فرود فلامينگوها زير سايه خاطرات تلخ بوتوليسم در ميانكاله
فلامينگوها به عنوان پرشمارترين پرندگان مهاجر زمستان‌گذران در حالي امسال بار ديگر در تالاب بين‌المللي ميانكاله استان مازندران فرود آمده‌اند كه خاطره تلخ تلفات چند ده هزاري اين گونه بر اثر آنچه كه مسموميت غذايي يا «بوتوليسم» ناميده شد در هاله‌اي از ابهام قرار دارد.كارشناساني كه تلفات فلامينگوها را در منطقه مورد بررسي قرار دادند، اعلام كردند كه تلفات اين گونه پرنده به خاطر مسموميت ناشي از دو ميكروب «كلوستريديوم» و «بوتولينيوم» بوده است كه بيماري بوتوليسم يا همان مسموميت طبيعي را ايجاد مي‌كند.به اعتقاد اين كارشناسان با توجه به اينكه آب تالاب ميانكاله به خاطر خشكسالي‌هاي چند سال قبل راكد و باتلاقي شده بود همين شرايط منجر به توليد سم در گياه و آب در اين منطقه شد و با تغذيه پرندگان از اين آب و گياه منجر به بروز بيماري بوتوليسم و تلفات آنها شد. امسال در آستانه دومين ماه فصل پاييز به عنوان پيك زماني كوچ پرندگان مهاجر از مناطق سردسير سيبري به مناطق شمالي كشور به خصوص استان مازندران، كوچ فلامينگوها به تالاب بين‌المللي ميانكاله كه سكونتگاه اصلي زمستاني اين گونه پرنده مهاجر به حساب مي‌آيد، شروع شده ولي به دليل عدم تغيير اساسي در ميزان آبگيري اين تالاب با اجراي نصف و نيمه طرح‌هاي احيا، نگراني در بين هواداران محيط زيست استان به خاطر احتمال تكرار حادثه تلخ تلفات دسته‌جمعي پرندگان مهاجر افزايش يافته است. رييس اداره حيات وحش محيط زيست استان مازندران گفت: خاطره تلخ تلفات چند ده هزاري پرندگان مهاجر زمستان‌گذران به ويژه فلامينگوها كه حدود ۷۰ درصد از تلفات مربوط به آنها بود تا حد زيادي آمادگي نسبي را براي پايش تالاب بين‌المللي ميانكاله با وجود برخي محدوديت‌ها و تنگناهاي ناشي از كمبود امكانات و تجهيزات و حتي نيروي انساني رقم زد.كوروس ربيعي افزود: به هر حال احتمال وجود برخي بيماري‌هاي فصلي مانند آنفلوآنزاي پرندگان و حتي مسموميت غذايي يعني بوتوليسم در بين پرندگان نيز همانند ساير جانداران وجود دارد ولي پايش هفتگي از تالاب ميانكاله كمك مي‌كند تا چنانچه مورد مشكوكي از تلف شدن پرندگان مشاهده شد، سريع‌تر براي پيشگيري و حتي در صورت امكان درمان اقدام كرد.او دليل اصلي تلفات چند ده هزاري پرندگان به خاطر بيماري بوتوليسم در سال گذشته را آگاهي يافتن ديرهنگام از شيوع اين بيماري و ناشناخته بودن آن دانست.ربيعي اظهار كرد: در سال جاري براي جلوگيري از تكرار مشكلات سال قبل، پايش تالاب با حضور كارشناسان دامپزشكي و محيط‌بانان محيط زيست به طور مرتب در حال انجام است و اين رويه كمك مي‌كند تا بتوانيم چنانچه بيماري كشنده‌اي در بين پرندگان مشاهده شد، سريع براي كاهش اثرات و جلوگيري از ابتلاي ساير پرندگان اقدام كنيم. رييس اداره حيات وحش محيط زيست مازندران گفت: تاكنون هيچ موردي از تلفات مشكوك پرندگان مهاجر زمستان‌گذران در تالاب بين‌المللي ميانكاله مشاهده نشده و با شرايط ويژه‌اي كه رخ داده از جمله سرماي زودهنگام در عرض‌هاي بالا كره زمين از جمله سيبري، مهاجرت پرندگان افزايش بيشتري نسبت به سنوات گذشته داشته است.ربيعي در مورد تاثير مرگ حدود ۴۰ هزار قطعه پرنده مهاجر به خصوص فلامينگو بر آمار جمعيتي اين گروه از پرندگان در سال جاري هم اظهار كرد: در سال گذشته بيشترين تلفات ناشي از بوتوليسم مربوط به گونه‌هايي چون فلامينگو و چنگر معمولي بود كه بيشترين گروه جمعيتي پرندگان مهاجر را تشكيل مي‌دهد و گاهي آمار جمعيتي برخي از اين گونه‌ها چون فلامينگو به حدود ۳۰۰ هزار بال مي‌رسد. تالاب بين‌المللي ميانكاله در شرق مازندران حدود ۴۸ هزار هكتار مساحت دارد و از سال ۱۳۴۸ به عنوان منطقه حفاظت شده ثبت شد. اين تالاب در حال حاضر نيز به عنوان يك ذخيره‌گاه طبيعي زيست‌كره مهم بين‌المللي تحت نظر سازمان حفاظت محيط زيست قرار دارد. تالاب و جزيره ميانكاله به دليل داشتن ذخيره مناسب غذايي به خصوص نزديكي به دريا و پناهگاه حيات وحش ميانكاله با مساخت ۲۰ هزار هكتاري، محل زمستان‌گذراني و جوجه‌ريزي صدها هزار بال پرنده مهاجر همچنين زندگي گونه‌هاي جانوري و گياهي مختلف و ارزشمند است. اين منطقه به تنهايي بيش از ۶۰ درصد از پرندگان زمستان‌گذران را ميزباني مي‌كند.