بازارهاي دارايي ايران در روز انتخابات امريكا چه شرايطي داشتند؟
سردرگمي در پيش‌بيني‌ها
گروه اقتصادي| زمان راي‌گيري در امريكا به پايان رسيده و شمارش راي در برخي ايالت‌ها نيز پايان يافته است. تا زمان نگارش اين گزارش (ساعت 17) نتيجه قطعي اعلام نشده اما آنچه گوياي موضوع است، بهتر بودن وضعيت ترامپ است، به‌خصوص اينكه نتيجه در ايالت‌هاي مهم هنوز مشخص نشده اما احتمال مي‌رود ترامپ برنده چند تا از ايالت‌هاي مهم باشد. با وجود اينكه بسياري از كارشناسان معتقدند انتخابات در امريكا تاثيرات زودگذاري بر بازارهاي داخلي مي‌گذارد، اما از زمان بازگشايي بازارها، قيمت‌ها لحظه‌اي تغيير مي‌كند و با هر ايالتي كه كار شمارش آن به پايان مي‌رسد، قيمت در بازارهاي داخلي نيز تغيير مي‌كند. در اين راستا روز گذشته قيمت دلار در بازار داخلي با افزايشي 1258 توماني به 29 هزار و 500 تومان و در صرافي‌ها نيز با افزايشي در حدود 400 تومان به 28 هزار و 580 تومان رسيد. البته صرافي‌هاي بانكي در اين قيمت ارز خريداري نمي‌كردند، چراكه هنوز نتيجه نهايي اعلام نشده بود و امكان داشت قيمت‌ها تغييرات عمده و گسترده ديگري داشته باشد. در بازار طلا نيز اتفاق مشابهي افتاد و قيمت هر سكه از صبح تا ظهر روز گذشته 700 هزار تومان افزايش داشت. فعالان اقتصادي معتقدند اتفاقات اخير در اين بازارها به دليل بالا رفتن شانس ترامپ پس از شمارش آرا بود؛ موضوعي كه تقريبا هيچ نظرسنجي به آن اشاره نكرده بود.
پيش‌بيني‌هايي كه درست از آب درنيامد
تقريبا در هيچ نظرسنجي شانس زيادي براي ترامپ درنظر گرفته نشده بود. از اكونوميست تا موسسات پژوهشي و حتي پيشگوهاي برتر جهان، شانس بايدن را براي حضور در كاخ سفيد در دوره 2020 تا 2024 بيشتر مي‌دانستند، اما با شروع شمارش آرا ورق برگشت و حتي برخي موسسات نيز پيش‌بيني خود را به سمت ترامپ تغيير دادند. هر چند تا زمان نگارش اين گزارش قطعيتي در نتيجه انتخابات امريكا رخ نداده، اما تا بدين لحظه مي‌توان يك نتيجه‌گيري كرد و آن نزديك نبودن پيش‌بيني‌ها به واقعيت است. اين امر علاوه بر بالا نگه داشتن هيجان انتخابات مي‌تواند بر آينده اقتصادي جهان اثر بگذارد، چراكه تحليلگران معتقدند وقتي نتوان نتيجه انتخابات امريكا و ميزان راي هر ايالت را حتي با فاصله‌اي كم، تخمين زد چگونه مي‌توان بحران‌ها و ركوردهاي بزرگ را پيش‌بيني كرد؟
نبود معامله در بازار ارز
به دليل ريسك انتخابات امريكا
قيمت دلار روز گذشته و در زمان شروع اعلام نتايج اوليه از برخي ايالت‌ها بيش از 1200 تومان افزايش داشت و به 29 هزار و 500 تومان رسيد. افزايش نرخ ارز در حالي است كه از ابتداي آغاز به كار بازارها معامله‌گران به دليل نپذيرفتن ريسك بازار سعي در كاهش يا انجام ندادن معامله داشتند. با اين حال به نظر مي‌رسد نتيجه انتخابات امريكا بيش از هميشه بر بازار دلار تاثيرگذار خواهد بود. با وجود اينكه وقفه‌اي در شمارش آراي 5 ايالت تاثيرگذار اتفاق افتاده و قرار است كار شمارش مجدد از روز پنجشنبه آغاز شود، احتمال مي‌رود نرخ دلار در كشور به كانال‌هاي بالاتر صعود كند. هر چند بازار دلار در آخرين روز هفته تقريبا نيمه تعطيل است اما انتشار اخباري مبني بر افزايش شانس ترامپ براي ماندگاري در كاخ سفيد مي‌تواند به مثابه اهرمي عمل كند كه نرخ دلار را به كانال‌هاي بالاتر سوق دهد. روند شتابان نرخ ارز ممكن است در روزهاي آينده و حتي تا هفته آتي نيز ادامه يابد، چراكه هنوز برخي آراي پستي شمرده نشده است.
در برخي ايالت‌هاي چرخشي (swing state) ممكن است نتيجه بررسي اين آرا و درنهايت اعلام برنده تا چند روز ديگر مشخص نشود. اين امر باعث
به تاخير افتادن اعلام پيروز انتخابات و درنهايت فشرده شدن فنر قيمتي به‌خصوص در بازار ارز مي‌شود. اين ايالت‌ها از اين جهت مهم هستند كه پيروز آنها، تكليف انتخابات را روشن مي‌كند. كارشناسان معتقدند فعالان در بازار ارز تا روز اعلام برنده نهايي، معامله در بازار را با احتياط انجام دهند، چراكه هيچ كس با قطعيت نمي‌داند درنهايت كدام كانديدا پيروز خواهد شد. كارشناسان بر اين باورند كه اختلاف ميان خريد و فروش زياد است، چراكه علاوه بر ريسك بالا، شانس پيروزي بايدن همچنان وجود دارد.
700 هزار تومان افزايش قيمت از صبح تا ظهر
بازار دارايي ديگر، طلا و سكه نيز مانند بازار ارز، شاهد نوسانات گسترده‌اي بود. با استناد به گفته‌هاي نايب‌رييس اتحاديه طلا و جواهر از صبح تا ظهر قيمت سكه 700 هزار تومان افزايش داشته و از 14 ميليون و 500 هزار تومان به 15 ميليون و 200 هزار تومان رسيد و كمي بعد با نزديك شدن به زمان بسته شدن بازارها قيمت 14 ميليون و 800 هزار تومان را ثبت كرد. محمد كشتي‌آراي معتقد است اين پايان نوسان در اين بازار نخواهد بود و تغييرات در اين بازار و البته بازار ارز بيشتر نيز خواهد شد. هر چند نوسان قيمت طلا تنها در بازار ايران نبوده و از ساعات ابتدايي نتايج اوليه شمارش آرا قيمت هر اونس طلا در جهان نيز نوساني 30 دلاري داشته است. كشتي‌آراي با اشاره به اين نوسانات گفت: «اوايل صبح قيمت اونس جهاني از 1885 دلار تا 1916 دلار افزايش يافت. با پيش رفتن اعلام نتايج، قيمت جهاني طلا نيز كاهش يافت و به 1889 دلار رسيده كه نسبت به قيمت‌هاي ابتداي معاملات 11 دلار افت داشته است.»
رشد شاخص‌ها
با زمان شروع به كار بورس، شاخص كل با 2.06درصد افزايش به يك ميليون و 290 هزار واحد رسيد. ارزش معاملات نيز با حدود 18درصد افزايش به 4 هزار و 604 ميليارد تومان رسيد. اما نكته ديگر در بازار سرمايه، افزايش صف فروش براي خريد سهام پتروشيمي‌ها بود. باتوجه به اينكه در بازار دارايي‌هايي كه نقدشوندگي بالايي دارند، مانند سكه و ارز وضعيت نامشخص است، بورس فعلا و تا پيش از اعلام نتايج نهايي انتخابات امريكا، مي‌تواندپناهگاه خوبي براي سرمايه‌ها باشد. صحبت‌هاي فعالان بازار سرمايه و نايب‌رييس اتحاديه طلا و جواهر گوياي اين است كه قيمت‌هاي فعلي در اين بازارها حباب دارد و از سويي به اين دليل كه هر بازار واكنش متفاوتي به خبر پيروزي هر كدام از كانديدا دارد، بنابراين نمي‌توان با قطعيت ميزان تغيير در قيمت طلا يا دلار را تخمين زد.