رييس‌جمهوري در اجلاس شانگهاي
از خوشحالي جهان، ايران و مردم امريكا از شكست ترامپ گفت
چه كساني از شكست ترامپ ناخشنودند؟
رييس‌جمهوري روز سه‌شنبه در بيستمين اجلاس سران كشورهاي عضو سازمان همكاري شانگهاي كه به صورت مجازي و با ميزباني ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه برگزار شد، سخنراني كرد. حسن روحاني سخنراني خود را با وضعيت خطير حاصل از همه‌گيري ويروس كرونا آغاز كرد كه علاوه بر ايجاد بحران سلامت در سراسر جهان بر اقتصاد كشورها به ويژه معيشت مردم تاثير بسزايي داشته است. او در ادامه اين سخنراني به شرايط سختي كه جمهوري اسلامي تحت تحريم در دوران پاندومي كوويد۱۹ چه به لحاظ اقتصادي و چه به لحاظ سلامتي از سر گذراند، اشاره كرد و در خلال آن از اعمال سياست‌هاي نادرست ايالات‌متحده امريكا به رياست‌جمهوري دونالد ترامپ در ۴ سال گذشته انتقاد كرد؛ انتقاداتي كه به‌زعم روحاني نه تنها ازسوي جمهوري اسلامي مطرح شد، بلكه جهان هم از سياست‌هاي يكجانبهگرايانه امريكا به ستوه آمده و اين‌طور كه مشخص است، مردم ايالات‌متحده نيز به مخالفت با ترامپ و اين سياست‌ها برخاسته‌اند. اگرچه حسن روحاني از ايران، جهان و حتي مردم امريكا در به ستوه آمدن از سياست‌هاي يكجانبهگرايانه دوران زمامداري ترامپ گفت اما داخل كشور، با همه مصايبي كه از سر ملت گذشت و هنوز هم بر زندگي ايرانيان سايه انداخته، بودند كساني كه از شكست ترامپ ناراحت شدند، چراكه به جز براندازان خارج‌نشين، صهيونيست‌ها و برخي كشورهاي عربي كه موافق فشار حداكثري بر جمهوري اسلامي هستند، بي‌آنكه مردم و معيشت آنها را نيز درنظر بگيرند، برخي افراد و جريان‌هاي درون كشور نيز همنوا با حاميان خارج‌نشين ترامپ، از پيروزي بايدن نااميد شدند، آن‌هم در شرايطي كه همواره ازسوي مقامات عاليرتبه جمهوري اسلامي بر اين نكته تاكيد شده كه آنچه اهميت دارد سياست امريكاست نه سياستمداران آن؟!
جهان مخالف سياست‌هاي نادرست امريكا
رييس‌جمهوري در سخنراني كه در اجلاس مجازي شانگهاي داشت، ويروس كرونا و تعقيب سياست يكجانبهگرايانه و ناديده گرفتن احترام به حقوق و نهادهاي بين‌المللي ازسوي امريكا را دو چالش مهم اين دوران توصيف و تاكيد كرد كه به تلاش مضاعف كشورهاي هم‌انديش در سطح جهان براي تقويت همكاري و تشكيل جبهه‌اي واحد جهت فائق آمدن بر هر دو چالش نياز است. روحاني همچنين اذعان كرد كه سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران همواره مبتني بر حسن همجواري، همزيستي مسالمت‌آميز و توسعه روزافزون روابط اقتصادي و تجاري با همسايگان و كشورهاي دوست با هدف توسعه و رشد اقتصاد منطقه استوار بوده و در اين راستا ابتكارهايي را پيشنهاد و از ابتكارهاي كشورهاي دوست نيز استقبال كرده است؛ با اين حال به‌زعم جمهوري اسلامي در سال‌هاي اخير چندجانبه‌گرايي اقتصادي و سياسي مورد تهديد جدي قرار گرفته و دولت امريكا با قلدرمآبي تمام، درصدد اعمال سياست‌ها و قوانين داخلي خود بر نظم جهاني و كشورهاي داراي استقلال سياسي برآمد. رييس‌جمهوري همچنين تاكيد كرد كه «نتايج انتخابات امريكا نشان داد كه نه تنها جهان مخالف سياست‌هاي نادرست دولت كنوني ايالات‌متحده است، بلكه مردم امريكا نيز از اين سياست‌ها به ستوه آمده‌اند. ملت امريكا واكنش جهان به قلدرمآبي، قانون‌گريزي، نقض تعهدات بين‌المللي، تهديد و تحريم ديگر ملت‌ها را به خوبي شنيد و تصميم به تغيير گرفت.» روحاني اگرچه درمورد موضوعات منطقه‌اي نيز در اين نشست سخن گفت اما در پايان هشدار داد كه تاريخ به «ماجراجويان، جنگ‌طلبان، مخالفان حقوق ملت‌ها و ناقضان حقوق مسلم بين‌المللي» درس عبرت داده و نتيجه انتخابات امريكا نشان مي‌دهد كشوري كه مدام در حال استفاده از تهديد، تحريم و چماق باشد و با زبان زور با ديگر ملت‌ها سخن گويد، سياست خارجي آن حتما راه خود را گم كرده است. او خطاب به رهبران جديد امريكا نيز گفت كه اكنون نوبت آنهاست كه پيام ملت خود را درك كرده و اين اراده به تغيير را در سياست خارجي خود و در رابطه با ديگر كشورها و ملت‌ها عملي سازند.
جهان خوشحال از شكست ترامپ
حسن روحاني در سخنراني ديروز بارها تاكيد كرد كه نه تنها مردم امريكا، بلكه مردم جهان از سياست‌هاي ۴ سال گذشته ايالات‌متحده به ستوده آمده‌اند، با اين حال چرا برخي داخل كشور همچنان موافق ماندن ترامپ بر مسند رياست‌جمهوري‌اند، آن هم در شرايطي كه هر روز وضعيت اقتصادي كشور با بحران‌هاي بيشتري مواجه مي‌شود؟! مسيح مهاجري، مديرمسوول روزنامه جمهوري اسلامي در سرمقاله ديروز اين روزنامه انتقادهاي شديدي را نسبت به كساني كه از شكست ترامپ ناراحت هستند، مطرح كرده است. مسيح مهاجري سرمقاله خود را با ابراز خشنودي از بركنار شدن «قاتل سردار سليماني» آغاز كرده اما در ميانه از كساني كه نگران بازگشت به برجام هستند نيز انتقاد كرد و نوشت: «روشن است كه شما از شكست كسي كه برجام را زمين زده ناراحت هستيد و عصبانيت‌تان از اين است كه ممكن است با شكست ترامپ، برجام بار ديگر قوت بگيرد. اين نگراني را سران رژيم صهيونيستي و سران مرتجع عرب هم دارند.» او البته تاكيد كرده كه مدعي نيست بايدن خوب است اما شكست يك «شرور بين‌المللي» خوشحال‌كننده است و بر اين اساس اذعان كرد كه «دل بستن جماعت خودانقلابي‌پندار به منازعات داخلي امريكا يك سراب است و چيزي عايد مردم ما نمي‌كند.» همزمان حشمت‌الله فلاحت‌پيشه، رييس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي در مجلس دهم نيز به تشريح خط‌مشي مخالفان داخلي بايدن پرداخته و به پايگاه خبري عصرايران گفته است: «همان‌طور كه داخل امريكا و برخي لابي‌هاي منطقه‌اي يك‌سري انگيزه‌هاي سياسي و اقتصادي براي تشديد تنش بين ايران و امريكا وجود دارد، در ايران هم برخي افراد و جريان‌ها با انگيزه‌هاي اقتصادي و سياسي بحث تنش بين ايران و امريكا را دنبال مي‌كنند.» اين استاد علوم سياسي و روابط بين‌الملل گفته كه قطعا مخالفت‌هاي اصلي كه در قالب منافع ملي و مقابله با دشمني‌هاي امريكا شكل مي‌گيرد، محترم است اما مخالفت‌هايي كه به دليل انگيزه‌هاي اقتصادي و سياسي افراد در اين رابطه وجود دارد، خطرناك است.» فلاحت‌پيشه با اشاره‌اي توام با كنايه نسبت به محمدعلي پورمختار، همكار سابقش در مجلس كه به دليل فساد اقتصادي بازداشت شد، روايت كرده كه «در مجلس دهم و در جلسه غيرعلني زماني كه بنده درمورد ضرورت تنش‌زدايي در سياست خارجي ايران صحبت كردم، چند نفر از نمايندگان به تريبون بنده حمله كردند؛ آنها افراد محترمي بودند و يكي از اين افراد كسي بود كه چندي پيش به دليل فساد اقتصادي بازداشت شد و اتفاقا كسي بود كه بيش از همه شعار مرگ بر امريكا مي‌داد.» در اين ميان برخي افراد و احزاب نيز نسبت به تغيير شرايط هشدار داده و در بيانيه‌هايي تاكيد كردند كه بايد با اصلاح رويكردها در سياست خارجي مسائل اقتصادي امروز را حل و فصل كرد. حزب اتحاد ملت ايران درمورد چگونگي مواجهه جمهوري اسلامي ايران با شرايط مهيا شده پس از انتخابات اخير امريكا بيانيه‌اي صادر كرده و تاكيد كرده كه اگرچه ترامپ رفته است، هنوز ترامپيسم چه در ايالات متحده و چه در ايران زنده است و اين جريان تمام تلاش خود براي به شكست كشاندن مفاهمه و تعامل سازنده بين دو كشور به كار خواهد گرفت. با وجود اينكه برخي كنشگران سياسي و احزاب و مقامات در خلال سخنراني‌ها و اظهارات‌شان تاكيد كرده‌اند كه اگر امريكا به برجام بازگردد، مي‌توان رويه اصلاحي را پذيرفت و سياست خارجي ايران را از بن‌بست نجات داد اما همچنان برخي صداهاي داخلي تلاش دارند تا اين فرآيند را پيش از آغاز، مخدوش كنند. صداهايي كه بعضا از اصولگرايان تندرو و گروه‌هايي شنيده مي‌شود كه از ابتدا با انعقاد برجام مخالف بودند. كساني كه زمان انعقاد برجام، مي‌گفتند اين توافق كاملا به نفع امريكاست و دليلي ندارد ترامپ از آن خارج شود و پس از اينكه ترامپ با اين استدلال كه برجام سراسر به نفع جمهوري اسلامي است، از اين توافق خارج شد، تاكيد داشتند كه يگانه مقصر بحران‌هاي معيشتي و اقتصادي ايران در اين سال‌ها دولت روحاني و حاميان برجام است. در اين چند روز گذشته برخي چهره‌هاي سياسي چون محسن رضايي كه حتي ارتباطي با سياست خارجي نداشتند نيز شرط و شروطي براي تداوم برجام و تغيير در سياست خارجي تعيين كردند؛ رويكردي كه در مجلس يك‌دست اصولگراي يازدهم شايد پررنگ‌تر از هر جاي ديگر به چشم مي‌خورد.