محمود صادقي از تاثير رياست جمهوري احتمالي جو بايدن بر مناسبات داخلي ايران مي‌گويد
امكان تعديل نگاه منفي حاكم بر دولت ايران
پيروز انتخابات 2020 امريكا هنوز رسما اعلام نشده و در حالي كه تنها خبرگزاري‌ها نامزد دموكرات‌ها ر ا رييس‌جمهور بعدي ايالات‌متحده معرفي كرده‌اند، گمانه‌زني درباره تاثير اين اتفاق بر مناسبات داخلي ايران آغاز شده است. موضوعي كه ما را بر آن داشت از منظر محمود صادقي و مصطفي كواكبيان دبيران كل دو حزب اصلاح‌طلب به بررسي اين مهم بنشينيم.
آقاي صادقي! باتوجه به اينكه نتايج انتخابات رياست‌جمهوري امريكا تا اينجاي كار از ورود جو بايدن به كاخ سفيد حكايت دارد به نظر شما اين مساله تا چه ميزان مي‌تواند بر مسائل و مشكلات امروز ايران اثرگذار باشد.
بايد توجه داشت كه سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در قالب سياست «نه شرقي نه غربي»، مستقل از بلوك‌هاي قدرت و مبتني بر 3 اصل عزت، حكمت و مصلحت است كه مورد تاييد و تاكيد رهبري قرار دارد؛ بنابراين اگر سياست‌هاي داخلي كشورمان به تعاملات در كاخ سفيد گره بخورد، اساسا دون شأن ملت و نظام‌مان است. منشا اصلي مسائل و مشكلاتي كه ما با آنها دست و پنجه نرم مي‌كنيم در سياست داخلي كشور و وجود اختلال و ناكارآمدي در ساختارها و فرآيندهاي نظام است. تا زماني كه ساختارها و فرآيندها اصلاح نشوند، مسائل با تغيير افراد به طور اساسي حل نخواهد شد؛ در نتيجه در نظام مديريتي نيازمند اصلاحات هستيم. با اين حال بايد بر اين نكته نيز تاكيد كرد كه اتفاقاتي كه در سطح دنيا رخ مي‌دهد بالطبع بر ايران تاثيرگذار خواهد بود و اينگونه نيست كه عنوان كنيم ايران متاثر از اتفاقات در جهان نيست. حتي اگر در عراق يا پاكستان يا تركيه انتخاباتي برگزار شود نتيجه آن علاوه بر خود اين كشورها بر وضعيت كشورهاي همسايه‌شان نيز تاثيرگذار خواهد بود؛ بنابراين اينكه ادعا كنيم اگر هر اتفاقي در جهان رخ دهد بر ما هيچ تاثيري نمي‌گذارد، ادعاي غيرمنطقي و غيرمعقولي است. باتوجه به اينكه ايران طي 4 دهه گذشته روابطي پرتنش را با امريكا پشت سر گذاشته بايد گفت كه نتيجه انتخابات 2020 در ايران و بر مناسبات داخلي ايران بي‌تاثير نيست.
در اين ميان برخي معتقدند كه تعامل ميان ايران و دموكرات‌ها ساده‌تر خواهد بود و از اين رو احتمال حل و فصل حداقل بخشي از مشكلات را مطرح مي‌كنند؛ نظر شما در اين زمينه چيست؟
اگرچه هر دو حزب دموكرات و جمهوري‌خواه استراتژي‌هاي مشتركي دارند اما حداقل در تاكتيك‌ها تفاوت‌هايي ميان‌شان مشاهده مي‌شود. دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري فعلي امريكا فردي نامتعارف، غيرقابل پيش‌بيني و هنجارشكن است، به ويژه باتوجه به پيشينه‌اش و ماجراي عهدشكني‌اش در توافق هسته‌اي موسوم به برجام و ساير پيمان‌هاي بين‌المللي مي‌توان به صراحت گفت كه حضور او در كاخ سفيد براي كل دنيا تنش‌زا بوده و خواهد بود. اين يعني با رفتن ترامپ از كاخ سفيد، كل دنيا نفس راحت خواهد كشيد. به عبارتي اروپايي‌ها و بسياري از كشورها در آسيا نسبت به خروج ترامپ از كاخ سفيد خوشحال هستند و نفس راحتي مي‌كشند. از آن سو، رقيب ترامپ نيز در راهبردها به دنبال منافع كلان امريكاست و در نتيجه راهبردهاي كلان تفاوتي با راهبردهاي كلان ترامپ نخواهد داشت اما قطعا تاكتيكي متفاوت را در اين مسير اتخاذ خواهد كرد. با اين حال نبايد فراموش كنيم كه طي بيش از 40 سال گذشته قدرت در امريكا و واشنگتن ميان دو حزب دست به دست شده و ما ديده‌ايم كه هر دوي اين احزاب سياست‌هاي يكساني را در تقابل با جمهوري اسلامي ايران به كار برده‌اند.
با ورود بايدن به كاخ سفيد تغييري در سياست دولت امريكا در قبال ايران ايجاد خواهد شد؟
بله! در صورت انتخابات بايدن به عنوان رييس‌جمهوري امريكا بالطبع كشور ما هم تحت تاثير قرار خواهد گرفت و تصميم‌هاي جديدي را در سياست خارجي اتخاذ خواهد كرد. البته ما فراموش نمي‌كنيم كه در دوره دموكرات‌ها هم تحريم‌هايي عليه جمهوري اسلامي ايران تحميل شد. در دولت اوباما نيز تحريم‌هايي عليه ايران اعمال شد اما سياست‌هاي دموكرات‌ها نسبت به جمهوري‌خواه‌ها پيچيده‌تر است. امريكا در دولت اوباما كه دولتي دموكرات محسوب مي‌شد تا پيش از برجام به اجماع جهاني عليه ايران رسيده بود اما با برجام اين اجماع جهاني عليه ما شكسته شد و به رغم اينكه ترامپ از برجام خارج شد كماكان اين وضعيت تداوم پيدا كرد.
روي كار آمدن بايدن تا چه حد به سود اصلاح‌طلبان ايران و دولت روحاني خواهد بود؟
در مرحله نخست بايد گفت كه نتايج انتخابات در امريكا نبايد ميان گروه‌هاي سياسي داخلي كشورمان منازعه ايجاد كند. تمام افرادي كه دل در گروي ايران، نظام و انقلاب دارند بايد مراقب باشند كه نتايج انتخابات امريكا موجب تشديد اختلافات داخل كشور نشود و جناح‌ها با اتكا به منافع ملي، وضعيت جديد را مديريت كنند. در مرحله دوم نيز بايد دقت كرد كه بالطبع همان‌گونه كه خروج امريكا از برجام باعث ايجاد چالش‌هايي براي دولت روحاني شد، بازگشت امريكا به برجام نشانگر شكست دولت امريكا از سياست تحريم و فشار حداكثري آنهاست و مي‌تواند براي تمام جناح‌ها امر مثبتي تلقي شود. اما طبيعتا نگاه افكار عمومي نسبت به دولت روحاني كه برجام جزيي از دستاوردهايش بود و با خروج ترامپ با چالش روبه‌رو شد، تغيير كرده و ديدگاه منفي به او و دولتش در جامعه حاكم شده ولي در شرايط جديد اين نگاه منفي مي‌تواند تا حدي تعديل شود.