ترس سعودي از شكست
جعفر قنادباشي
رهبران عربستان چه در آغاز جنگ عليه يمن و چه در استمرار جنگ اختيار چنداني نداشتند و تصميم‌گير اصلي نبودند. سياست خارجي عربستان و اقدامات اين كشور در يمن، با يك‌سري دستورات و چراغ‌سبزهايي كه در پايتخت‌هاي غربي روشن مي‌شود، پيوند خورده است. اين پيروي از غرب، عربستان را به يك باتلاق عميق و جنگ بي‌نتيجه
۵ سال و نيمه كشانده است. در نتيجه رياض به تنهايي همان‌گونه كه تصميم‌گيرنده آغاز و استمرار اين جنگ نبود، تصميم‌گيرنده پايان آن هم نيست و بايد ديد كه چه ديكته‌اي از سوي واشنگتن و لندن به رياض در اين مورد خواهد شد. حمله موشكي به تاسيسات نفتي در جده، پيشروي انصارالله در مارب و شكاف در ميان نيروهاي حامي دولت عبدالربه منصور هادي، به تنهايي نمي‌توانند عربستان را به پايان جنگ وادار كند. عربستان علاوه بر همه شكست‌ها در ميدان يمن، چندين مشكل ديگر هم در استمرار اين جنگ دارد. اقتصاد عربستان روز به روز سخت‌تر از پس هزينه‌هاي اين جنگ
بر مي‌آيد. علاوه بر اين حيثيت سياسي و چهره حكومت عربستان در جهان هم با استمرار اين جنگ به‌شدت مخدوش شده است. اقداماتي كه در ابعاد جنايت جنگي توصيف شده‌اند، نظير اقدام به كودك‌كشي، تحميل قحطي و گرسنگي، اقدام به پاكسازي نژادي و نسل‌كشي عليه شيعيان زيدي وجهه عربستان را در جامعه جهاني روزبه‌روز بيشتر تحليل مي‌برد. اگر قرار به پايان جنگ با تصميم رياض بود، شايد سه سال پيش بايد چنين تصميمي عملي مي‌شد. ارتش عربستان مدت‌هاست كه ديگر توان ادامه اين جنگ را ندارد. رياض ديگر هيچ افتخاري در ادامه ديدن اين جنگ نمي‌بيند و علاقه‌مند است كه هر جور مي‌تواند اين جنگ را پايان دهد. اما موانع زيادي جلوي پاي حاكمان سعودي قرار گرفته است، علاوه بر بي‌ميلي حاميان عربستان در غرب، چند پارامتر ديگر هم در تعلل رياض براي پايان دادن به جنگ يمن دخيل هستند. يكي از بزرگ‌ترين نگراني‌هاي دربار سعودي، ترس از ارتش شكست خورده است. ارتشي كه در يك جنگ شكست مي‌خورد و به پايتخت كشور بازمي‌گردد، پتانسيل قدرتمندي براي براندازي دارد. در شرايطي كه ارتشي‌ها از مديريت سياستمداران به دليل شكست در جنگ ناراضي هستند و احساس حقارت مي‌كنند و به دليل كشته شدن همقطاران‌شان احساس كينه و نفرت از مديران كشور در آنها ريشه دوانده است، پتانسيل كودتا و براندازي در آنها افزايش مي‌يابد. پايان جنگ در يمن به معناي تثبيت قدرت انصارالله در يمن است. اين مساله همين الان هم يك نتيجه پذيرفته شده از جنگ پنج سال و نيمه عربستان در يمن است و گريزي از حضور قدرتمند انصارالله در آينده سياسي يمن وجود ندارد. نه عربستان، نه حاميانش در لندن و واشنگتن و علاوه بر آنها اسراييل، خواهان قدرت گرفتن انصارالله در يمن نيستند. به ويژه اسراييلي‌ها با احساس قدرتمندتر شدن حوثي‌ها و انصارالله در يمن، به هر تلاشي دست مي‌زنند تا جلوي پايان جنگ را بگيرند، چراكه به اعتقاد سردمداران رژيم صهيونيستي، اگر قدرت انصارالله در يمن تثبيت شود، اسراييل با يك حزب‌الله جديد در قامت يك كشور مواجه خواهد شد. يمن كشور كوچكي نيست، جمعيت اين كشور ۲۷ ميليون نفر است و مساحت آن تقريبا معادل يك‌سوم از مساحت ايران است. علاوه بر اينها، يمن به لحاظ ژئواستراتژيك در موقعيت بسيار ويژه‌اي مسلط بر تنگه باب‌المندب و درياي سرخ قرار گرفته است. درنتيجه غرب، اسراييل و عربستان نگران هستند كه با پايان اين جنگ يك كشور بزرگ به جمع كشورهاي محور مقاومت اضافه شود. درست است كه مشكلات جنگ يمن براي عربستان‌سعودي به حد غيرقابل تحملي در حال افزايش است، اما عربستان و حاميانش همگي از پايان جنگ در يمن هراس دارند و هر اندازه كه هزينه به آنها تحميل شود، تلاش مي‌كنند تا دست‌كم با استمرار جنگ، ناامني و بي‌ثباتي در يمن، جلوي تشكيل يك حكومت باثبات و قدرتمند در يمن با موقعيت ويژه انصارالله را بگيرند. شكست عربستان مدت‌ها پيش رقم خورده است، امروز مشكل رياض اعتراف به شكست نيست، بلكه اعتراف به قدرت و تثبيت انصارالله در يمن است. در آينده يمن هر اتفاقي بيفتد، انصارالله دست برتر را خواهد داشت. حمله بامداد دوشنبه انصارالله يمن به جده، يك ضرب‌شست ديگر به كساني بود كه هنوز توانايي‌هاي يمني‌ها را باور نكرده‌اند. اگر در حمله شهريور پارسال به تاسيسات آرامكو در مركز عربستان از پهپاد استفاده شد، اين‌بار انصارالله قدرت موشك‌هاي كروز قابل هدايت خودش را به رخ كشيد. موشك كروزي كه در اين حمله استفاده شد تا ۸۰۰ كيلومتر برد داشت. اين حمله همزمان بر برگزاري اجلاس گروه ۲۰ به ميزباني عربستان انجام شد، اجلاسي كه رياض تلاش داشت تا از آن براي احياي چهره مخدوش خودش در جامعه بين‌المللي از آن بهره‌مند شود. علاوه بر اين در هفته‌هاي پاياني رياست‌جمهوري ترامپ و نگراني از تصميم‌هاي غيرمنتظره و غيرمنطقي اين رييس‌جمهور امريكا، گروه‌هاي مقاومت در منطقه، به شكل هوشياري و آماده‌باش درآمده‌اند تا اينكه پيشاپيش آمادگي خود را در مقابل هر اقدام غيرعاقلانه‌اي نشان دهند. علاوه بر اينها بعد از تسلط انصارالله يمن بر پايگاه استراتژيك ماس در استان مارب، صنعا تصميم گرفت تا براي نخستين‌بار دست پيش را در برابر عربستان‌سعودي بگيرد، چراكه بعد از هر پيروزي ميداني انصارالله، نيروهاي عربستان با حملات هوايي گسترده به شهرها و مناطق غيرنظامي، تلاش مي‌كردند تا انتقام شكست ميداني را از غيرنظامي يمني بگيرند. اين‌بار با حمله موشكي به تاسيسات نفتي جده، انصارالله هشدار جدي در مقابل حملات انتقام‌جويانه صادر كرد. اين عمليات پيشدستانه باعث شد كه عربستان از حملات هوايي به شهرها خودداري كند.