مرگ و مير بالاي كرونا، چرا سكوت؟
سيما مشايخ
طبق آمار سازمان بهداشت جهاني ميزان مرگ و مير در ايران در ميان ۱۰ كشور با بيشترين ارقام قرار دارد. (۱) براساس اعلام رسمي، مرگ و مير در ايران حدود ۶درصد ذكر شده در حالي كه‌ميانگين جهاني 2،5درصد است و در اين ميان ارقام يك يا كمتر از آن (كره‌جنوبي و آلمان) را نيز داريم. (۲) در خاورميانه، فقط يمن با نزديك ۳۰درصد بالاترين مرگ و مير را دارد (۳) كه اصولا قابل مقايسه با هيچ كشور ديگري نيست. البته مي‌توانيم اين نسبت را ناديده بگيريم چون تابع ميزان تست كرونا است ولي اگر نسبت فوتي به جمعيت را هم حساب كنيم در رتبه‌هاي بالا قرار خواهيم گرفت. فراموش نكنيم كه در ۱۵ آبان، رتبه دوم را در مرگ و مير كرونا در فهرست جهاني داشتيم. (۴) اينكه آمار خيلي كشورها نيز درست نيست جاي شكي ندارد، ولي آمار مرگ و مير ايران انحراف زيادي از واقعيت دارد علت آن نيز نوع تعريفي است كه از فوتي كرونا مي‌كنند. آخرين آمار ناشي از ثبت فوتي‌هاي ثبت احوال در فصل تابستان و مقايسه آن با فوتي‌هاي سال گذشته نشان مي‌دهد كه آمار رسمي را بايد دو و نيم برابر كرد كه در اين صورت رقم و شاخص مرگ و مير در ايران خيلي بالاتر خواهد رفت. اگر درنظر بگيريم همه‌گيري جهاني كرونا در هر كشوري، از جمله ايران تبديل به بحراني ملي شده است كه امنيت بهداشتي جامعه را تهديد مي‌كند، در اين صورت براي مقابله با اين بحران انساني در بحبوحه تحريم‌هاي اقتصادي كه تبعاتش مي‌تواند بسيار فاجعه‌آميز باشد لازم است كه همه ظرفيت‌هاي انساني كشور براي مقابله با اين بحران بسيج شوند، از اين رو پيشنهاد مي‌شود كه از كارشناسان علمي و نمايندگان جامعه پزشكي و پرستاري و مسوولان بهداشتي و دانشمندان و كارشناسان دلسوز حوزه سلامت و پيشگيري در خارج و داخل ايران به همكاري دعوت شوند تا از تجربه و دانش آنها در كنترل اين فاجعه قرن استفاده شود، چراكه اين بيماري علاوه بر امنيت بهداشتي جامعه، امنيت اقتصادي و رواني ايرانيان را كه به دليل سياست‌هاي داخلي و تحريم‌هاي خارجي هم دچار بحران مضاعف شده است، بيش از پيش دچار اختلال كرده كه باتوجه به ادامه همه‌گيري، چشم‌انداز آن بيش از پيش نگران‌كننده خواهد بود. در همين چارچوب اين پرسش‌‌هاي مهم را مي‌توان طرح كرد كه:
-چرا اعضاي كميته ستاد كرونا جزييات آماري و اپيدميولوژيك به دست آمده را منتشر نمي‌كنند؟
-چرا هيچ نظريه‌اي براي علت بالا بودن درصد بالاي مرگ و مير وجود ندارد؟ا
-چرا تفكيك سن و جنس و استان مشخص نمي‌شود؟
-چرا تفاوت معني‌دار مرگ و مير بعد از تبديل داروهاي مورد استفاده كرونا از انواع خارجي به توليد داخل شرح داده نمي‌شود؟
-چرا جامعه علمي، پزشكان و پرستاران كه خط اول مقابله با اين بيماري هستند در جريان اين جزييات قرار نمي‌گيرند؟
اهميت اين توضيحات از چند نظر مي‌تواند مهم باشد؛
۱- تاثير در خط‌مشي و راهبرد‌هاي درماني و تصميم‌گيري‌هاي بهتر براي بيماران درگير،
۲- امكان اتخاذ تدابير امنيتي-بهداشتي دقيق‌تر براي پيشگيري و توصيه‌هاي ايمني براي قرنطينه و روش‌هاي حفاظت فردي و جمعي براساس شرايط اقليمي و جغرافيايي استان‌ها،
۳- امكان اينكه سلامت و امنيت كادر درماني با اطلاع از اين آمار و احتمالاتي كه براي افراد ريسك بالا وجود دارد، بهتر بتواند مورد محافظت قرار بگيرد،
۴- امكان به كار بردن اقدامات خاص در استان‌هاي مختلف يا افراد مختلف باتوجه به سن، جنس يا بيماري‌هاي زمينه‌اي يا نكاتي كه باعث افزايش مرگ و مير در مقايسه با شاخص جهاني در ايران شده است،
۵- در عين حال با شفاف‌سازي درباره داروهاي موردنياز در اين بيماري و توزيع عادلانه آن در سطح كشور، وزارت بهداشت مي‌تواند به عنوان مهم‌ترين ركن تامين امنيت بهداشتي، اعتماد ملي را به دست بياورد.
سخن كوتاه مي‌كنم و به عنوان يك ايراني و يك پزشك كه با شنيدن آمار مرگ و مير رسمي و غيررسمي دچار درد و تاسف مي‌شود از مسوولان محترم و اعضاي ستاد كميته كرونا انتظار مي‌رود به صورت شفاف اطلاعات خود را دراختيار جامعه پزشكي قرار دهند كه در يك ارتباط ديناميك با گروه درمان به افزايش توان علمي در جهت خدمات بهتر پيشگيري و درماني به هموطنان عزيزمان گام برداشته شود.
پانوشت؛
١-سايت سازمان بهداشت جهاني
٢-سايت سازمان بهداشت جهاني
۳-سايت سازمان بهداشت جهاني
۴-سايت world meters.info