تقابل دو نگاه متفاوت به كانديداتوري زنان در انتخابات رياست جمهوري
زنان توانمند يا مسووليت مردانه!
۴۱ سال پيش، زماني كه اعضاي مجلس خبرگان از تعبير «رجال سياسي» استفاده كردند احتمالا نمي‌دانستند اين واژه قرار است زمينه‌ساز ممانعت از كانديداتوري براي انتخابات رياست‌جمهوري شود. از همان روز تا همين حالا كه تاكنون ۱۲ انتخابات رياست‌جمهوري را پشت سر گذاشتيم، هيچ زني موفق نشده براي حضور در رقابت بر كرسي رياست قوه مجريه كانديدا شود. نام‌نويسي چند باره اعظم طالقاني جز رد صلاحيتش از جانب شوراي نگهبان نتيجه‌اي دربر نداشته و هر چه او و ديگر موافقان كانديداتوري زنان تمام اين سال‌ها تاكيد كردند كه تعبير «رجال سياسي» در اصل ۱۱۵ قانون اساسي به معناي جنس مرد نيست، تغييري در تفسير شوراي نگهبان از اين اصل حاصل نشده و درنهايت مسوولان برگزاري انتخابات در آنچه اعظم طالقاني «آزمايش قانون اساسي» مي‌ناميد، مردود شدند. حالا در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ بار ديگر ماجراي حضور زنان در انتخابات رياست‌جمهوري به عنوان دغدغه‌اي چند ده ساله مطرح شده است؛ دغدغه‌اي كه اگرچه در ميان زنان و مردان زيادي، طرفدار و حامياني دارد اما در اين ميان مخالفاني دارد كه در كمال تعجب ميان آنها اسامي برخي زنان هم به چشم مي‌خورد. آسيه كلاته، عضو حزب تازه مجوز گرفته «پايداري» يكي از افرادي است كه مدعي است «زيرساخت‌هاي حضور زنان در رياست‌جمهوري فراهم نيست» و در اظهاراتي عجيب به خبرگزاري برنا گفته كه هنوز به اين «نتيجه» نرسيده كه يك خانم رييس‌جمهور شود يا خير. او با طرح پرسشي عجيب‌تر مبني بر اينكه «يك خانم با توجه به همه مشغله‌ها همچنين ويژگي‌هايي شخصيتي كه دارد، آيا مي‌تواند از عهده مسووليت‌هايي كه بر دوش يك رييس‌جمهور است، برآيد؟!» اعلام كرده كه «در حال حاضر» با اين قضيه كه زن، مناصبي را برعهده بگيرد كه با «روحيات يك آقا سازگار است» كنار نيامده است! در مقابل تفكري همچون آنچه از اين كنشگر زن پايداري‌چي خوانديم اما معصومه ابتكار زنان را «توانمند» خوانده و معتقد است كه «خانم‌ها مي‌توانند رييس‌جمهور شوند.» او كه در حال حاضر به عنوان معاون زنان و امور خانواده رياست‌جمهوري مشغول به فعاليت است و پيش از اين هم در سمت‌هاي مختلفي مانند عضويت در شوراي شهر و رياست سازمان محيط‌زيست فعال بوده با اشاره به حضور چند باره اعظم طالقاني براي كانديداتوري انتخابات رياست‌جمهوري، امكان حضور زنان در راس قوه را منوط به اجازه شوراي نگهبان مي‌داند و بر اين اساس به ايلنا گفته است:«اگر آنها(شوراي نگهبان) ايرادي به اين موضوع نداشته باشند، خانم‌ها مي‌توانند رييس‌جمهور شوند.» اين چهره سياسي اصلاح‌طلب اگرچه اعلام كرده كه برنامه‌اي براي نام‌نويسي در انتخابات رياست‌جمهوري ندارد اما در عين حال تاكيد دارد كه استفاده از تعبير «رجال» در قانون اساسي با هدف قابليت استفاده دوگانه از اين كلمه صورت گرفته و بر همين اساس گفته كه از قبل هم مانعي براي حضور زنان در انتخابات نبوده است. نكته مطرح شده از سوي ابتكار همان موضوعي است كه طي سال‌هاي گذشته بارها از سوي مدافعان حضور زنان در عرصه سياست هم مطرح شده؛ اينكه به لحاظ قانوني مشكلي براي كانديداتوري زنان نيست اما در عمل چنانكه سخنگوي شوراي نگهبان نيز در آخرين اظهارنظر خود از عدم تغيير نگاه فقهاي اين شورا به مفهوم «رجل سياسي» گفته، نمي‌توان اميدي به تغيير داشت.