براي چندمين بار در آستانه اعلام تصميمات كرونايي كناره‌گيري وزير بهداشت مطرح شد
دوباره استعفا، دوباره تكذيب
گروه سياسي
روند ابتلا و مرگ و مير بر اثر كوويد-19 همچنان صعودي است. شنبه‌اي كه همه منتظر فرمان تعطيلي بودند، سر رسيد، خبري از تعطيلي نيست و حسن روحاني خبر از اعمال محدوديت‌هاي جديد از هفته آينده مي‌دهد. زمزمه‌هاي استعفاي وزير بهداشت شنيده مي‌شود و ساعاتي بعد از سوي «دفتر رياست‌جمهوري» به‌صورت توييتري تكذيب! دولتي‌ها اصرار دارند كه مطيع امر كارشناسان و كميته سلامت ستاد مديريت كرونا هستند اما آنچه از زبان كارشناسان حوزه درمان در رسانه‌ها ديده و شنيده مي‌شود، كمتر مشابهتي با خروجي ستاد ملي مديريت كرونا ندارد. در اين ميان خبر استعفاي وزير بهداشت و درمان هم دست‌كم ماهي يك بار شنيده مي‌شود، مثل ديروز كه بلافاصله پس از اعلام تصميمات ستاد ملي مديريت كرونا كه قرار بود تحولي اساسي در روند مبارزه با اين ويروس صورت دهد اما جز تكرار مكررات نكته ويژه‌اي نداشت، خبر استعفاي وزير منتشر و دقايقي بعد ابتدا از سوي معاون اطلاع‌رساني دفتر رياست‌جمهوري و ساعاتي بعد از سوي وزير بهداشت تكذيب شد. تكذيبيه‌اي مشابه قبل؛ تكذيب استعفا و تاييد اختلاف.
براي دو هفته تعطيلي، چند نفر كشته شوند؟!
روز شنبه مطابق معمول جلسه ستاد ملي مديريت كرونا برگزار شد. همه منتظر بودند تا با وضعيت كنوني تصميم ستاد دست‌كم تعطيلي تهران باشد كه گفته مي‌شود نيمي از آمار كشوري ابتلا و مرگ بر اثر كرونا را به خود اختصاص داده است. حسن روحاني بنابر روال معمول در آغاز اين نشست هم مسووليت‌هاي شهروندان در اين ايام را يادآور شد و بر رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي و افزايش سواد سلامت از سوي مردم تاكيد كرد و گفت هر عاملي كه باعث كاهش اعتماد مردم به ستاد ملي، قرارگاه عملياتي يا وزارت بهداشت شود به ضرر كل كشور است. توضيحاتي كنايي و تلويحي نسبت به كساني كه نسبت به عملكرد اين ۳ نهاد انتقاداتي مطرح كرده يا نقدهايي مي‌نويسند و اظهارنظرهايي مي‌كنند.
رييس‌جمهوري پس از آن بر كاهش ترددهاي غيرضرور و تجمع‌ها تاكيد كرد و گفت كه از تجمع براي پيروزي يك تيم فوتبال تا تجمعي مذهبي در شهر مشهد مشكلاتي ايجاد خواهد كرد. در ادامه هم توضيح داد كه با افزايش تست‌هاي تشخيصي و جداسازي بيماران بدون علامت و البته قرنطينه مبتلايان و دريابي آنها از طريق وزارت ارتباطات مي‌توان به كاهش آمار اميدوار بود. حسن روحاني در حالي كه همه منتظر اعلام خبر تعطيلي بودند اما تنها به بيان و تشريح اين تصميم ستاد اكتفا كرد كه «امروز تصميمات كلي براي اعمال محدوديت‌هاي بيشتر اتخاذ كرديم كه از شنبه آينده طرح مربوط به آن باتوجه به ويژگي شهرها از نظر وضعيت بيماري اجرا مي‌شود و تا پايان كرونا ادامه خواهد داشت.» در ادامه هم تاكيد كرد كه مردم بايد زندگي با اين ويروس را بياموزند، خصوصا امروز كه سرعت انتقال آن ۹ برابر ماه‌هاي نخست ورود كرونا به ايران يعني اسفندماه 98 و فروردين‌ماه 99 شده است. عليرضا رييسي، سخنگوي ستاد نيز پس از اتمام اين نشست، جزييات محدوديت‌هاي احتمالي را تشريح كرد.
در مجموع اما خروجي ستاد ملي مديريت كرونا تقريبا در اغلب مواقع در ۹ ماه گذشته با آنچه كارشناسان حوزه درمان و پزشكان در رسانه‌ها يا فضاي مجازي مي‌گويند، متفاوت بوده است. در حالي كه تصميمات در شرايط بحراني، آن هم زماني كه پاي مساله‌اي مرتبط با سلامت و جان مردم در ميان است بايد لحظه‌اي و به سرعت اتخاذ شود، رييس‌جمهوري اعلام مي‌كند كه اعمال محدوديت‌هاي جديد از هفته آينده اعمال خواهد شد و قرار است پس از گذشت ۹ ماه درگيري با اين بيماري «طرح جامع محدوديت‌هاي بيماري كرونا» متناسب با وضعيت و روند بيماري در كشور تدوين شود و براساس آن تصميم‌گيري صورت گيرد؛ آن‌هم در شرايطي كه اگر اوضاع بر همين منوال باشد، با فرض جان‌باختن روزي به‌طور ميانگين ۴۰۰ نفر تا شنبه آينده كه ستاد ملي مديريت كرونا فكري به حال وضعيت كنوني كند تا مگر اين آمار تلخ دست‌كم در هفته‌هاي آينده رو به كاهش گذاشته و باز شاهد آن نباشيم كه مرگ هفته‌اي حدود 3000 نفر از ايرانيان را به كام خود فرو مي‌كشد. اين تصميمات همواره با اين پرسش مواجه بوده كه چقدر كشته و ابتلا مسوولان را قانع مي‌كند كه سلامت را به اولويت نخست كشور مبدل كنند يا دست‌كم براي شهروندان روشن شود كه علت تعلل چندروزه و هفتگي مسوولان در ارتباط با اعمال محدوديت‌هاي سختگيرانه‌تر چيست؟ پرسش‌هايي كه تاكنون پاسخي پيش‌روي‌شان نيست.
خروجي متناقض ستاد كرونا با نظر كارشناسان
سه‌شنبه هفته گذشته بود كه سخنگوي دولت در واكنش به سوال «اعتماد» در مورد تناقض ميان اظهارات اعضاي ستاد مديريت كرونا و البته تناقض ميان تصميمات و خروجي اين ستاد با اظهارات كارشناسان توضيحاتي ارايه داد. علي ربيعي بار ديگر صرفا تاكيد كرد كه خروجي تصميمات ستاد مديريت كرونا بر مبناي رايزني‌هاي صورت‌گرفته ميان همه مسوولان از مسوولان حوزه درمان تا اقتصاد و امنيت و... است و البته سلامت و نظر كارشناسان در اولويت قرار دارد. او پيش از اين وجود مصوبه شوراي عالي امنيت ملي را براي جلوگيري از تعطيلي، آن‌هم به دلايل اقتصادي و امنيتي تكذيب كرده بود.
اما از آنچه با مرور اظهارات، به صورت روزانه دستگير شما مي‌شود، همچنان همان تناقض آشكار است؛ تناقضي كه به روشني نشان مي‌دهد از كادر درمان، كارشناسان حوزه بهداشت و سلامت تا پزشكاني كه مسووليتي قانوني و حقوقي نيز برعهده دارند، با تصميمات ستاد مديريت كرونا همراه نيستند. براي نمونه روز شنبه پس از پايان نشست ستاد ملي مديريت كرونا، مينو محرز عضو كميته علمي اين ستاد در يك اظهارنظر مطبوعاتي تاكيد كرد كه «تعطيلي شبانه اصلا به درد نمي‌خورد.» او همان‌طوركه در يكي، دو هفته گذشته بارها تكرار كرده، گفت كه بايد تهران حداقل 2 هفته تعطيل شود. همچنين ايرج حريرچي از معاونان وزير بهداشت نيز جمعه شب در گفت‌وگوي ويژه خبري اعلام كرد با روندي كه ۱۰ روز گذشته طي شده قطعا روند صعودي ادامه‌دار خواهد بود. حريرچي همچنين خبر داد كه «۶۵ نفر از روساي دانشگاه‌ها كه فرماندهان جان بر كف مقابله با كرونا و در خط مقدم هستند و اكثر آنها هم خودشان و هم معاونان‌شان مبتلا شده‌اند طي نامه‌اي به وزير بهداشت و درمان كه فرماندهي مقابله را بر عهده دارد درخواست كردند تعطيلي‌هاي دو هفته‌اي نه‌تنها در تهران كه در تمام كشور انجام شود.» چنان‌كه پيش از اين عباس متوليان، معاون تحقيقات دانشگاه علوم پزشكي ايران نيز اعلام كرده‌بود براي قطع زنجيره كرونا چاره‌اي جز تعطيلي دو هفته‌اي تهران و شهرهاي بزرگ وجود ندارد.
اين اظهارات تنها بخشي از هشدارهايي است كه كارشناسان حوزه درمان مطرح كرده‌اند و البته پرسش اساسي اينجاست كه چطور ستاد ملي كرونا نظر كارشناسان سلامت را اولويت قرار مي‌دهد اما همواره خروجي اين ستاد با نظر كارشناسان متفاوت و متناقض است؟! آن‌هم درحالي كه گاهي برخي نهادهاي سياسي مثل شوراي شهر تهران يا مجلس شوراي اسلامي نيز درخواست تعطيلي دو هفته‌اي يا بستن راه‌هاي خروجي شهرها را داشته‌اند.
تكذيبيه‌هاي عجيب
در اين تناقض‌ها هر از چند گاهي خبر استعفاي وزير بهداشت نيز مي‌تواند دليلي بر جدي بودن اين اختلاف‌نظر باشد. فاصله اسفندماه 98 كه شيوع كرونا در ايران به صورت رسمي اعلام شد تا خردادماه امسال، يعني در فاصله ۴ ماه، ۳ بار خبر استعفاي وزير بهداشت شنيده و البته هر بار تكذيب شد. گفته مي‌شد بازگشايي‌هاي زودهنگام كه در نامه‌اي گلايه‌آميز از آن انتقاد كرد، بازگرداندن طرح ترافيك به تهران و ... جملگي دلايل اين استعفا بوده است. همان خردادماه هم علي ربيعي يك بار براي پادرمياني ميان روحاني و نمكي به وزارت بهداشت رفت تا اختلافات را حل‌و‌فصل كند. پس از آن انتشار دلنوشته سعيد نمكي خطاب به سردار سليماني و بيان اين نكته كه «يك ميليارد دلاري كه رهبري از صندوق توسعه موافقت كردند، ماه‌هاست به جز سهم كوچكي نگرفته‌ام» و البته طرح اين پرسش كه «نمي‌دانم براي كدام كار مهم‌تر گذاشته‌اند؟!»، نشان داد كه اختلافات جدي است. كمتر از يك ماه از خبر استعفاي آخر گذشته كه پس از تعطيل نكردن تهران و كلان‌شهرهاي در وضعيت بحراني و قرمز خبر استعفاي نمكي منتشر مي‌شود.
اين خبر اين‌بار از سوي عليرضا معزي، معاون اطلاع‌رساني دفتر رييس‌جمهوري در توييتر تكذيب شد. او نوشت: «در حالي‌كه صبح امروز طرح جامع مديريت كرونا شامل تدابير و محدوديت‌ها تا پايان سال، در ستاد ملي به تصويب رسيد و قسمت عمده اين طرح نيز در وزارت بهداشت و درمان تهيه شده، صحبت از استعفاي وزير بهداشت و … چيزي فراتر از اخبار جعلي نيست.» وزير اما كماكان سكوت كرد. اين بار اطرافيان او يا نهادي هم به‌صورت رسمي تكذيبيه‌اي منتشر نكرد. همزمان دوباره پيامكي از سوي وزير بهداشت براي برخي شهروندان ارسال شد كه خبر مي‌داد محدوديت‌هاي بيشتر از هفته آينده اجرايي مي‌شود. پس از گذشت چندين ساعت از انتشار خبر استعفا، بالاخره سايت وزارت بهداشت نيز اين خبر را تكذيب كرد و به نقل از سعيد نمكي نوشت: «ممكن است جايي براي منافع مردم بايستيم و چانه بزنيم، اما اهل ترك كردن صحنه نيستم.امروز توسط جريان شناخته شده‌اي شايعه شده بود كه وزير بهداشت استعفا كرده است، اما با عهد و پيماني كه با مردم اين سرزمين بسته‌ام، گرچه ممكن است جاهايي بر مواضعم بايستم و براي موضوعي چانه بزنم، اما تا جان در بدن دارم و تا جاييكه جان آفرين اين توفيق را خواهد داد، اهل ترك كردن صحنه‌اي به ضرر مردم نيستيم.»
اينكه هر از چند گاهي خبر «استعفاي وزير بهداشت» در فضاي مجازي و رسانه‌اي منتشر مي‌شود، اگرچه ساعتي بعد تكذيب شود، نشان مي‌دهد كه اگر استعفا هم شايعه باشد، اختلاف شايعه نيست. اين استعفاها اما اغلب ازسوي دولت تكذيب مي‌شود. حال پرسش اينجاست كه اگر به‌واقع اختلاف نظري در تصميم‌گيري‌ها وجود دارد، چرا وزير بهداشت مسامحه كرده و درمورد آن مشخصا صحبت نمي‌كند تا مشخص شود كه آيا به واقع سلامت اولويت است يا امنيت؟! آيا اين نوعي سياسي‌كاري از سوي وزير محسوب نمي‌شود كه اگر هم ماجراي استعفاها شايعه باشد، ديگر نمي‌توان از دلنوشته كنايي‌اش خطاب به سردار سليماني اما با هدف گلايه علني از دولت گذشت و آن را ناديده گرفت. ضمن آنكه وزير بهداشت در پيام اخير نيز تلويحا به اختلاف و مشخصا بر «چانه‌زني» اشاره كرده و گفته است جريان‌هايي كه خبر استعفايش را منتشر مي‌كنند، مي‌شناسد. اين اظهارات شايد مويد اين باشد كه فشارهايي از درون دولت هم مي‌خواهد تغييري در دولت ايجاد شود.
در اين ميان رسانه‌هاي اصولگرا و مخالف دولت از صداوسيما و باشگاه خبرنگاران جوان گرفته تا خبرگزاري‌هاي فارس و تسنيم و دانشجو همواره در صف اول حمايت از اين وزير روحاني بوده‌اند كه از قضا گفته مي‌شود با دولت به مشكل برخورده است! حمايتي كه شايد نشان از اين دارد كه اگرچه برخي اختلافات فني است اما شايد اختلافات سياسي هم بي‌تاثير نباشد.
اين روزها نام سعيد نمكي كنار، سيدحسن قاضي‌زاده هاشمي، محمدرضا خاتمي، مصطفي معين، علي‌اكبر ولايتي در صف پزشكان كانديداي انتخابات رياست‌جمهوري ۱۴۰۰ ديده مي‌شود؛ انتخاباتي كه به‌دليل همزماني با شيوع كرونا احتمال پيروزي يك پزشك براي نشستن بر مسند رياست را دوچندان كرده است. زمزمه‌هايي مبني بر تمايل نمكي براي حضور در انتخابات پيش رو نيز از راهروهاي اين وزارتخانه شنيده مي‌شود. به هر روي حاصل اين اختلافات چه فني باشد و وزير در مورد آن سكوت كرده و چه سياسي، تنها مردم هستند كه از آن متضرر مي‌شوند.