اگر من برنده شوم، ظرف يك ماه توافق فوق‌العاده‌اي با ايران خواهيم كرد. بدجور دل‌شان مي‌خواهد من ببازم، ولي اگر برنده شوم...»
مجري اين برنامه با قطع سخنان ترامپ از او پرسيد منظورش از توافق فوق‌العاده با ايران در چه زمينه‌اي است؟ ترامپ پاسخ داد: «[توافق بر سر] نداشتن سلاح هسته‌اي.»
رييس‌جمهور امريكا سپس گفت: «فراموش نكنيد در حوزه تروريسم چه اتفاقي افتاده. ايران كشور بسيار ثروتمندي بود كه اوباما ۱۵۰ ميليارد دلار به علاوه ۱.۸ ميليارد دلار پول نقد در اختيارش قرار داده بود. كشور بسيار ثروتمندي بود و حالا آنها كشور بسيار فقيري هستند. و بزنم به تخته، سازمان‌هاي تروريستي مثل سابق نمي‌جنگند. مي‌داني چرا؟ چون پول ندارند، چون ايران ورشكست شده. ايران به خاطر من، به خاطر تحريم‌ها و مسائل ديگر ورشكست شده.»
رييس‌جمهور امريكا بار ديگر تهديد خود مبني بر اينكه اگر ايران اقدامي عليه امريكا انجام دهد با پاسخ «۱۰۰۰ برابري» امريكا روبه‌رو خواهد شد، تكرار كرد. او گفت: «آنها [ايراني‌ها] مي‌دانند اگر كاري عليه ما انجام دهند بهاي آن را با يك مشكل ۱۰۰۰ برابري خواهند پرداخت. آنها با تفاوت ۱۰۰۰ برابري روبه‌رو خواهند شد، چون مي‌دانند ما چيزهايي داريم كه قبلا هرگز نداشتيم. اوضاع‌مان هيچ‌وقت مثل الان نبود و ايران اين را مي‌داند.»
خيال‌پردازي‌هاي دونالد ترامپ درباره مذاكره با ايران در صورت پيروزي در انتخابات ماه نوامبر به اين مصاحبه هم ختم نشد و او در جريان نخستين حضور در گردهمايي انتخاباتي بعد از ابتلايش به كرونا بار ديگر درباره ايران اظهارنظر كرد. ترامپ در اين تجمع انتخاباتي كه در شهر «سنفورد» ايالت «فلوريدا» برگزار شد، گفت: «من از توافق هسته‌اي فاجعه‌بار دولت قبل با ايران خارج شدم.»
ترامپ بار ديگر مدعي شد دولت «باراك اوباما»، رييس‌جمهور سابق امريكا ۱.۸ ميليارد دلار پول نقد به ايران داده است. ترامپ گفت: «[ايراني‌ها مي‌گويند] رييس‌جمهور اوباما به ما ۱۵۰ ميليارد دلار پول داد. [من مي‌گويم] من به شما هيچ چيز نمي‌دهم. ۱.۸ ميليارد دلار پول نقد به ما داد.»
او اضافه كرد: «اينجا بود كه فهميدم وقتي اين كار را بتوان انجام داد رياست‌جمهوري چقدر قدرت دارد. چه توافق وحشتناكي. اما ما اين توافق را در هم شكستيم. ولي به شما بگويم احتمالا اولين تماسي كه من بعد از پيروزي در انتخابات دريافت كنم از جانب ايران خواهد بود كه بدجور تشنه توافق هستند. چون توليد ناخالص داخلي آنها ۲۸ درصد افت پيدا كرده است. هيچ‌كس تا حالا چنين چيزي نشنيده. اين اولين تماسي خواهد بود كه دريافت خواهم كرد. آنها صاحب سلاح هسته‌اي نخواهند شد.»
دونالد ترامپ در حالي از توافق هسته‌اي با ايران خارج شد كه ادعا مي‌كرد دولت باراك اوباما بايد اختلاف‌هاي غيرهسته‌اي با ايران را هم روي ميز مذاكره مي‌گذاشت و به يك توافق جامع با ايران دست پيدا مي‌كرد. اما در چندماه اخير ترامپ در پاسخ به اين سوال كه منظورش از توافق بهتر با ايران چيست؟ همواره اين توافق را اين‌گونه توصيف كرده است: «ايران سلاح هسته‌اي نخواهد داشت». ادعايي كه تاكنون بارها از سوي شركاي اروپايي ايالات متحده مورد انتقاد قرار گرفته است. اروپايي‌ها حتي پيش از خروج ترامپ از برجام هم تلاش كردند به او بفهمانند كه با برجام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي دوربين تمام وقتي را بر فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران متمركز كرده و از هم پاشيده شدن شاكله برجام مي‌تواند خطرات امنيتي براي غرب داشته باشد. رقيب انتخاباتي دونالد ترامپ جو بايدن نيز در اين نگاه با اروپايي‌ها همصداست. در جريان مناظره انتخاباتي معاونان دو كانديدا كامالا هريس، معاون اول برگزيده شده از سوي جو بايدن، ترامپ را بابت خروج از برجام شماتت كرد. خانم هريس در اين باره گفت: ترامپ از توافق با ايران خارج شد. شما مي‌توانيد به اين توافق نگاه كنيد. خروج امريكا از اين توافق ما را در موقعيتي قرار داده كه از امنيت كمتري برخوردار هستيم و احتمال دارد كه اين مسير به دستيابي ايران به تسليحات هسته‌اي هم منتهي بشود. ما در آن توافق بوديم. ما در توافق هسته‌اي با ايران بوديم كه دوستان و متحدان ما در سطح بين‌المللي نيز در آن حضور داشتند. اما به دليل رويكرد يك‌جانبه دونالد ترامپ به سياست خارجي، او ما را از اين توافق خارج كرد.
البته پاسخ‌هاي مايك پنس، معاون دونالد ترامپ به اين اظهارات كامالا هريس هماني بود كه در سه سال و نيم گذشته بارها و بارها از زبان ترامپ شنيده شد: دولت اوباما به ايران قريب به 2 ميليارد دلار داد تا آن را خرج فعاليت‌هاي منطقه‌اي بكند. دونالد ترامپ كم و بيش در تمام كمپين‌هاي انتخاباتي به خروج از توافق هسته‌اي با ايران افتخار مي‌كند اما تيم او در حوزه سياست خارجي و امنيت ملي نمي‌تواند به راي‌دهندگان امريكايي بگويد كه دستاورد اعمال سياست فشار حداكثري امريكا عليه ايران چه بوده است؟ دونالد ترامپ در حالي همچنان اميدوار به پيروزي در انتخابات و البته توافق با ايران در اسرع وقت است كه در چهار سال نخست دولتش تمام مسير بازگشت به ميز مذاكره با ايران اتفاقا از سوي شخص او و ايران‌ستيزهاي اطرافش مين‌گذاري شده است. دونالد ترامپ ادعا مي‌كرد با خروج از برجام مانع از دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي شده و اين در حالي است كه در نتيجه اين خروج، تهران وضعيت فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را به قبل از برجام بازگردانده است. ترامپ مي‌گويد سياست‌هاي او در قبال تهران، امنيت ايالات متحده را دو چندان كرده و اين در حالي است كه حمله موشكي ايران به پايگاه محل استقرار نيروهاي امريكايي در عراق (عين‌الاسد) و همچنين نگراني واشنگتن از وضعيت سفارتخانه و كنسولگري‌هايش در عراق گواه حقيقت ديگري است. دونالد ترامپ در چهار سال گذشته به مناسبت‌هاي مختلف ادعاي حمايت از مردم ايران را مطرح كرده و اين در حالي است كه به گواه تمام ناظران بين‌المللي موج جديد تحريم بانكي ايران از سوي ايالات متحده صرفا يك فايده داشته و آن هم تحت فشار قرار دادن بيشتر و بيشتر مردم ايران آن‌هم در ميانه شيوع بحران كروناست.
دونالد ترامپ پس از نااميدي از گرفتن عكس يادگاري با همتاي ايراني اكنون تصور مي‌كند كه مي‌تواند وعده توافق با تهران در كمترين فاصله زماني پس از انتخابات را به عنوان دستاورد سياست فشار حداكثري به راي‌دهندگان امريكايي بفروشد.