آيا جو بايدن مي‌تواند ايالات متحده را بار ديگر متحد كند؟
ماموريت غيرممكن منتخب چهل‌و‌ششم
محمدحسين لطف‌الهي
مردم ايالات متحده روز سوم نوامبر با راي خود حكم اخراج رييس‌جمهوري اقتدارگرا از كاخ سفيد را امضا كردند و به جو بايدن، سياستمدار كهنه‌كاري كه 47 سال سياست‌ورزي را در كارنامه خود دارد، ماموريت دادند تا ايالات متحده را بار ديگر به كشوري يكپارچه و متحد تبديل كند. به عنوان رييس‌جمهور، دونالد ترامپ در طول دوره چهار ساله‌اش نهادهاي دموكراتيك امريكا را در معرض سخت‌ترين آزمون ممكن طي يك قرن اخير قرار داده و هنوز مشخص نيست اين نهادها بتوانند از كابوس ترامپ رهايي يابند. او اكنون در حالي كه بايد بر اساس سنت امريكايي، كارزار انتخاباتي خود را تعطيل كرده و در تلاش براي فراهم كردن زمينه‌هاي لازم به منظور انتقال آرام قدرت باشد، ترجيح داده اصل انتخابات را زير سوال برده و خود را برنده نهايي بداند. ترامپ مي‌گويد «تقلبي بزرگ» اتفاق افتاده و تيم حقوقي كارزار او ماموريت يافته‌اند تا در تمام ايالت‌هايي كه وضعيت رقابتي داشته‌اند، آراي جو بايدن را به چالش بكشند. حالا جو بايدن و ساختارهاي دموكراتيك امريكا بايد از يك سو كاري كنند كه دونالد ترامپ وادار به تسليم مسالمت‌آميز قدرت شود و از سوي ديگر پس از عبور از اين چالش، تازه دولت بحران‌زده‌اي را تحويل بگيرند كه بايد جامعه‌اي دو پاره را به سوي عبور از ابرچالش‌هايي نظير شيوع بيماري كوويد 19 و تبعات اقتصادي ناشي از آن هدايت كند. او همزمان با تمام اين مشكلات داخلي وعده داده امريكا را به عنوان كشوري كه در اوج يك‌جانبه‌گرايي به سر مي‌برد، به جايگاه سابق يعني رهبري جهان غرب بازگرداند.
انتقال قدرت؛ چالش آسان
در ميان اين سه معضل، شايد مديريت انتقال قدرت آسان‌ترين معضل پيش روي جو بايدن باشد. نشريه نيويوركر درباره اين چالش پيش روي رييس‌جمهور منتخب امريكا نوشته است: ترامپ و برخي متحدان جمهوري‌خواهش ادعاهاي زيادي پيرامون تقلب در انتخابات و تخلفات گسترده‌اي كه در فرآيند شمارش آرا رخ داده، مطرح مي‌كنند اما استراتژي حقوقي آنها براي اعمال تغيير در نتايج انتخابات رياست‌جمهوري بيشتر به يك «فانتزي ترامپيستي» مي‌ماند تا يك استراتژي حقوقي كارآمد. به نوشته نيويوركر، ناكامي دولت ترامپ در به چالش كشيدن نتيجه انتخابات دور از انتظار نيست؛ چراكه تاكنون هيچ شواهد و مدارك مستندي پيرامون تقلب و تخلف گسترده در انتخابات از سوي كارزار جمهوري‌خواهان ارايه نشده و همين امر ناكامي آنها در اكثر ادعاهاي حقوقي مطرح شده را در پي داشته است. در اين ميان حتي زمزمه‌هايي نيز به گوش مي‌رسد كه ممكن است شخص ترامپ زماني كه از مسائل حقوقي به‌طور كامل نااميد شود، اقدام به پذيرش شكست كند. شبكه فاكس‌نيوز، بامداد يكشنبه به نقل از يك منبع ارشد در كاخ سفيد گزارش داد زماني كه ترامپ مطمئن شود شانسي براي پيروزي ندارد، شكست را مي‌پذيرد و به انتقال مسالمت‌آميز قدرت متعهد مي‌شود. اين شبكه همچنين گفت تيم حقوقي ترامپ در روزهاي آينده دادخواستي را براي زير سوال بردن شفافيت روند شمارش آرا به دادگاه ارايه مي‌كند. سي‌ان‌‌ان نيز به نقل از دو منبع آگاه اعلام كرده جرد كوشنر از ترامپ خواسته تا شكست را بپذيرد.
عبور از بحران داخلي؛ نه چندان محتمل
بايدن به محض رسيدن به مقام رياست‌جمهوري تلاش خواهد كرد تا شرايط را براي كارآمدسازي دولت به منظور مقابله با بحران‌هاي داخلي مهيا كند. از جمله پيش‌نيازهاي اين امر، متحد كردن مردم امريكا زير يك پرچم است. امريكا اكنون به جامعه‌اي به شدت دوقطبي بدل شده كه طرفداران هر دو قطب حاضر نيستند طرف ديگر را به عنوان قدرت اجرايي اصلي در كشور بپذيرند و به همين دليل مدام در شرايط تقابل و دشمني به سر مي‌برند. بايدن كه به خوبي از اين وضعيت آگاه است، تلاش براي عبور از اين موقعيت را از مدت‌ها پيش آغاز كرده است. رييس‌جمهور منتخب امريكا بامداد شنبه شب به وقت محلي در نطق پيروزي خود گفت: «بياييد به هم فرصت بدهيم. وقتش است شعارهاي تند را كنار بگذاريم، شعله را پايين بكشيم، همديگر را ببينيم، باز به هم گوش كنيم و با مخالفان خود مثل دشمن رفتار نكنيم». بايدن همچنين تاكيد كرد كه مي‌خواهد رييس‌جمهور كل امريكا باشد. هنوز مشخص نيست جمهوري‌خواهان اين درخواست بايدن را بپذيرند و موانعي جدي بر سر راه او براي عبور از مشكلات داخلي قرار دهند يا نه، اما آمار و ارقام نشان مي‌دهد كار بايدن چندان آسان نيست. اقتصاد نرخ بيكاري بالايي را تجربه مي‌كند، كرونا همچنان قرباني مي‌گيرد و تلاش كنگره براي احياي اقتصاد نيز به بن‌بست خورده است. نيويورك‌تايمز در تحليلي پيرامون اين موضوع نوشته است: «شعار اتحاد دوباره توانست در انتخابات پيروز شود و اكنون زمان آن است كه اين ايده در عرصه عمل نشان دهد كه مي‌تواند محقق شود.» به نوشته اين روزنامه، هر چند بايدن توانست ركورد تاريخي ميزان آراي يك رييس‌جمهور در امريكا را بشكند، اما در واقع جمهوري‌خواهان نيز راي بالايي را به دست آورده‌اند و به پشتوانه اين موضوع ترجيح خواهند داد به جاي اتحاد و همراهي به امتيازگيري از رقيب بپردازند. گاي سسيل، عضو كميته اقدام سياسي حزب دموكرات در اين باره مي‌گويد: «بله ما مي‌توانيم فشار را بر جمهوري‌خواهان افزايش دهيم، ما مي‌توانيم برخي لوايح قانوني را به پشتوانه كارزارهاي ملي تصويب كنيم، اما واقعيت اين است كه كسي مانند ميچ مك كانل و اكثريت جمهوري‌خواهان، اهميت كمي جهت كار مشترك براي مردم قائل هستند و تاريخ نيز اين موضوع را ثابت كرده است.
محافظه‌كاري كه به طرح‌هاي ترقي‌خواهانه
نه نمي‌گويد
نشريه آتلانتيك در تحليلي ضمن بر شمردن دلايل سخت بودن ماموريت بايدن در متحد كردن مردم امريكا پس از انتخاباتي به شدت دوقطبي مي‌نويسد: در سال 2016 زماني كه جامعه ترامپ را به عنوان رييس‌جمهور چهار ساله ايالات متحده برگزيد، نتيجه آن تقويت افراط‌گرايي و تشديد خشونت در كشور بود. اين‌بار مردم كسي را برگزيده‌اند كه دقيقا در ميانه ايستاده است. جو بايدن همزمان با اينكه كارزاري ترقي‌خواهانه را پيش مي‌برد و از اهميت مسائلي نظير محيط زيست، گرمايش زمين، توجه به مهاجران و مقابله با نژادپرستي سخن مي‌گويد، همزمان نگاه مثبتش را نسبت به بسياري از عقايد و ايده‌هاي محافظه‌كارانه كنار نگذاشته و همين مساله است كه امريكا را اميدوار مي‌كند كه بتواند به بايدن به عنوان برآيندي از آراي مردم امريكا و متحد‌كننده جامعه نگاه كند. در جامعه امريكا اما چنين وضعيت اميدوار‌كننده‌‌اي ديده نمي‌شود. نيويورك‌تايمز در گفت‌وگو با تعدادي از حاميان ترامپ نوشته كه آنها حتي شكست را نيز باور نكرده‌اند. سمي دايانا، هوادار 55 ساله ترامپ در پنسيلوانيا به خبرنگار نيويورك‌تايمز گفت: «من باور نمي‌كنم شكست خورده باشيم؛ عميقا عميقا عميقا معتقدم اين صحنه‌سازي است. مرده‌ها راي داده‌اند كه چنين وضعي رقم خورده است.»