در نشست هفته كتاب عنوان شد
از اهميت داستان تا نقش والد شكيبا
گروه هنر و ادبيات
دومين روز از سري نشست‌هاي هفته كتاب جمهوري اسلامي ايران برگزار شد. به گزارش روابط عمومي خانه كتاب و ادبيات ايران، در اين نشست كه به موضوع «تاثير كتاب و كتابخواني در تقويت توان بردباري افراد جامعه متاثر از بيماري كرونا» اختصاص داشت، سپهر هاشميان، روانشناس باليني در خصوص موضوع نشست گفت: نخستين قدم براي ورود به مبحث بردباري شناخت معناي دقيق آن است. بردباري به معناي ظرفيت تحمل و صبر كردن براي رسيدن به چيزي است بدون اينكه فشاري مبني بر اضطراب و استرس در فرد ايجاد شود. البته بردباري مفهوم پيچيده‌اي است و در مراحل بالاي رشد رفتاري نمود پيدا مي‌كند. اما ممكن است ردپاي بردباري در رفتار يك كودك بسته به اينكه والدين، فرهنگ و محيط چه باوري از ناكامي به او داده‌اند، مشاهده شود.
او عنوان كرد: بردباري به اين معناست كه فرد لذتي آني را براي رسيدن به نقطه‌اي مطلوب ناديده بگيرد. البته بحث‌هاي زيادي پيرامون اين مقوله وجود دارد اصولا محيط و والد شكيبا مي‌توانند باعث بروز اين ويژگي در كودك شوند. هاشميان با اشاره به اينكه در چارچوب روانشناختي 4 مولفه مهم وجود دارد كه روانشناسان براي سنجش بردباري به آنها اشاره مي‌كنند،گفت: اين 4 مولفه در كنار چالش كرونا و در وهله بعدي اينكه كتاب چگونه مي‌تواند اوضاع را بهبود بخشد، مواردي است كه قرار است راجع به آن صحبت كنيم.
او همچنين تصريح كرد كه نخستين مولفه در رابطه اين است كه فرد توانايي پذيرش واقعيت بيروني و دروني را داشته باشد و به درجه‌اي از پختگي رسيده باشد كه بدون تحريف و انكار واقعيت را بپذيرد. در مولفه دوم فرد بايد به نقطه‌اي برسد كه با احساسات منفي مبني بر تنفر، تلخي و تاريكي موجود كنار آمده و درك يكپارچه‌اي از خود داشته و از احساسات منفي فراري نباشد.
اين مشاور و روان درمانگر مولفه‌هاي سوم و چهارم را در راستاي يكديگر دانست و عنوان كرد: در بردباري حفظ اميد مبني بر اينكه در آينده شرايط بهبود پيدا مي‌كند و در ادامه مولفه چهارم بيانگر توانايي صبر كردن براي رسيدن به موقعيت بهتر است. با اين 4 مولفه روي بردباري در روان فرد كار مي‌شود. حال سوالي كه در اينجا مطرح مي‌شود اين است كه در شرايط كرونا اين مولفه‌ها چگونه بايد به چالش كشيده شوند؟
او ادامه داد: حدود ۱۰ماه است كه مدام در معرض اخبار مرگ و مير ناشي از كرونا و چالش‌هاي مربوط به آن قرار داريم و با آن روبه‌رو هستيم. همين مقوله باعث مي‌شود افراد، بردباري خود را از دست بدهند و همه چيز حالت آني و تكانشي به خود بگيرد. در شرايط موجود افراد قدرت شنيدن و فكر كردن را از دست داده‌اند، چنانچه مي‌بينيم حتي در مورد رعايت پروتكل‌هاي وزارت بهداشت هم انكار در افراد ديده شده و به طور كلي افراد كم طاقت شده‌اند.
هاشميان اضافه كرد: بنابراين چيزي كه در اين دوران به عنوان در دسترس‌ترين ابزار مي‌توانيم از آن استفاده كنيم،كتاب است. به بيان ديگر كتاب فرصتي براي افراد پيش مي‌آورد تا از دنياي محصور شده ذهني خود بيرون بيايند و روابط جديدي پيدا كنند تا بتوانند مسيرهاي بيشتري را براي رسيدن به هدف و مقصد خود پيش رو داشته باشند.
او گفت: آشنايي با فضايي ذهني نويسنده و همذات‌پنداري با شخصيت‌هاي داستان به مثابه جعبه ابزاري براي يادگيري نحوه روبه‌رو شدن با مشكلات زندگي است. مطالعه كتاب به فرد نشان مي‌دهد كه اگر احساس ناكامي مي‌كند، دنيايي بزرگ‌تر از آنچه در فكر اوست هم وجود دارد. در مطالعه كتاب هنگامي كه گمان مي‌كنيم همه چيز به پايان رسيده اما راه ديگري باز مي‌شود و نشان مي‌دهد هيچ بن‌بستي وجود ندارد كه تجلي مولفه‌هاي سوم و چهارم است.
سپهر هاشميان در ادامه گفت: شرايط كرونا غيرقابل پيش‌بيني بود و اين ماجرا باعث ايجاد حس منفعل بودن در افراد مي‌شود. اما وقتي مطالعه كتاب آغاز مي‌شود، فرد به عنوان يك فرد فاعل وارد دنياي كتاب شده و مي‌تواند اين حالت منفعلانه را كنترل كند.
او افزود: من هم معتقدم كه بردباري را نمي‌توان كش داد اما در شرايط كنوني كه همه روابط محدود شده كتاب مي‌تواند راه ميانبري براي دور زدن اين فيلترها باشد تا فرد بدون هيچ گونه آلودگي و با خيال راحت به دنياي كتاب قدم بگذارد. اين موضوع به افرادي كه دچار خودشيفتگي، انزواطلبي و مشكلات اين‌چنيني هستند، تعميم مي‌يابد تا دريابند دنياي ديگري غير از اين دنيايي كه خودشان را در آن محصور كرده‌اند نيز وجود دارد. همين امر به موضوعي براي صحبت كردن روان درمانگر با مراجعه كننده بدل مي‌شود.
هاشميان تاكيد كرد: منظور من از اميد وجه كاريكاتوري و غيرواقعي آن نيست بلكه وقتي مي‌گويم كتاب فضايي از اميدواري به ما مي‌دهد منظور اين است كه كمك مي‌كند فرد دريابد بيشتر از داستاني كه مدام در روانش در حال تكرار است هم وجود دارد. نشست «تاثير كتاب و كتابخواني در تقويت توان بردباري افراد جامعه متاثر از بيماري كرونا» همزمان با دومين روز از هفته كتاب با مشاركت كتابخانه و موزه ملك از سوي موسسه خانه كتاب و ادبيات ايران برگزار و به صورت زنده از طريق اينستاگرام موسسه خانه كتاب و ادبيات ايران پخش شد. بيست‌وهشتمين دوره هفته كتاب جمهوري اسلامي ايران با شعار «دانايي؛ مانايي» از ۲۴ آبان آغاز و تا ۳۰ آبان ماه ۱۳۹۹ ادامه دارد.