سقوط ترامپ از «ديوار آبي»

دونالد ترامپ از تقلب مي‌گويد، خواستار توقف شمارش آراست، سلامت انتخابات را زير سوال مي‌برد و جو بايدن، آرام و صبور هوادارانش را به صبر دعوت مي‌كند؛ تفاوتي معنادار ميان دو كانديدايي كه يكي از عرش به فرش رسيده و ديگري آهسته آهسته از شكست‌هاي گذشته پلي براي پيروزي ساخته است.  بايدن حالا فاصله چنداني با رياست‌جمهوري امريكا ندارد و جهان هم آماده مي‌شود تا از ژانويه 2021 با امريكايي جديد و بسيار متفاوت از دوره ترامپ روبه‌رو شود. دونالد ترامپ نيز كه با وعده «اول امريكا» از توافق‌هاي بين‌المللي خارج شد و جهان را به جايي ناامن‌تر از گذشته بدل كرده بود، حالا بايد بر سر تجارتش بازگردد؛ پاسخگوي تخلفات مالياتي‌اش باشد و بدهي‌هاي انبوهش را تسويه كند؛ پاياني تلخ براي مردي كه چهارسال رياست‌جمهوري‌اش براي مردم ايران با تحريم‌هاي انبوه و سايه جنگ همراه بود. تا ظهر چهارشنبه به وقت محلي همه‌چيز به نفع رييس‌جمهور كنوني امريكا بود، جمهوري‌خواهان خشنود از پيشتازي قابل توجه در ايالت‌هاي تاثيرگذار ميدان نبرد براي جشن پيروزي آماده مي‌شدند و دموكرات‌ها كه چشم اميدشان به آراي پستي بود، از هواداران خود مي‌خواستند نااميد نشوند. چهره‌هاي درهم مجري‌ها و خبرنگاران در رسانه‌هاي نزديك به دموكرات‌ها، اختلافي كه هر لحظه به نفع ترامپ زياد مي‌شد و برنامه‌ريزي خانواده رييس‌جمهور براي اعلام زودهنگام پيروزي، همه و همه حكايت از كار سخت دموكرات‌ها براي شكست دادن ترامپ بود اما از اواسط آن روز همه‌چيز شروع به تغيير كرد. وعده بايدن كه گفته بود اميدوار باشيد كه «به پيروزي در ويسكانسين، ميشيگان و حتي پنسيلوانيا خوش‌‌بينيم» در حال تحقق بود و آمارها به سود كانديداي دموكرات‌ها تغيير مي‌كردند. در پنسيلوانيا كه ترامپ بيش از 790 هزار راي پيش بود تا ظهر جمعه اختلاف به كمتر از 20 هزار راي رسيد و در نهايت جمعه شب بايدن پيش افتاد. در ويسكانسين پيشتازي بيش از 200 هزارتايي ترامپ در نهايت به شكست او در اين ايالت منجر شد و در ميشيگان نيز بايدن توانست وضعيت را به نفع خود بازگرداند. از سوي ديگر پيشتازي او در آريزونا و نوادا نيز مزيد بر علت شد تا اكثر كارشناسان مسير پيشروي بايدن براي رسيدن به حد نصاب 270 راي الكترال را بسيار آسان‌تر بدانند و از او به عنوان چهل و ششمين رييس‌جمهور ايالات متحده نام ببرند.

«سيستم انتخاباتي فاسد است»!
براي ترامپ اين وضعيت باورپذير نبود. همين هم سبب شد كه رييس‌جمهور امريكا جنگي تمام‌عيار را عليه اصل انتخابات در اين كشور آغاز كند. ترامپ پنجشنبه شب در كاخ سفيد در مقابل دوربين‌هاي تلويزيوني قرار گرفت و گفت: «اگر فقط آراي قانوني شمرده شوند، ما پيروزيم». اين در حالي است كه بر خلاف اظهارات ترامپ، مقام‌هاي ايالتي كه مسوول برگزاري انتخابات هستند، مي‌گويند هيچ شاهدي از تحويل آراي «غيرقانوني» در انتخابات مشاهده نشده است. ترامپ مدعي است آراي پستي در حال شمارش «غيرقانوني» است و آرايي است كه «دير» رسيده است! به گزارش بي‌بي‌سي رييس‌جمهور امريكا در مورد انتخابات كنگره كه آن هم سه‌شنبه انجام شد، گفت: «زنان جمهوري‌خواه بيشتري به كنگره راه يافتند كه بيش از هر سال ديگري در گذشته بود». او سپس افزود كه جمهوري‌خواهان تبديل به «حزب كارگران امريكا شده‌اند». ترامپ همزمان با اشاره به انتخابات سنا و مجلس نمايندگان تصريح كرد بر خلاف ادعاي دموكرات‌ها كه منتظر تسخير مجلس سنا بودند، «ما توانستيم موفق شويم و علاوه بر حفظ سنا نمايندگان جديدي به مجلس نمايندگان فرستاديم». او همچنين نظرسنجي رسانه‌ها را مداخله در انتخابات خواند و با ادعاي تقلب دموكرات‌ها در انتخابات گفت: «آنها از مدت‌ها پيش براي اين كار برنامه داشتند». او كه در چندين ايالت عليه شمارش آرا شكايت كرده، شواهدي براي ادعاي خود طرح نكرد اما آراي پستي را كه دموكرات‌ها بيشتر از آن استفاده كردند «زمينه‌ساز تقلب گسترده به نفع جو بايدن» دانست. ترامپ مدعي شد، در چند ايالت از جمله ميشيگان و جورجيا ناظران حزب جمهوري‌خواه اجازه حضور در مكان شمارش آرا را نداشته‌اند يا محدوديت‌هاي فراواني براي آنها ايجاد شد. او ادامه داد: «ما ۷۰۰ هزار راي در پنسيلوانيا پيش بوديم ولي اكنون مي‌گويند ما ۹۰ هزار جلو هستيم و همين‌طور برگه مي‌آورند. در جورجيا هم من با اختلاف زياد پيروز شدم و ۳۰۰ هزار راي جلو بودم، اما ناگهان عقب افتادم. در ميشيگان ما خيلي پيش بوديم و در ويسكانسين هم همين‌طور. در همه موارد آراي‌ ما را كم كردند». نامزد حزب جمهوري‌خواهان با يادآوري اظهارات خود درباره راي‌گيري پستي گفت: «اين سيستم فاسدي است و اگر فاسد هم نباشد به راحتي فاسد مي‌شود. آنها صبر مي‌كنند در كجا به راي نياز دارند، بعد ناگهان آرا پيدا مي‌كنند».
خانواده او نيز تحركاتي در اين راستا داشتند. دونالد ترامپ جونيور، پسر ارشد رييس‌جمهور امريكا بامداد روز جمعه در پيامي توييتري نوشت: «بهترين چيز براي آينده امريكا اين است كه به جنگي تمام‌عيار عليه اين انتخابات برود تا تمام تقلب‌ها، كلاهبرداري‌ها و آراي افراد فوت شده و كساني كه ديگر ايالتي كه در آن راي داده‌اند، زندگي نمي‌كنند برملا شود». شركت پيام‌رسان توييتر اندكي بعد روي اين پيام پسر ترامپ برچسب هشدار زد و محتواي آن را براي افكار عمومي گمراه‌كننده توصيف كرد. علاوه بر پسر ترامپ، كارزار انتخاباتي رييس‌جمهور امريكا نيز در ايميلي به نقل از ترامپ، خطاب به هواداران او نوشته است: «از شما مي‌خواهم كه بايستيد و حمله متقابل انجام دهيد. حمايت شما اكنون حياتي است».

اقدام هماهنگ شبكه‌هاي تلويزيوني 
سه شبكه بزرگ خبري امريكا،‌اي بي سي ‏، سي بي اس، و ان بي سي (ABC, CBS ,NBC) زماني‌كه ترامپ در كنفرانس خبري روز جمعه خود در كاخ سفيد درباره تقلب در انتخابات امريكا صحبت كرد، پخش زنده سخنراني او را قطع كردند. نيويورك‌تايمز نوشت: اين شبكه‌هاي تلويزيوني چند دقيقه پس از آغاز پخش اظهارات ترامپ در كنفرانس خبري روز پنجشنبه هنگام پخش اخبار عصرگاهي كه بيشترين بيننده را دارد، پخش كنفرانس خبري را قطع كردند تا درباره برخي اظهارات غلط دونالد ترامپ رييس‌جمهور توضيح دهند. لستر هولت، گوينده اخبار شبانگاهي شبكه ان‌بي‌سي گفت: ما بايد در اينجا پخش صحبت ترامپ را قطع كنيم، زيرا رييس‌جمهور اظهارات نادرستي را ارايه داد، از جمله اين تصور كه در راي‌گيري تقلب صورت گرفته است. در حالي كه هيچ مدركي در مورد آن وجود نداشته است. در شبكه تلويزيوني ABC نيز ديويد موير، مجري برنامه روي صفحه تلويزيون ظاهر شد و به بينندگان گفت: چيزهاي زيادي براي فاش كردن و بررسي واقعيت وجود دارد. نانسي كوردز خبرنگار CBS نيز حدود ۹۰ ثانيه زمان صرف كرد تا چندين جمله بي‌پايه و اساس ترامپ را اصلاح كند. اگرچه شبكه‌هاي تلويزيوني سي‌ان‌ان و فاكس‌نيوز به‌طور زنده به پخش اظهارات ترامپ ادامه دادند اما خبرنگار فاكس‌نيوز در كاخ سفيد، جان رابرتز گفت: ما هيچ مدركي دال بر حمايت از ادعاهاي رييس‌جمهور درباره تقلب در انتخابات نديده‌ايم. روز جمعه شبكه تلويزيوني MSNBC اولين شبكه‌اي بود كه پس از فقط ۳۵ ثانيه پخش كنفرانس خبري ترامپ جدا شد. برايان ويليامز مجري شبكه به بينندگان گفت: اين حركت به عنوان يك اقدامي نمايشي انجام نشده است. ما فقط نمي‌توانيم چنين چيزهايي را پخش كنيم، چون ريشه در واقعيت ندارد و در شرايطي كه هم اكنون كشور ما در آن قرار دارد، طرح چنين مسائلي خطرناك است.

ترامپ عليه دموكراسي
جو بايدن، نامزد دموكرات انتخابات رياست‌جمهوري امريكا در واكنش به اظهارات ترامپ توييت كرد: «مردم سكوت نخواهند كرد و اجازه نخواهند داد كه به آنها زور گفته شود، تسليم نخواهند شد. تك تك آرا بايد شمارش شود». او ساعتي بعد هم در توييتي ديگر اظهاراتي كه در برابر دوربين‌ها گفته بود را تكرار كرد و نوشت: «كسي نمي‌تواند دموكراسي ما را نابود كند. نه الان و نه هيچ‌وقت. امريكا راه درازي براي رسيدن به اينجا طي كرده. نبردهاي فراواني را جنگيده‌ايم.» اظهارات دونالد جونيور نيز واكنش‌هاي زيادي را برانگيخت. «سم استين» روزنامه‌نگار امريكايي در واكنش به اين پيام توييتري نوشت: «جنگ تمام‌عيار فراتر از بي‌ملاحظگي است. يك نفر بايد دست به اقدام زده و مانع از انتشار چنين اظهاراتي شود». مهدي حسن، ديگر روزنامه‌نگار امريكايي نيز در پيامي توييتري هشدار داد: «زماني كه حاميان شما سلاح مي‌خرند و با سلاح به مراكز انتخاباتي مي‌روند، بسياري از تحريك به خشونت بحث مي‌كنند و خواستار جنگ تمام‌عيار عليه انتخابات مي‌شوند». جو والش، از جمهوري‌خواهان مخالف ترامپ نيز در پيامي نوشت: «جونيور كوچك احمق فراخوان جنگ مي‌دهد. دستان او و پدرش و بقيه آنها به خون آغشته خواهد شد».

خطرناك‌ترين دروغ ترامپ 
روزنامه گاردين در مطلبي با اشاره به سخنراني ترامپ كه با ادعاهاي متعددي همراه بود و بسياري از شبكه‌هاي خبري هم پخش آن را قطع كردند، نوشت: «دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري امريكا روند شمارش آراي انتخابات سوم نوامبر را با يك‌سري واژه‌هاي خطرناك و نادرست خطاب قرار داد كه احتمالا تلاشي براي ارعاب و بازداشتن شبكه‌هاي خبري تلويزيوني در اعلام فرد پيروز اين انتخابات در ساعت‌هاي آتي است. اين اظهارات از سوي ترامپ خطر تهييج اعتراضات و خشونت از سوي حاميانش را در پي دارد كه جو بايدن، رقيب دموكرات اين انتخابات را يك رييس‌جمهوري منتخب غيرمشروع خواهند ديد. ترامپ غمگين و مغلوب، ادعاهايي نادرست را در صحبت‌هاي خود مطرح كرده است. وي گفته است: اگر شما آراي مشروع و قانوني را بشماريد، من به راحتي پيروز مي‌شوم. اگر شما آراي غيرقانوني را بشماريد، آنها مي‌توانند انتخابات را از من بدزدند. اگر شما آرايي را بشماريد كه در آخر آمده، مطمئنا آرايي خواهند آمد. ترامپ كه چهار سال پيش مداخله احتمالي هكرهاي روسي را در انتخابات رياست‌جمهوري ۲۰۱۶ ناديده گرفته بود، تلويحا نظرسنجي‌ها را تهديدي جدي‌تر دانست و گفت: نظرسنجي‌هاي رسانه‌اي مداخله در انتخابات هستند. اين نظرسنجي‌ها واقعا جعلي هستند كه براي نگهداشتن راي‌دهندگان ما در خانه و ايجاد توهم حمايت براي بايدن و از بين بردن توانايي جمهوري‌خواهان براي كسب كمك مالي طراحي شده‌اند. اينها را نظرسنجي‌هاي جلوگيري مي‌دانيم كه از راي دادن مردم در حوزه‌هاي راي‌گيري جلوگيري كردند. رييس‌جمهوري امريكا از برخي صحبت‌هاي نژادپرستانه به نفع خود استفاده كرد و فيلادلفيا و ديترويت را هدف قرار داد و گفت: آنها تلاش مي‌كنند تا در انتخابات تقلب كنند و ما نمي‌توانيم اجازه اين كار را بدهيم. ديترويت و فيلادلفيا دو منطقه‌اي در كشور هستند كه بيشترين فساد را نسبت به مناطق ديگر كشور دارند. ترامپ در يك رشته صحبت‌ها همچنين مدعي شد كه اين شكست را پيش‌بيني كرده و گفت: من چندين ماه بود كه درباره اين مساله با شما صحبت كرده و گفته بودم كه راي‌گيري پستي به يك فاجعه بدل مي‌شود. ما داستان‌هاي ترسناك زيادي مي‌شنويم.
ترامپ بعد از ۱۶ دقيقه صحبت كردن از محل سخنراني پايين آمد و بدون توجه به اين سوال كه «شواهدت كجاست؟» محل را ترك كرد. هيچ‌كس نمي‌تواند ترامپ را بابت عدم موفقيت در اين رويداد بزرگ متهم كند. اين بيشترين ركورد دروغگويي از سوي ترامپ بوده است؛ دنيل ديل، حقيقت‌سنج شبكه خبري سي‌ان‌ان در توييتي نوشت: من تمام سخنراني‌هاي ترامپ را از ۲۰۱۶ شنيده يا ديده‌ام. اين متقلبانه‌ترين سخنراني ترامپ بود كه تا به حال شنيدم. ترامپ كلا عادت دارد كه به حاميانش وعده دهد: ما آنقدر پيروزي‌هاي بزرگي داريم كه شما را از پيروزي خسته كنيم.»

از احتمال استعفاي اسپر
تا پيش‌دستي رييس‌جمهور شكست‌خورده
با توجه به وضعيت انتخابات در امريكا و احتمال بسيار زياد نهايي‌شدن پيروزي جو بايدن، شبكه خبري ان‌بي‌سي امريكا روز پنجشنبه گزارش داد كه مارك اسپر، وزير دفاع اين كشور استعفاي خود را آماده كرده است. اين خبر به نقل از سه مقام بلندپايه وزارت دفاع گزارش شده است. نوشتن استعفانامه بدون تاريخ وزيران در دوران انتقال رياست‌جمهوري اتفاقي غيرمعمول نيست و رييس‌جمهوري مي‌تواند اين استعفا را بپذيرد يا رد كند. با اين وجود شبكه ان‌بي‌سي مي‌گويد كه اين اقدام ممكن است «كناره‌گيري» وزير دفاع از سمتش باشد. پنتاگون روز جمعه خبر احتمال استعفاي اسپر را رد كرد اما ساعاتي بعد ديلي ميل به نقل از منابعي در كاخ سفيد گزارش داد كه ممكن است ترامپ هم مارك اسپر، وزير دفاع و هم جينا هاسپل رييس سازمان سيا را اخراج كند.

آرام باشيد؛ ما پيروزيم
جو بايدن رويكردي كاملا مخالف ترامپ در پيش گرفت، او كه تا حد زيادي پيروزي خود را محتمل مي‌بيند و بر اين امر نيز در سخنراني‌هاي خود تاكيد دارد، روز جمعه پس از سخنراني ترامپ به ميان هوادارانش آمد و گفت قصد ندارد تا قطعي شدن رسمي نتيجه انتخابات، اعلام پيروزي كند. بايدن در اين سخنراني گفت: «مشاركت در انتخابات استثنايي بود. بيش از ۱۵۰ ميليون امريكايي براي دولتي كه از بين مردم باشد، راي دادند. فقط مردم هستند كه رييس‌جمهور را تعيين مي‌كنند». او ادامه داد: «تا پايان شمارش آرا، اعلام پيروزي نمي‌كنم. بعد از يك شب طولاني انتخابات، گمان داريم كه به اندازه كافي راي به دست آورده‌ايم». نامزد حزب دموكرات با بيان اينكه به نتيجه آراي ايالت پنسيلوانيا اعتماد دارد، توضيح داد: «تمام شواهد حاكي از آن است كه ما در آستانه پيروزي قرار داريم. من اكثريت آراي مردمي را از آن خود كرده‌ام و ما ۳ ميليون راي مردمي بيشتر داريم». بايدن تصريح كرد: «حاشيه پيروزي من در ايالات‌ ويسكانسين و ميشيگان از حاشيه پيروزي ترامپ در انتخابات قبلي بيشتر است». او همچنين افزود: «واضح است كه در حال پيروز شدن در تعداد كافي ايالت براي كسب ۲۷۰ راي الكترال هستيم». برخي منابع خبري اعلام كرده‌اند كه صبح جمعه به وقت محلي، جو بايدن قصد دارد پيروزي خود را به صورت رسمي اعلام كرده و نطق پيروزي خود را ايراد كند.

بازپس‌گيري ديوار آبي 
از جمله اتفاقاتي كه در اين دوره از انتخابات حايز اهميت بود، موفقيت دموكرات‌ها در بازپس‌گيري سه ايالت كليدي ميدان نبرد است. جو بايدن توانست پس از چهار سال بار ديگر در پنسيلوانيا، ويسكانسين و ميشيگان به پيروزي دست يابد و آراي الكترال سه ايالتي را كه به ديوار آبي دموكرات‌ها موسوم هستند از آن خود كند. ايالت‌هاي مشهور به ديوار آبي، همان ايالت‌هايي هستند كه سال ۱۹۹۲ به بيل كلينتون راي دادند و همه آنها از آن سال تا سال ۲۰۱۶ همگي به دموكرات‌ها راي داده‌اند. اين موفقيت كه براي او تضمين‌كننده دستيابي به كاخ سفيد است، دلايل متعددي داشت كه همين دلايل چهار سال بعد مي‌توانند زمينه شكست دموكرات‌ها در اين سه ايالت را فراهم كنند.  مسائل اقتصادي و نابرابري‌هاي نژادي از جمله دلايلي است كه توانسته‌اند آراي اين ايالت‌ها را به نفع بايدن بازگرداند. در ويسكانسين با شيوع ويروس كرونا و عدم توانايي دولت ترامپ در كنترل شرايط، وضعيت اقتصادي به سوي تبديل شدن به يك فاجعه رفت و همزمان پس از مرگ جرج فلويد شهرهاي اين ايالت آماج درگيري‌ها شد. بايدن در اين ايالت توانست با وعده دادن «مبارزه با نژادپرستي»، «حاكميت نظم و قانون» و «كنترل ويروس كرونا» با پيروي از متخصصان شرايط را به نفع خود تغيير دهد و در اين ميان تلاش ترامپ براي القاي برخي مطالب به راي‌دهندگان ناكام ماند. ترامپ اصرار داشت كه طرح محيط زيستي دولت بايدن، مي‌تواند در آينده‌اي نزديك اقتصاد اين ايالت‌ها را به بن‌بست بكشاند و براي نمونه استفاده از سوخت‌هاي فسيلي به‌طور كامل كنار گذاشته شود اما بايدن نشان داد كه توانسته راي‌دهندگان را قانع كند كه چنين قصدي ندارد. ميشيگان نيز يكي از ايالت‌هايي است كه ضربات اقتصادي وحشتناكي را در پي شيوع ويروس كرونا تحمل كرده است. واشنگتن پست چندي پيش در اين باره نوشت، شيوع كروناويروس در امريكا، اقتصادهاي نوادا، ميشيگان و هاوايي را ويران كرده است. در اين ايالت‌ها تقريبا يك چهارم نيروي كار هر ايالت بيكار شده است. در ماه آوريل، ۴۳ ايالت نرخ بيكاري را بالاتر از همه آمارهايي اعلام كردند كه طي ۴۰ سال قبل توسط دولت ثبت شده است و اين نرخ بيكاري ملي را به ۱۴.۷ درصد رسانده بود. اين ارقام ممكن است نمايانگر كمترين درصد از نرخ بيكاري امريكايي‌ها باشد، زيرا بررسي دولت فدرال در مورد خانوارها فقط شامل افرادي است كه به‌طور جدي به دنبال موقعيت‌هاي جديد شغلي هستند. در اين زمان يكي از بدترين آمارها به ميشيگان مربوط بود و حالا دموكرات‌ها كار سختي براي جلب رضايت مردم اين منطقه دارند.