با نزديك شدن به ششمين سال
تهاجم نظامي عربستان به يمن
انصارالله قدرتمندتر شدهاند
شهاب شهسواري
دو روز بعد از حمله موشكي انصارالله يمن به تاسيسات نفتي در جده عربستان با استفاده از يك موشك جديد كه از آن با عنوان موشك هدايتپذير «قدس ۲» ياد شده است، واكنشها به اين عمليات موفق ادامه دارد. ۱۴ ماه پس از حمله گسترده نيروهاي مسلح يمن با استفاده از پهپادها و موشكهاي كروز به تاسيسات نفتي آرامكو در قلب عربستان سعودي، اينبار تاسيسات نفتي در عربستان هدف حمله قرار گرفت، حملهاي كه بر خلاف حملات متجاوزان سعودي به يمن، تلفات غيرنظامي در بر نداشت، اما آسيبي جدي به تاسيسات نفتي عربستان وارد كرد. اين حملات، همزمان با پيشروي انصارالله در استان مارب و جدا شدن يك به يك نيروهاي يمني از ائتلاف تحت رهبري عربستان، نشان ميدهد كه بعد از پنج سال جنگ بيوقفه عربستان عليه يمن، نيروهاي يمني نه تنها تضعيف نشدهاند، بلكه قدرت بيشتري هم پيدا كردهاند.
سعوديها مانند هميشه ابتدا حاضر به تاييد حمله موفق موشكي به تاسيسات نفتي خود نبودند. در حالي كه نيروهاي مسلح وابسته به دولت نجات ملي يمن، از بامداد دوشنبه اين حمله و موفقيت آن را اعلام كرده بودند، براي سعوديها نزديك به يك روز طول كشيد تا اين خبر را علني كنند. عاقبت دوشنبه شب وزارت انرژي عربستان سعودي بود كه با صدور بيانيهاي، اين حمله را تروريستي توصيف كرد و نوشت: «در پي يك تجاوز تروريستي با پرتابه، مخزن سوختي در ايستگاه توزيع محصولات نفتي در شمال جده، آتش گرفت.» بعد از آنكه عربستان سعودي رسما حمله به پايگاه انتقال نفت در جده را پذيرفت، با وجود انكار اوليه حالا قصد دارد از دولت صنعا در يمن به شوراي امنيت سازمان ملل متحد شكايت ببرد. رياض با اشاره به حمله روز دوشنبه نيروهاي مسلح يمن به تاسيسات نفتي مرتبط با شركت آرامكو در شهر جده عربستان سعودي، از شوراي امنيت خواست، آنچه آن را تهديد امنيت انرژي جهان، فرآيند سياسي ويژه يمن و امنيت منطقهاي، خواند، متوقف كند. به گزارش فارس و به نقل از تيآرتي، «عبدالله المعلمي» نماينده عربستان سعودي در سازمان ملل در نامهاي به شوراي امنيت به هدف گرفته شدن ايستگاه پخش فرآوردههاي نفتي در شهر جده اين كشور، توسط نيروهاي مسلح يمن اذعان كرد. او اين حمله را كه پاسخ يمنيها به تجاوزهاي بيوقفه ائتلاف سعودي به شهروندان و زيرساختهاي يمني است، حملهاي تروريستي خواند و مدعي شد: «حوثيهايي كه ايران از آنها حمايت ميكند، مسوول اين حمله تروريستي هستند.» المعلمي افزود: «عربستان سعودي براي محافظت از خاك و شهروندان خود از هيچ تلاشي فروگذار نخواهد كرد.»
واكنش به خبر ديدار بنسلمان و نتانياهو؟
حمله به تاسيسات نفتي عربستان در جده، درست ساعاتي بعد از اعلام سفر بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم اشغالگر فلسطين به عربستان سعودي و ديدارش با محمد بن سلمان، وليعهد عربستان رخ داد. علاوه بر اينكه موشك استفاده شده در حمله جده قدس نام داشت، اظهارات مقامهاي انصارالله هم اين گمانه را تقويت كرد كه اين حمله با رويكرد احتمالي عربستان سعودي در عاديسازي روابط با رژيم اسراييل ارتباط دارد. «عبدالوهاب المحبشي» عضو دفتر سياسي جنبش انصارالله يمن گفت: موشكي كه اخيرا تاسيسات نفتي آرامكو در عربستان را هدف قرار داد در واقع براي هدف قرار دادن منطقه ايلات در اراضي اشغالي اختصاص يافته بود.وي در گفتوگو با شبكه خبري الميادين ادامه داد: موشكي كه جده را هدف گرفت، ارتقا خواهد يافت تا بُرد آن به بندر ايلات برسد. المحبشي در خصوص حمايت از آرمان فلسطين گفت: همه ملتهاي منطقه بايد در كنار مردم يمن و فلسطين در برابر تجاوز بايستند .
مارب در آستانه سقوط
استان مارب در شرق صنعا، يكي از اصليترين پايگاههاي نظامي عربستان سعودي براي استمرار فشار ميداني به انصارالله يمن بود. اما حالا بعد از ماهها نبرد در اين استان، نيروهاي انصارالله در آستانه فتح كامل استان و مرز آن شهر مارب هستند. نيروهاي انصارالله اوايل هفته جاري با حمله به يك پايگاه نظامي مهم در بلنديهاي استان مارب، موفق به تصرف كامل پايگاه نظامي ماس شدند. تصرف پايگاه ماس، مسلط بر مركز استان مارب، يك شكست جدي براي نيروهاي وفادار به دولت هادي و موتلفان عربستان سعودي به شمار ميرود. عربستان در طول سالهاي گذشته با جمع كردن همه نيروهاي نزديك به خود از نيروهاي قبايل گرفته تا اخوانالمسلمين و وفاداران جنوبي به دولت هادي، استان مارب را به عنوان سدي در مقابل پيشروي نيروهاي انصارالله و دولت صنعا به سمت غرب حفظ كند. اما بعد از ماهها عمليات تهاجمي انصارالله در مارب، حالا اين سد در حال شكستن است. با نزديكتر شدن نيروهاي انصارالله به مارب، نشانههاي شكاف و اختلاف ميان نيروهاي موتلف عربستان سعودي هم آشكارتر ميشود و احتمال فروپاشي نظاميان حامي دولت هادي و جدا شدن كامل اخوانالمسلمين و قبايل محلي از موتلفان عربستان سعودي روز به روز افزايش پيدا ميكند.
از دست دادن متحدان يمني
در شرايطي كه نيروهاي عربستان سعودي در طول هفتههاي گذشته در مارب با شكستهاي مكرر مجبور به عقبنشيني شدهاند، حالا از يمن خبر ميرسد كه يكي از اصليترين متحدان يمني متجاوزان سعودي هم آهنگ جدايي از ائتلاف ساز كرده است. بعد از آنكه دولت امارات متحده عربي تصميم گرفت نظاميانش را از نبرد در يمن خارج كند و جداييطلبان جنوب يمن هم با تصرف بخشهاي عمدهاي از عدن، عملا از ائتلاف با نيروهاي وفادار به عبدالربه منصور هادي و ائتلاف عربستان خارج شدند، حالا نوبت اخوانيهاي يمن است كه بعد از ۵ سال همكاري، به عربستان پشت كنند و به فكر ائتلاف با نيروهاي داخلي بيفتند. ميدلايستاي در گزارشي خبر ميدهد كه اظهارات جديد شوراي علماي عربستان در مورد تروريستي بودن اخوانالمسلمين، باعث شده است تا حزب اصلاح يمن نسبت به استمرار همكارياش با متجاوزان سعودي دچار ترديد شود. حزب اصلاح يمن يكي از شاخههاي اخوانالمسلمين محسوب ميشود كه ساليان دراز با نفوذ عربستان سعودي در اين كشور مبارزه ميكرد، اما پس از سقوط حكومت عبدالربه منصور هادي، مقامهاي سعودي توانستند رهبران حزب اصلاح را راضي كنند كه يمن در حال افتادن در دستان يك دشمن مشترك، يعني شيعيان زيدي است. عربستان كه با همراهي امارات متحده عربي از سال ۲۰۱۴ اخوانالمسلمين و همه گروههاي وابسته به آن را تروريستي اعلام كرده بود، در مورد حزب اصلاح استثنا قائل شد و همكاري نظامي دو طرف از سال ۲۰۱۵ همزمان با آغاز تجاوز نظامي سعودي به يمن آغاز شد.به نوشته ميدلايستاي، هر چند بسياري از رهبران حزب اصلاح در خاك عربستان زندگي ميكنند و حتي بسياري از آنان در حكومت مستعفي عبدالربه منصور هادي پست و مقام دارند، اما جنگجويان و رهبران حزب اصلاح كه در خاك يمن هستند، بيانيه اخير شوراي علماي سعودي را تير آخري به ائتلاف شكننده ميان دو طرف ميدانند كه تاكنون چندين بار با حملات عامدانه سعوديها و اماراتيها به پايگاههاي آنها، دچار تزلزل شده بود. يكي از مهمترين نشانههاي شكاف ميان حزب اصلاح و عربستان سعودي، تابستان امسال زماني علني شد كه شيخ محمد علي الخزاعي، از رهبران حزب اصلاح در استان مارب، به صنعا پناهنده شد و در بيانيهاي حوثيها را «مدافعان استقلال و حاكميت ملي يمن» توصيف كرد. به نوشته ميدل ايستاي بسياري از تحليلگران معتقدند كه استمرار دخالت نظامي عربستان سعودي در يمن، روز به روز بيشتر باعث نزديكتر شدن حزب اصلاح و انصارالله به يكديگر ميشود.